Đau đầu căn nguyên mạch là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa

Đau đầu là một vấn đề sức khỏe phổ biến, ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, không phải cơn đau đầu nào cũng đơn giản, có những cơn đau dai dẳng, dữ dội, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống, đó là biểu hiện của bệnh đau đầu căn nguyên mạch. Bệnh lý này ngày càng gia tăng, trở thành nỗi ám ảnh cho nhiều người. Vậy, đau đầu căn nguyên mạch có những triệu chứng đặc trưng nào? Nguyên nhân gây bệnh là gì? Cùng tham khảo qua bài viết sau nhé!

Bệnh đau đầu căn nguyên mạch là gì?

Bệnh đau đầu căn nguyên mạch, hay còn gọi là đau đầu vận mạch, đau nửa đầu, hoặc đau đầu Migraine, là một tình trạng phổ biến, có nguyên nhân chính do sự co giãn bất thường của mạch máu não. Sự co giãn này thường được gây ra bởi sự rối loạn trong nồng độ chất dẫn truyền thần kinh Serotonin. Khi Serotonin bị phóng thích và phân hủy đột ngột, mạch máu não không kịp thích nghi, dẫn tới các cơn co giãn nhanh và mạnh, làm nảy sinh cơn đau đầu.

Bệnh thường gặp ở khoảng 1/5 phụ nữ và 1/15 nam giới, có thể bắt đầu ở tuổi thiếu niên, tuổi trưởng thành sớm hoặc ở tuổi trẻ. Ngoài cơn đau đầu, người bệnh thường có thể gặp các triệu chứng như buồn nôn, ốm yếu, mệt mỏi, và tăng nhạy cảm với ánh sáng, âm thanh, mùi vị.

Nguyên nhân gây ra bệnh đau đầu căn nguyên mạch

Mặc dù nguyên nhân chính của đau đầu căn nguyên mạch vẫn chưa được hiểu rõ, nhưng có vẻ như yếu tố di truyền và môi trường đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của bệnh.

• Đau đầu căn nguyên mạch có thể do sự biến động của hormone estrogen, như trong các giai đoạn như kinh nguyệt, thai kỳ và mãn kinh, gây ra cơn đau đầu ở nhiều phụ nữ.
• Các loại thuốc nội tiết tố như thuốc tránh thai và hormone thay thế có thể gây ra hoặc làm nặng thêm cơn đau đầu nửa đầu. Tuy nhiên, cũng có phụ nữ báo cáo rằng chứng đau đầu ít xảy ra hơn khi sử dụng những loại thuốc này. Ngoài ra, các loại thuốc giãn mạch như nitroglycerin cũng có thể làm trầm trọng thêm cơn đau nửa đầu.
• Thực phẩm và đồ uống cũng có thể gây ra cơn đau đầu căn nguyên mạch. Ví dụ, rượu bia và đặc biệt là rượu vang, đồ uống chứa nhiều caffeine, và socola có thể gây ra đau đầu Migraine. Một số loại thực phẩm như phô mai già, thực phẩm mặn, thực phẩm chế biến sẵn, aspartame (chất tạo ngọt) và bột ngọt (MSG) cũng có thể gây đau đầu.
• Căng thẳng thần kinh cũng là một nguyên nhân gây đau đầu. Stress và áp lực tại nơi làm việc hoặc ở nhà có thể gây ra chứng đau nửa đầu.
• Các kích thích cảm giác như: Ánh sáng chói, âm thanh lớn và mùi nặng (như nước hoa, sơn, khói thuốc, mùi xăng…).
• Thay đổi trong giấc ngủ như mất ngủ, khó ngủ, ngủ quá nhiều hoặc hiện tượng jet lag ở một số người.
• Các yếu tố vật lý như tập thể dục hoặc làm việc với cường độ cao, thậm chí hoạt động tình dục không điều độ.
• Thay đổi thời tiết hoặc áp suất không khí cũng có thể khiến bạn bị đau đầu căn nguyên mạch.
• Các yếu tố di truyền cũng đóng vai trò quan trọng trong chứng đau đầu căn nguyên mạch. Có tới 4/5 người bị đau đầu căn nguyên mạch có tiền sử gia đình mắc bệnh. Nếu cha hoặc mẹ có tiền sử đau đầu căn nguyên mạch, nguy cơ mắc bệnh ở con cái là 50%. Nếu cả cha và mẹ đều có tiền sử đau đầu căn nguyên mạch, nguy cơ này có thể tăng lên 75%.
• Chứng đau đầu căn nguyên mạch có thể xuất hiện từ thời thơ ấu, thiếu niên, khi chúng ta trưởng thành và già đi. Bệnh thường đạt đỉnh điểm ở độ tuổi 30 và dần dần trở nên ít thường xuyên hơn trong những năm tiếp theo.

Triệu chứng của bệnh đau đầu căn nguyên mạch

Đau nửa đầu có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, từ thời thơ ấu, thiếu niên cho đến khi trưởng thành và già đi. Đặc biệt, căn bệnh này có thể tiến triển qua 4 giai đoạn rõ rệt: Giai đoạn mơ hồ, hào quang, tấn công và hậu chứng. Tuy nhiên, không phải ai bị đau đầu căn nguyên mạch cũng trải qua tất cả các giai đoạn này.

Giai đoạn mơ hồ

Hay còn gọi là giai đoạn trước khi xảy ra cơn đau. Các triệu chứng đau nửa đầu có thể xuất hiện từ một đến hai ngày trước khi cơn đau xảy ra. Bao gồm:

• Thèm ăn;
• Phiền muộn;
• Mệt mỏi;
• Thiếu năng lượng hoặc hiếu động thái quá;
• Thường xuyên ngáp;
• Cáu gắt;
• Cứng cổ.

Giai đoạn hào quang (Aura)

Trong giai đoạn hào quang, có thể gặp các vấn đề sau:

• Khó nói rõ ràng;
• Cảm thấy kim châm hoặc ngứa ran ở mặt, cánh tay hoặc chân;
• Nhìn thấy ánh sáng nhấp nháy hoặc điểm sáng;
• Giảm thị lực.

Giai đoạn tấn công

Đây là giai đoạn nghiêm trọng nhất của cơn đau. Ở một số người, giai đoạn này có thể lặp lại với giai đoạn hào quang. Các triệu chứng giai đoạn này có thể kéo dài từ vài giờ đến vài ngày và khác nhau ở mỗi người. Có thể xuất hiện các triệu chứng như:

• Nhạy cảm với ánh sáng, mùi vị và tiếng động.
• Buồn nôn.
• Chóng mặt, hoa mắt, ngất xỉu.
• Cơn đau nửa đầu không chỉ giới hạn ở một vị trí cố định: Đau ở một bên đầu, phía trước, phía sau hoặc ở thái dương.
• Đau đầu dữ dội.

Giai đoạn hậu chứng

Giai đoạn hậu chứng, hay còn được gọi là giai đoạn postdrome, là giai đoạn sau cơn đau đầu căn nguyên mạch. Trong giai đoạn này, người bệnh thường có những biến đổi về tâm trạng và cảm xúc. Các triệu chứng như:

• Thay đổi cảm giác từ hưng phấn và hạnh phúc đến mệt mỏi và thờ ơ.
• Đau đầu tuy nhẹ nhưng lại âm ỉ và kéo dài.

Độ dài và cường độ của giai đoạn này có thể khác nhau tùy theo từng người.

Phương pháp phòng ngừa bệnh đau đầu căn nguyên mạch

Để ngăn ngừa các triệu chứng đau đầu căn nguyên mạch, chúng ta có thể áp dụng các biện pháp như sau:

• Tránh các yếu tố làm tăng cơn đau đầu.
• Tìm ra nguyên nhân bằng cách theo dõi các triệu chứng khi cơn đau diễn ra.
• Cân đối chế độ dinh dưỡng phù hợp với độ tuổi. Uống đủ nước và trà thảo mộc tốt cho não bộ, thần kinh và giấc ngủ.
• Nghỉ ngơi đầy đủ, làm việc có lịch trình khoa học để tránh căng thẳng và stress.
• Thường xuyên tập thể dục. Nên tập các môn thể thao thư giãn cơ và tinh thần như yoga, đi bộ, bơi lội, thiền.
• Hỏi ý kiến bác sĩ về các loại thuốc phòng ngừa nếu bạn thường xuyên bị đau đầu căn nguyên mạch trong thời kỳ kinh nguyệt hoặc khi thay đổi lối sống không giúp giảm cơn đau.
• Thăm khám sức khỏe định kỳ nhằm phát hiện sớm các bệnh lý nền có thể ảnh hưởng đến tần suất cơn đau đầu.

Qua bài viết trên, hy vọng bạn sẽ hiểu rõ hơn về bệnh đau đầu căn nguyên mạch. Nếu bạn nghi ngờ mình có bất kỳ triệu chứng nào như liệt kê trong bài thì cách tốt nhất là bạn nên đến gặp bác sĩ để có phương pháp điều trị phù hợp.