Ung thư tuyến tiền liệt: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị

Ung thư tuyến tiền liệt (Prostate Cancer) là một dạng ung thư phát triển từ tuyến tiền liệt, một cơ quan nằm ngay dưới bọng đái và trước ruột già của nam giới. Tuyến này vây quanh niệu đạo, qua đó nước tiểu và tinh dịch được lưu thông ra ngoài. Ung thư tuyến tiền liệt bắt đầu khi các tế bào trong tuyến biến đổi và phát triển một cách không kiểm soát, dẫn đến các triệu chứng như đau khi đi tiểu, khó khăn trong quan hệ tình dục và rối loạn cương dương. Căn bệnh này có thể di căn đến xương và hạch bạch huyết, tăng nguy cơ tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thờ

Ung thư tuyến tiền liệt là một trong những dạng ung thư phổ biến nhất ở nam giới. Mặc dù nhiều trường hợp phát triển chậm và chỉ giới hạn trong tuyến tiền liệt, không gây ra hậu quả nghiêm trọng, nhưng cũng có những loại phát triển nhanh và lây lan mạnh mẽ. Các trường hợp được phát hiện sớm, khi ung thư vẫn còn trong tuyến tiền liệt, thường có tiên lượng điều trị tốt nhất.

Ung thư tuyến tiền liệt có thể không gây ra dấu hiệu hoặc triệu chứng nào trong giai đoạn đầu.

Ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn nâng cao có thể gây ra các dấu hiệu và triệu chứng như:

• Khó khăn khi đi tiểu: Bao gồm cảm giác bí bách hoặc chậm trễ khi bắt đầu tiểu tiện.
• Lực chảy của dòng nước tiểu giảm sút: Dòng nước tiểu yếu và không liên tục.
• Máu trong nước tiểu: Sự xuất hiện của máu trong nước tiểu, làm nước tiểu có màu hồng, đỏ hoặc nâu.
• Máu trong tinh dịch: Máu có thể xuất hiện trong tinh dịch khi xuất tinh.
• Đau xương: Đau thường xuất hiện ở xương chậu, lưng hoặc bộ phận khác do di căn.
• Giảm cân không mong muốn: Mất cân đáng kể mà không có nguyên nhân rõ ràng hoặc không cố gắng giảm cân.
• Rối loạn cương dương: Khó khăn trong việc đạt hoặc duy trì sự cương cứng, ảnh hưởng đến hoạt động tình dục.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Cho đến nay vẫn chưa tìm được nguyên nhân chính gây bệnh.

Các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt bao gồm:

• Tuổi tác: Nguy cơ mắc bệnh tăng cao khi bạn già đi, đặc biệt sau tuổi 50.
• Chủng tộc: Người da đen có nguy cơ cao hơn người các chủng tộc khác, và bệnh thường tiến triển nghiêm trọng hơn.
• Tiền sử gia đình: Nguy cơ của bạn tăng nếu có người thân từng mắc bệnh, đặc biệt nếu gia đình bạn có gen BRCA1 hoặc BRCA2 liên quan đến ung thư vú, hoặc có tiền sử ung thư vú nặng.
• Béo phì: Người béo phì có nguy cơ cao hơn so với những người có trọng lượng bình thường. Ung thư ở người béo phì thường ác tính hơn và có nguy cơ tái phát cao sau điều trị.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt

Cho tới hiện nay, các biện pháp để tầm soát ung thư tuyến tiền liệt chủ yếu cũng dựa vào thăm khám trực tràng, đo nồng độ PSA và siêu âm qua ngả trực tràng.

Thăm khám trực tràng: Có giá trị khi khối u ở vùng ngoại vi và có thể tích lớn hơn 0,2 ml. Do giá trị tiên đoán thấp, chỉ khoảng 21 - 50% nên thăm khám trực tràng không thể sử dụng đơn độc trong tầm soát ung thư tuyến tiền liệt.

Chất chỉ điểm ung thư

Đo nồng độ PSA là một xét nghiệm có giá trị trong tầm soát và chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt. PSA còn dùng để đánh giá kết quả điều trị và theo dõi sau điều trị.

Định lượng phosphatase acid và phosphatase kiềm. Hiện nay xét nghiệm này ít dùng vì ít đặc hiệu hơn so với PSA.

Chẩn đoán hình ảnh

Siêu âm tuyến tiền liệt qua ngả trực tràng và sinh thiết.

Chụp CT Scan hoặc cộng hưởng từ (IRM) có thể đánh giá được mức xâm lấn ung thư, tình trạng hạch tiểu khung.

Chụp xương: Tìm ổ di căn với tổn thương đặc xương.

Chụp UIV: Đánh giá thận, bàng quang, niệu quản.

Phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt hiệu quả

Ung thư tuyến tiền liệt còn khu trú, có thể phẫu thuật hoặc tia xạ triệt căn cho kết quả gần ngang nhau. Khi ung thư ở giai đoạn muộn, chủ yếu là điều trị nội tiết nhằm kéo dài thời gian sống và giảm triệu chứng.

Điều trị phẫu thuật

Cắt tuyến tiền liệt tận gốc và vét hạch là phẫu thuật triệt căn. Xu hướng mới là tăng cường bảo tồn dây thần kinh nhằm giảm tỷ lệ biến chứng liệt dương.

Các phương pháp phẫu thuật:

• Mổ mở (open surgery): Qua đường sau xương mu (RRP) hoặc qua ngả hội âm (PRP).
• Mổ nội soi (laparoscopy): Nội soi ổ bụng (LRP) hoặc ROBOT (RoRP).

Điều trị nội tiết

80% các trường hợp ung thư tuyến tiền liệt phụ thuộc nội tiết. Tuy vậy, điều trị nội tiết vẫn mang tính chất tạm thời, hy vọng kéo dài thêm thời gian sống cho bệnh nhân. Điều trị nội tiết nhằm giảm nội tiết nam trong máu bao gồm:

• Cắt tinh hoàn;
• Thuốc nội tiết tố nữ;
• Thuốc giống LHRH;
• Thuốc kháng nội tiết tố nam mức thụ cảm nội tiết.

Điều trị xạ trị

Điều trị tia xạ chủ yếu là tia từ ngoài vào được áp dụng cho u còn khu trú, nhất là những khối u to hoặc đã có tổn thương hạch vùng. Những biến chứng chủ yếu là gây tổn thương ruột, bàng quang, trực tràng.

Tia xạ còn chỉ định vào những ổ di căn để chống đau.

Điều trị với hóa chất

Điều trị hóa chất trong ung thư tuyến tiền liệt không bao giờ là biện pháp điều trị bước đầu được lựa chọn vì loại ung thư này thường rất nhạy với nội tiết. Cyclophosphamide, Doxorubicine cho tỉ lệ đáp ứng dưới 10%. Loại thuốc Phosphate d’Estramustine gồm Oestradiol và mù tạc nitơ cho kết quả ở những bệnh nhân đã kháng nội tiết.

Lưu ý: Các loại thuốc khi dùng phải tuân thủ theo sự hướng dẫn của bác sĩ.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của ung thư tuyến tiền liệt

Chế độ sinh hoạt:

Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị.

Duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng.

Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị.

Thăm khám định kỳ để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của bệnh và để bác sĩ tìm hướng điều trị phù hợp trong thời gian tiếp theo nếu bệnh chưa có dấu hiệu thuyên giảm.

Phương pháp phòng ngừa ung thư tuyến tiền liệt hiệu quả

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

• Từ bỏ thói quen hút thuốc lá.
• Thực hiện khám sàng lọc bệnh hàng năm ở nam giới trên 40 tuổi và không được bỏ sót xét nghiệm PSA.
• Tập thể dục 30 – 60 phút mỗi ngày.
• Lựa chọn thực phẩm lành mạnh, hạn chế ăn nhiều chất béo.