Chất dinh dưỡng trong thực vật là gì?

Thực vật được chế biến thành rất nhiều loài thực phẩm khác nhau. Những thực phẩm như vậy chứa hàng nghìn các chất hóa học tự nhiên và chúng được gọi là chất dinh dưỡng thực vật hay hóa chất thực vật. Dưỡng chất trong thực vật giúp bảo vệ thực phẩm khỏi vi trùng, bọ, nấm và rất nhiều các mối đe dọa khác. Lúc này câu hỏi được đặt ra “Chất dinh dưỡng trong thực vật là gì" được nhiều người đưa ra tìm hiểu. Để biết rõ hơn về khái niệm này, bạn đọc hãy cùng nhà thuốc Long Châu tìm hiểu ngay dưới bài viết này nhé!

Chất dinh dưỡng thực vật là gì là vấn đề được nhiều người quan tâm

Chất dinh dưỡng thực vật là gì?

Theo các nhà khoa học nghiên cứu đã tìm ra hơn 25000 chất dinh dưỡng thực vật chúng đều được tìm thấy trong các loại thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật. Trong số đó chỉ có 6 loại chất dinh dưỡng có ảnh hưởng nhiều nhất và quan trọng nhất tới sức khỏe là: Carotenoid, Flavonoid, Axit ellagic, Phytoestrogen, Glucosinolates và Resveratrol.

Trái cây và rau quả chính là những loại thực phẩm có chứa nhiều chất dinh dưỡng thực vật nhất. Một số các loại có nguồn gốc từ hạt cũng chứa các chất dinh dưỡng thực vật như: Quả hạch, ngũ cốc, trà, các loại đậu… Các chất dinh dưỡng thực vật có nhiều công dụng đối với cơ thể, giúp duy trì hoạt động, ngăn ngừa bệnh tật.

Chất dinh dưỡng trong thực vật cung cấp dưỡng chất cho con người

Các loại chất dinh dưỡng thực vật

Carotenoid

Trong thực vật tồn tại 600 loại carotenoid, chúng là một dạng sắc tố hữu cơ có trong tự nhiên, các loại thực vật, tảo và vi khuẩn quang hợp. Những chất này là yếu tố tạo màu đỏ, cam và vàng tươi trong trái cây và rau củ.

Carotenoid được phân làm hai nhóm chính: Xanthophylls và carotenes. Cả hai nhóm này đề là chất có đặc tính chống oxy hóa có tác dụng tiêu diệt các gốc tự do gây hại cho mô cơ thể.

Các loại carotenoid có lợi với sức khỏe bao gồm:

• Lycopene: Chất tạo màu đỏ và hồng cho dưa hấu, cà chua, bưởi đào. Nó có tác dụng hỗ trợ giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt và một số loại ung thư khác.
• Alpha-carotene, beta-carotene và beta-cryptoxanthin là loại carotenoid cung cấp vitamin A cần thiết cho sự tăng trưởng, hệ thống miễn dịch và sức khỏe của mắt. Thực phẩm có màu cam và vàng như cà rốt và bí ngô là nguồn cung cấp alpha-carotene và beta-carotene dồi dào. Cà rốt, ớt chuông, bí ngô chứa nhiều beta-cryptoxanthin.
• Lutein và zeaxanthin: Các bệnh đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng, mù mắt là do tiếp xúc quá nhiều với ánh sáng xanh, lâu dần gây tổn hại cho mắt. Hai chất này tồn tại trong các loại rau xanh, cải búp, cải xoăn giúp mắt hấp thụ ánh sáng xanh hạn chế các bệnh về mắt.

Carotenoid - sắc tố hữu cơ giúp tăng cường sức khỏe cho mắt

Flavonoid

Nhóm flavonoid chứa rất nhiều chất dinh dưỡng thực vật, đa số được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật, được chia thành các loại:

• Flavonols: Trong quả mọng, cải xoăn, táo, hành tồn tại một loại flavonoid là quercetin – dưỡng chất giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh mạch vành, bệnh hen suyễn và một cố loại ung thư.
• Catechin: Nguồn catechin có trà xanh, loại chất giúp ngăn ngừa một số loại ung thư.
• Hesperidin: Họ cam, quýt có hàm lượng rất cao chất này, là một loại chất chống oxy hóa, giúp giảm sưng, giảm viêm trong cơ thể, ngăn ngừa các bệnh mãn tính.

Axit ellagic

Các loại quả mọng nước như: Dâu tây, quả mâm xôi, lựu, việt quất và các loại hạt chứa nhiều axit ellagic.

Axit ellagic là loại dưỡng chất với đặc tính oxy hóa mạnh nó có tác dụng bảo vệ cơ thể chống lại bệnh ung thư, làm chậm quá trình phát triển của tế bào ung thư, chống viêm và chống tăng sinh. Nó cũng góp phần trong việc giúp gan vô hiệu quá các chất gây ung thư trong cơ thể.

Phytoestrogen

Phytoestrogen có cấu trúc tương tự estrogen, vì thế nó cũng có tác dụng giống với estrogen. Chúng là một nhóm các hợp chất tự nhiên có nhiều trong thực vật đặc biệt là trong các loại đậu như đậu nành, đậu hũ và hạt lanh. Các loại thực phẩm chế biến từ đậu nành đều chứa isoflavone – một loại phytoestrogen và có tác dụng hỗ trợ giảm nguy cơ loãng xương ở phụ nữ, giảm nguy cơ ung thư nội mạc tử cung.

Lignan cũng là một loại phytoestrogen. Trong cơ thể người xảy ra sự chuyển đổi lignan thành các chất hóa học có tác dụng giống estrogen. Chúng có nhiều trong hạt mè và hạt lanh. Tuy nhiên tác dụng của lignan lại chưa được đưa ra rõ ràng.

Ở phụ nữ thời kỳ tiền mãn kinh, phytoestrogen có những tác dụng nhất định:

• Ngăn ngừa loãng xương: Tình trạng loãng xương của phụ nữ giai đoạn mãn kinh là do sự thiếu hụt estrogen. Phytoestrogen có tác dụng giống estrogen nên nó được coi như một thay thế tự nhiên giúp làm chậm quá trình loãng xương ở phụ nữ.
• Giảm triệu chứng rối loạn kinh nguyệt: Ăn nhiều phytoestrogen giúp cân bằng hormone.
• Chống ung thư vú: Chất này có lợi cho việc chống lại ung thư nội tiết tố, một trong số đó là ung thư vú.
• Hỗ trợ làm giảm mụn trứng cá.
• Tác dụng tốt với tim mạch.

Lignan trong các loại hạt với tác dụng giống estrogen

Glucosinolates

Trong các loại rau họ cải bao gồm: Cải xoăn, bông cải xanh, cải bắp… đều tìm thấy glucosinolate.

Glucosinolate là một nhóm các hợp chất thực vật có hoạt tính sinh học, nó cung cấp cho hoạt động chống oxy hóa và làm giảm hoạt động của bệnh ung thư. Glucosinolate chính là chất tạo mùi và hương vị đặc trưng cho các loại thực vật chứa nó. Trong quá trình tiêu hóa của cơ thể và trong quá trình nấu nướng glucosinolate tự động biến thành các chất hóa học khác với tác dụng kiểm soát sự phát triển của tế bào ung thư.

Glucosinolates trong rau cải hạn chế sự phát triển của tế bào ung thư

 Resveratrol

Resveratrol có nhiều trong nho và các sản phẩm làm từ nho như rượu vang đỏ, nước ép nho tím. Đây là một chất có tác dụng chống oxy hóa và chống viêm loét.

Resveratrol được coi như là một loại thuốc bổ sung dưỡng chất bằng đường ống, hoặc nó cũng có trong thành phần của các sản phẩm chăm sóc da giúp chống oxy hóa, làm chậm quá trình lão hóa da.

Trong một vài nghiên cứu, resveratrol đóng vai trò làm giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư, bệnh tim, giảm huyết áp, giảm đau khớp, cải thiện vấn đề về mỡ máu, bảo vệ tế bào não... Trên động vật có nghiên cứu đã chỉ ra rằng nó có thể giúp kéo dài tuổi thọ. Tuy nhiên, những tác dụng trên đều chưa được khẳng định rõ ràng vì vậy cần nghiên cứu tìm hiểu sâu thêm về chất resveratrol.

Các chất dinh dưỡng trong thực vật đều có tác dụng tốt với cơ thể. Tuy nhiên cần phải bổ sung một cách hợp lý, không nên sử dụng quá nhiều dẫn đến dư thừa gây nguy hại đến sức khỏe.

Bên trên là tất cả thông tin về “Chất dinh dưỡng trong thực vật là gì” do Nhà thuốc Long Châu cung cấp. Bạn đọc có thể đọc và tham khảo để hiểu rõ hơn về vấn đề này. Chúc bạn đọc có một sức khỏe tốt và đừng quên theo dõi trang web của nhà thuốc Long Châu để biết thêm nhiều thông tin bổ ích về sức khỏe nhé!

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp