Cấu trúc giải phẫu khớp háng và một số bệnh ở khớp háng thường gặp

Khớp háng là một trong những khớp lớn nhất trong cơ thể do vậy bất kỳ thương tổn hay vấn đề về sức khỏe liên quan đến khớp này có thể gây ra sự hạn chế lớn đối với khả năng vận động. Vì vậy, việc nắm vững kiến thức căn bản về cấu trúc và chức năng của khớp háng là vô cùng quan trọng. Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu giải phẫu khớp háng qua bài viết dưới đây.

Vị trí của khớp háng

Khớp háng nằm ở vị trí quan trọng trong cơ thể con người. Nó là một khớp chỏm nằm giữa xương chậu và xương đùi, tạo thành một liên kết quan trọng trong hệ thống xương và khớp của cơ thể. Khớp háng được xây dựng với xương và dây chằng mạnh mẽ, cùng với hệ thống cơ bắp khá phức tạp, giúp cung cấp sự ổn định và khả năng vận động.

Tầm hoạt động của khớp háng rộng, cho phép chuyển động trong ba mặt phẳng chính. Khớp háng có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ sự linh hoạt và ổn định của cơ thể. Nó đóng vai trò như một khớp nền tảng cho cả trục thân và chi dưới, giúp cơ thể thực hiện các hoạt động hàng ngày một cách hiệu quả.

Chức năng của khớp háng

Khớp háng đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống con người và các hoạt động hàng ngày. Dưới đây là mô tả chi tiết về chức năng của khớp háng:

• Tham gia vào các hoạt động hàng ngày: Khớp háng có vai trò quan trọng trong việc tham gia vào các hoạt động hàng ngày như đi lại, đi bộ, chạy, nhảy, và đá bóng. Nó cho phép chúng ta thực hiện những hoạt động này một cách linh hoạt và hiệu quả.
• Hấp thu lực: Khớp háng phải chịu lực tác động lớn đến từ trọng lượng cơ thể và các hoạt động vận động. Đây là một trong những khớp quan trọng nhất để hấp thu và phân phối lực đối với cơ thể.
• Làm trụ đỡ cho phần trên của cơ thể: Khớp háng cùng với cột sống thắt lưng làm trụ đỡ cho phần trên của cơ thể. Nó giúp duy trì thăng bằng và ổn định cho cơ thể khi đứng và đi lại.
• Trung tâm của các chuyển động: Khớp háng được coi là một trung tâm quan trọng cho toàn bộ các chuyển động của cơ thể. Đặc biệt, nó liên quan đến các chuyển động gập và duỗi, giúp điều hướng chúng một cách chính xác và mạnh mẽ.

Cấu trúc giải phẫu khớp háng

Khớp háng là một cấu trúc quan trọng trong cơ thể con người, có cấu trúc phức tạp và thực hiện nhiều động tác khác nhau. Dưới đây là một mô tả chi tiết về cấu trúc giải phẫu khớp háng:

Diện khớp

Diện khớp bao gồm:

• Chỏm xương đùi: Là phần chính của khớp háng, có dạng 2/3 khối cầu và được che phủ bởi sụn. Chỏm xương đùi có một hõm ở trung tâm để dây chằng tròn bám vào. Cũng có dây thần kinh chi phối mô xương dưới sụn của chỏm xương đùi và động mạch dây chằng tròn.
• Ổ cối của xương chậu: Có hình vòm và được bao bọc bởi một lớp sụn và ổ cối hướng vào phía trong và chếch lên trên. Khi khớp háng vận động, chỏm xương đùi xoay bên trong ổ cối.
• Sụn viền: Bao quanh viền ổ cối và ôm lấy chỏm xương đùi.
• Mạch máu nuôi dưỡng chỏm xương đùi: Vùng cổ và vùng chỏm xương đùi được cung cấp máu bởi các mạch máu chính như cuống trên, cuống dưới và cuống trong.

Các phương tiện nối khớp

Các phương tiện nối khớp bao gồm:

• Bao khớp: Là một lớp bao sợi dày, chắc bao quanh khớp háng, bao ở phía xương chậu và xương đùi.
• Dây chằng: Bao gồm dây chằng nằm trong ổ khớp (dây chằng tròn) và dây chằng nằm ngoài ổ khớp (bao gồm dây chằng ngồi đùi, dây chằng chậu đùi và dây chằng mu đùi).

Bao hoạt dịch

Bao hoạt dịch gồm 2 phần:

• Phần chính: Lót ở mặt trong bao khớp, bao quanh sụn viền và bao lên tới vùng chỏm xương đùi.
• Phần phụ: Bọc quanh dây chằng tròn để dây chằng tròn có thể nằm trong ổ khớp nhưng vẫn nằm ngoài bao hoạt dịch.

Các cấu trúc liên quan khớp háng

Ngoài ra, khớp háng còn có các cấu trúc liên quan như:

• Phía trước: Tam giác đùi và bó mạch thần kinh đùi.
• Phía sau: Mạch máu và thần kinh khu mông (đặc biệt là dây thần kinh ngồi).

Các động tác của khớp háng

Khớp háng có khả năng thực hiện nhiều động tác khác nhau bao gồm gập, duỗi, dạng, xoay ngoài, xoay trong và xoay theo 3 chiều không gian.

• Gập: Gập đùi 90° nếu gối duỗi, 120° nếu gối gấp.
• Duỗi: Duỗi đùi 15°.
• Dạng: Dạng đùi 45°.
• Khép: Khép đùi 30°.
• Xoay ngoài: Xoay ngoài đùi 45°.
• Xoay trong: Xoay trong đùi 30°.

Cấu trúc phức tạp của khớp háng cho phép nó thực hiện nhiều động tác và đóng vai trò quan trọng trong vận động và hỗ trợ cơ thể con người hàng ngày.

Một số căn bệnh thường gặp ở khớp háng

Có một số bệnh thường gặp ở khớp háng, bao gồm:

• Thoái hóa khớp háng: Đây là một trong những bệnh lý phổ biến ở người lớn tuổi, xuất phát từ quá trình bào mòn tự nhiên của cơ thể. Tuy nhiên, ngày nay, thoái hóa khớp háng có thể xuất hiện ở những người trẻ hơn do các nguyên nhân như lối sống, công việc, môi trường, và cả chấn thương hoặc bệnh lý trước đó.
• Lao khớp háng: Đây là trường hợp mà khớp háng bị viêm và hoại tử do vi khuẩn lao (Tuberculosis). Bệnh này thường xuất hiện với triệu chứng đau và sưng ở khớp háng.
• Viêm khớp: Viêm khớp thường là kết quả của quá trình thoái hóa khớp, dẫn đến tổn thương và viêm nhiễm khớp háng. Bệnh này gây ra đau đớn và khó chịu, có thể lan rộng ra các vùng như mông, đùi, thắt lưng và chân. Trong trường hợp nặng, bệnh nhân có thể bị hạn chế vận động, cảm giác tê mỏi ở chân và gặp khó khăn khi duỗi thẳng khớp.
• Hoại tử chỏm xương đùi: Khi vùng xương đùi không được cung cấp đủ máu để nuôi dưỡng, nó có thể bị hoại tử. Nguyên nhân thường bao gồm chấn thương, xạ trị ung thư, sử dụng corticosteroid liều cao trong thời gian dài, nghiện rượu hoặc thuốc lá, và sử dụng các chất kích thích.
• Bong sụn viền ổ cối: Bong sụn viền ổ cối thường xảy ra ở người trẻ do tập thể thao quá mức hoặc vận động cường độ cao. Người bệnh thường trải qua đau đớn khi vận động, và triệu chứng này giảm đi khi nghỉ ngơi.

Như vậy, chúng ta đã cùng khám phá những kiến thức căn bản về giải phẫu khớp háng và chức năng của khớp háng, cũng như đã nêu bật một số bệnh lý phổ biến liên quan đến nó. Hy vọng rằng bạn đọc đã thu được thông tin hữu ích từ bài viết này.