Đánh giá mức độ kiểm soát bệnh hen bằng bộ câu hỏi Asthma Control test - ACT

Bên cạnh việc theo dõi định kỳ với bác sĩ, bạn có thể tự đánh giá tình trạng hen suyễn đã được kiểm soát chưa bằng bộ câu hỏi ACT (Asthma Control Test).

ACT là bộ 5 câu hỏi trắc nghiệm đơn giản về tình trạng hen suyễn bao gồm các triệu chứng ban ngày, ban đêm, số lần phải xịt thuốc cắt cơn và ảnh hưởng của hen suyễn lên cuộc sống của người bệnh. ACT được quốc tế công nhận nhằm cung cấp thông tin để giúp bác sĩ kiểm tra việc điều trị hen hiệu quả hay không và xây dựng kế hoạch thay đổi khi cần thiết.

Mỗi câu hỏi có lựa chọn được cho điểm từ 1 đến 5. Tổng điểm của 5 câu hỏi sẽ tương ứng với các kết quả như sau:¹

• 25 điểm: Bệnh của bạn đã được kiểm soát.
• Từ 20 đến 24 điểm: Hen được kiểm soát tốt.
• Dưới 20 điểm: Bệnh chưa kiểm soát và cần được tư vấn từ chuyên gia.
• Dưới 15 điểm: Hen đang xấu đi và cần được tư vấn từ chuyên gia càng sớm càng tốt.

Việc hoàn tất bộ câu hỏi trắc nghiệm ACT thông qua việc chọn lựa các câu trả lời có sẵn chỉ mất khoảng 1 phút nên khá tiện lợi cho người bệnh tự đánh giá tình trạng hen suyễn của mình. Qua đó giúp người bệnh tăng tính tuân thủ trong điều trị và sắp xếp thời gian tham vấn với chuyên gia.

Nếu tình trạng bệnh chưa được kiểm soát, bạn phải xem lại các vấn đề sau: Bạn có đi khám đều đặn và đúng lịch hẹn? Nếu chưa, người bệnh cần đến gặp bác sĩ ngay vì bác sĩ sẽ giúp bạn xác định nguyên nhân, yếu tố nguy cơ của việc chưa kiểm soát được trình trạng bệnh và cùng đưa ra giải pháp.²

Bác sĩ sẽ hỏi để biết bạn có tránh được các tác nhân kích thích gây khởi phát cơn hen như khói bụi, thuốc lá, thuốc (Aspirin...), lông thú vật nuôi, thức ăn, gián, phấn hoa hay nhiễm siêu vi không. Từ đó, bác sĩ sẽ thảo luận với bạn về giải pháp phòng tránh các tác nhân này trong điều kiện kinh tế gia đình có thể áp dụng được, cũng như thực hiện các phương pháp thăm dò chức năng hô hấp nếu cần để có thêm thông tin cho quá trình điều trị.³

Ngoài ra, bác sĩ sẽ cùng bạn đánh giá việc tuân thủ dùng thuốc trong điều trị.² Nếu chưa, bạn nên xác định rõ lý do như: Sợ tác hại của việc dùng thuốc lâu dài; chán nản khi dùng quá nhiều thuốc nếu có bệnh đi kèm, tự đánh giá bệnh hen của mình đã được kiểm soát tốt… Từ đó, bác sĩ sẽ tư vấn và hỗ trợ người bệnh lập kế hoạch điều trị tối ưu, điều chỉnh liều thuốc cho phù hợp với tình trạng bệnh hiện tại.

Nếu bạn đang sử dụng thuốc dạng hít hay khí dung, kỹ thuật sử dụng dụng cụ của bạn đúng hay chưa. Nhân viên y tế sẽ hướng dẫn bạn kỹ thuật sử dụng dụng cụ đúng. Bạn cũng nên tham gia các câu lạc bộ bệnh nhân để chia sẻ kinh nghiệm sử dụng dụng cụ đúng kỹ thuật và tìm hiểu thêm về bệnh hen suyễn.

Đặc biệt, bạn cần tham vấn bác sĩ để có được một phác đồ điều trị phù hợp. Điều này giúp bạn duy trì mức kiểm soát hen tối ưu.

Lưu ý: Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo, nếu có triệu chứng hen hoặc gặp bất kỳ vấn đề nghi ngờ mắc hen suyễn, bạn nên gặp bác sĩ để được tư vấn thêm.

(1) Nguồn: GSK. Adult asthma control test. Available at: https://www.asthmacontroltest.com

(2) Global initiative for asthma: Difficult-To-Treat & Severe Asthma in adolescent and adult patients diagnosis and management. Updated 2019

(3) GINA 2023 – Non-pharmacological interventions

Vui lòng tham vấn bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và chẩn đoán phù hợp. Chương trình được thực hiện với sự phối hợp của Công ty TNHH Dược Phẩm GSK Việt Nam, FPT Long Châu và Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

Tài liệu dành cho công chúng Code:NP-VN-CAU-OGM-230003, ADD 08/24