Chụp nhũ ảnh và siêu âm vú giống hay khác nhau?

Chụp nhũ ảnh và siêu âm vú là hai phương pháp bổ trợ trong chẩn đoán và theo dõi sức khỏe vú. Tùy thuộc vào độ tuổi, tình trạng sức khỏe cụ thể và hướng dẫn của bác sĩ, bạn có thể được chỉ định sử dụng một trong hai phương pháp hoặc kết hợp cả hai để đảm bảo độ chính xác cao nhất trong chẩn đoán.

Tìm hiểu về chụp nhũ ảnh và siêu âm vú

Trước khi tìm hiểu chụp nhũ ảnh và siêu âm vú khác nhau như thế nào, bạn cần nắm các thông tin cơ bản về hai kỹ thuật này.

Chụp nhũ ảnh

Chụp nhũ ảnh là kỹ thuật X-quang dành cho vú (hay còn gọi là X-quang tuyến vú), giúp phát hiện những thay đổi nhỏ nhất dù có hay không xuất hiện triệu chứng, nhằm tầm soát và phát hiện các bệnh lý về tuyến vú và ung thư vú.

Chụp nhũ ảnh được xem là phương pháp tầm soát ung thư vú hiệu quả nhất, có khả năng chụp nhiều góc độ của vú và phát hiện vi vôi hóa (lắng đọng canxi trong mô vú). Đây cũng là phương pháp có ý nghĩa quan trọng trong chẩn đoán và theo dõi sức khỏe sau ung thư vú.

Siêu âm vú

Siêu âm vú là kỹ thuật sử dụng sóng âm tần số cao để tái tạo hình ảnh bên trong vú. Sóng âm xuyên qua mô vú và dựng nên hình ảnh từ các phản xạ khác nhau, giúp bác sĩ quan sát được các thay đổi trong cấu trúc vú như: U nang chứa dịch, vốn có thể khó phát hiện qua chụp nhũ ảnh.

Siêu âm vú thường được áp dụng nhằm mục đích chẩn đoán, đặc biệt khi có khối u nghi ngờ phát hiện qua chụp nhũ ảnh hoặc cần đánh giá vú có mô đặc. Phương pháp này rất hiệu quả trong việc phân biệt u nang lành tính chứa dịch và khối rắn. Đồng thời giúp xác định rõ vị trí khối u khi có thể sờ thấy nhưng không xuất hiện trên chụp nhũ ảnh.

Chụp nhũ ảnh và siêu âm vú có giống nhau không?

Chụp nhũ ảnh và siêu âm vú là hai kỹ thuật khác nhau nhưng đều có vai trò quan trọng trong việc phát hiện, tầm soát ung thư vú. Chụp nhũ ảnh được đánh giá là tiêu chuẩn vàng để sàng lọc và nhận biết các dấu hiệu sớm của ung thư vú. Trong khi đó, siêu âm vú là kỹ thuật bổ trợ, giúp bác sĩ xác định rõ hơn những thay đổi cụ thể trong mô vú. Hai loại xét nghiệm này bổ sung lẫn nhau, vì vậy bác sĩ thường kết hợp cả chụp nhũ ảnh và siêu âm vú để tăng độ chính xác trong chẩn đoán ung thư vú.

Chụp nhũ ảnh và siêu âm vú có gì khác nhau?

Chụp nhũ ảnh và siêu âm vú có một số khác biệt quan trọng cần lưu ý sau:

Nguyên lý hoạt động

Khác biệt lớn nhất giữa chụp nhũ ảnh và siêu âm vú là về nguyên lý hoạt động. Cụ thể:

• Chụp nhũ ảnh: Sử dụng tia X liều thấp để chụp hình mô vú, tạo ra hình ảnh chi tiết, giúp phát hiện các dấu hiệu bất thường sớm. Trong quá trình này, người bệnh sẽ tiếp xúc với một lượng nhỏ bức xạ, nhưng lợi ích của việc phát hiện sớm thường lớn hơn nguy cơ. Tuy nhiên, chụp nhũ ảnh không phù hợp cho phụ nữ mang thai vì bức xạ có thể ảnh hưởng đến thai nhi.
• Siêu âm vú: Sử dụng sóng âm để tạo ra hình ảnh mô vú mà không phát ra bức xạ. Sóng âm tạo tiếng vang khi tiếp xúc với các mô, giúp tái hiện cấu trúc bên trong vú và phát hiện các thay đổi khác.

Chất lượng hình ảnh

Chất lượng hình ảnh khi chụp nhũ ảnh và siêu âm vú cũng có những khác biệt như:

• Chụp nhũ ảnh: Có khả năng phát hiện một vùng nghi ngờ trong vú và trong nhiều trường hợp bác sĩ có thể yêu cầu chụp thêm để làm rõ. So với nhũ ảnh thông thường, nhũ ảnh thế bổ sung này sẽ chụp nhiều hình ảnh hơn và tập trung vào vùng bị ảnh hưởng.
• Siêu âm vú: Không thể phát hiện vi vôi hóa trong vú. Tuy nhiên, nó hữu ích trong việc phân biệt giữa u nang chứa dịch và khối rắn và thường được dùng để kiểm tra thêm nếu chụp nhũ ảnh phát hiện dấu hiệu bất thường.

Các nghiên cứu gần đây cho thấy, với người có mô vú đặc, việc kết hợp chụp nhũ ảnh và MRI nhanh có thể giảm thiểu kết quả dương tính giả so với chỉ sử dụng siêu âm hay chụp nhũ ảnh. Tuy nhiên, MRI nhanh thường được khuyến cáo cho người có nguy cơ cao vì chi phí khá đắt và chưa phổ biến tại nhiều cơ sở y tế.

So sánh ưu - nhược điểm của chụp nhũ ảnh và siêu âm

Chụp nhũ ảnh và siêu âm vú có những ưu điểm và hạn chế riêng. Cụ thể như sau:

Chụp nhũ ảnh

Ưu điểm:

• Phát hiện được vi vôi hóa.
• Có góc nhìn đa chiều, giúp xem được toàn bộ vú.
• Có khả năng phát hiện vùng nghi ngờ sâu bên trong mô vú.
• Quan sát được hạch bạch huyết vùng nách.
• Thường dùng để tầm soát ung thư vú.

Nhược điểm:

• Sử dụng một lượng nhỏ bức xạ.
• Không phân biệt rõ u nang và khối rắn.
• Ít hiệu quả với người có mô vú dày đặc.

Siêu âm vú

Ưu điểm:

• Không sử dụng bức xạ nên an toàn cho thai phụ.
• Phân biệt được khối rắn và u nang.
• Hiệu quả với người có mô vú dày đặc.
• Thường dùng để chẩn đoán bất thường khi kiểm tra.

Nhược điểm:

• Kém hiệu quả trong phát hiện vi vôi hóa.
• Không xem được toàn bộ vú và không quan sát được mô vú sâu.
• Không quan sát được hạch bạch huyết vùng nách.

Rủi ro khi thực hiện chụp nhũ ảnh và siêu âm vú

Cả chụp nhũ ảnh và siêu âm vú đều có rủi ro và nhược điểm, trong đó siêu âm vú có một số điểm hạn chế rõ rệt hơn. Nguyên nhân là do siêu âm vú không thể kiểm tra mô vú sâu ở một số đối tượng và khó đánh giá hạch bạch huyết vùng nách: Siêu âm tầm soát có thể bỏ sót các hạch bạch huyết bất thường ở vùng nách (vùng dưới cánh tay).

Mặt khác kết quả của chụp nhũ ảnh và siêu âm vú có thể bị ảnh hưởng bởi lỗi của người thực hiện. Một nghiên cứu cho thấy bác sĩ X-quang có thể bỏ sót từ 10-30% các trường hợp ung thư vú trong hình ảnh chụp nhũ ảnh. Độ chính xác của siêu âm vú cũng phụ thuộc nhiều vào kỹ năng của người vận hành thiết bị.

Bên cạnh đó, không phải loại ung thư vú nào cũng được phát hiện bằng chụp nhũ ảnh hay siêu âm. Những người có nguy cơ cao mắc ung thư vú có thể lựa chọn các phương pháp khác như: Chụp cộng hưởng từ vú (MRI vú) hoặc mammogram 3D (cắt lớp vú kỹ thuật số) để có kết quả chính xác hơn.

Hiểu rõ sự khác biệt giữa chụp nhũ ảnh và siêu âm vú là việc làm cần thiết để bảo vệ sức khỏe vú hiệu quả. Mỗi phương pháp đóng vai trò riêng trong việc phát hiện và chẩn đoán sớm các bất thường ở mô vú, giúp tăng hiệu quả điều trị nếu phát hiện ung thư sớm. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn phương pháp kiểm tra phù hợp với độ tuổi, tình trạng sức khỏe và cấu trúc mô vú của bạn. Đồng thời, kiểm tra định kỳ và chủ động theo dõi sức khỏe vú nhằm phát hiện sớm những vấn đề tiềm ẩn.