Hoa mắt chóng mặt là gì? Nguyên nhân và cách điều trị hoa mắt chóng mặt

Hoa mắt chóng mặt là gì? 

Chóng mặt là cảm giác quay cuồng, mất thăng bằng, ảnh hưởng đến các cơ quan cảm giác như mắt và tai. Chóng mặt là một triệu chứng của một bệnh lý nào đó, trong một vài trường hợp nó là nguyên nhân dẫn đến té ngã ảnh hưởng đến tính mạng.

Chóng mặt được đặc trưng bởi cảm giác quay cuồng, giống như căn phòng đang chuyển động, có thể cảm thấy giống như say tàu xe hoặc như thể đang nghiêng về một bên. Nên liên hệ bác sĩ ngay lập tức nếu bị chóng mặt lặp đi lặp lại mà không có lý do rõ ràng hoặc trong một thời gian dài.

Những dấu hiệu và triệu chứng của hoa mắt chóng mặt

Những dấu hiệu cụ thể của hoa mắt chóng mặt như:

• Cảm giác bất thường về chuyển động hoặc quay (chóng mặt).

• Cảm thấy yếu ớt.

• Không ổn định hoặc mất thăng bằng.

• Cảm giác lâng lâng, khó chịu hoặc nặng đầu, trở nên tồi tệ hơn khi đi bộ, thay đổi tư thế.

• Buồn nôn, nôn do chóng mặt quay cuồng. 

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh hoa mắt chóng mặt

Chóng mặt khiến người bệnh không đứng vững, nguy cơ bị té ngã dẫn đến chấn thương. 

Nếu chóng mặt xảy ra khi lái xe và vận hành máy móc có thể tăng khả năng xảy ra tai nạn. 

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến hoa mắt chóng mặt

Chóng mặt có nhiều xuất phát từ nhiều nguyên nhân như rối loạn tai trong, say tàu xe và tác dụng phụ của thuốc hoặc là dấu hiệu của một bệnh lý khác như nhiễm trùng hoặc chấn thương.

Các cơ quan có thể ảnh hưởng đến tiền đình gây chóng mặt:

• Mắt giúp xác định vị trí của cơ thể trong không gian và cách di chuyển.

• Các dây thần kinh cảm giác, gửi tín hiệu đến não về các chuyển động và vị trí của cơ thể.

• Ốc tai tiền đình chứa các cảm biến giúp phát hiện trọng lực và chuyển động tới lui.

Chóng mặt là cảm giác nhận biết sai về môi trường, cảm giác xung quanh đang quay hoặc chuyển động. Khi có chóng mặt, tín hiệu não nhận được từ tai không đúng với những gì mắt và các dây thần kinh cảm giác đang nhận. Khi đó sẽ dẫn đến cảm giác chóng mặt, tức là não đang phản ứng lại với sự nhầm lẫn đó.

Chóng mặt tư thế kịch phát lành tính (Benign paroxysmal positional vertigo - BPPV):

Tình trạng này gây ra cảm giác dữ dội và chỉ trong thời gian ngắn nhưng sai lầm rằng cơ thể đang quay hoặc đang di chuyển. Những cơn này được kích hoạt bởi sự thay đổi nhanh chóng trong chuyển động của đầu, chẳng hạn như khi trở mình trên giường, ngồi dậy hoặc bị chấn thương đầu. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất của chóng mặt.

Nhiễm trùng:

Nhiễm trùng do virus gây viêm dây thần kinh tiền đình, có thể gây ra chóng mặt dữ dội và liên tục. Nếu bị mất thính giác đột ngột, có thể bị viêm mê cung.

Bệnh Meniere:

Bệnh này liên quan đến việc tích tụ quá nhiều chất lỏng/ dịch ở tai trong. Nó được đặc trưng bởi những cơn chóng mặt đột ngột kéo dài vài giờ. Có thể bị giảm thính lực dao động, ù tai và cảm giác tai bị bịt kín.

Đau nửa đầu:

Người bị đau nửa đầu có thể bị chóng mặt ngay cả khi họ không bị đau đầu dữ dội. Những cơn chóng mặt như vậy có thể kéo dài và có thể kết hợp với đau đầu, nhạy cảm với ánh sáng và tiếng ồn.

Các vấn đề liên quan đến tuần hoàn gây chóng mặt:

Triệu chứng chóng mặt, ngất xỉu hoặc mất thăng bằng nếu tim không bơm đủ máu lên não. Nguyên nhân bao gồm:

• Hạ huyết áp. 

• Lưu thông máu kém: Các bệnh lý như bệnh tim mạch, bệnh mạch máu có thể gây chóng mặt do thiếu máu thoáng qua.

Các nguyên nhân khác của chóng mặt:

• Tình trạng thần kinh như bệnh Parkinson và bệnh đa xơ cứng có thể dẫn đến mất thăng bằng tiến triển.

• Thuốc: Chóng mặt có thể là tác dụng phụ của một số loại thuốc - chẳng hạn như thuốc chống động kinh, thuốc chống trầm cảm, thuốc an thần và thuốc an thần. Đặc biệt, thuốc hạ huyết áp có thể gây ngất xỉu nếu hạ huyết áp quá nhiều.

• Rối loạn lo âu: Một số rối loạn lo âu nhất định có thể gây ra cảm giác lâng lâng hoặc cảm giác quay cuồng thường được gọi là chóng mặt. 

• Thiếu máu, thiếu sắt: Các dấu hiệu và triệu chứng khác có thể xảy ra cùng với chóng mặt nếu bị thiếu máu bao gồm mệt mỏi, suy nhược và da xanh xao.

• Hạ đường huyết: Tình trạng này thường xảy ra ở những người mắc bệnh tiểu đường sử dụng insulin. Chóng mặt (choáng váng) có thể kèm theo đổ mồ hôi và lo lắng.

• Ngộ độc carbon monoxide: Các triệu chứng của ngộ độc carbon monoxide thường được mô tả là "giống như cúm" và bao gồm nhức đầu, chóng mặt, suy nhược, đau bụng, nôn mửa, đau ngực và lú lẫn.

• Quá nóng và mất nước: Nếu hoạt động trong thời tiết nóng bức hoặc không uống đủ nước, có thể cảm thấy chóng mặt vì quá nóng (tăng thân nhiệt) hoặc do mất nước.

Những ai có nguy cơ mắc phải hoa mắt chóng mặt?

Người lớn tuổi có nguy cơ chóng mặt, mất thăng bằng nhiều hơn người trẻ.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải hoa mắt chóng mặt

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc hoa mắt chóng mặt, bao gồm:

• Mắc các bệnh lý về chấn thương não, thần kinh, đau nửa đầu.

• Từng bị chóng mặt vừa qua: Nếu đã từng bị chóng mặt trước đây, nhiều khả năng bị chóng mặt trong tương lai.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán hoa mắt chóng mặt

Thăm khám lâm sàng thông qua các câu hỏi về triệu chứng, tiền sử dùng thuốc, các chấn thương và chẩn đoán hình ảnh bằng X-quang, CT hoặc MRI có thể giúp tìm ra nguyên nhân của hoa mắt chóng mặt. Ngoài ra còn một số hình thức kiểm tra khác như:

• Kiểm tra chuyển động của mắt.

• Kiểm tra chuyển động của đầu (động tác Dix-Hallpike) để xác minh chẩn đoán.

• Hậu quang học.

• Thử nghiệm ghế quay.

Phương pháp điều trị hoa mắt chóng mặt hiệu quả

Điều trị chóng mặt tập trung vào nguyên nhân cơ bản:

• Các vấn đề về tai trong có thể được kiểm soát bằng thuốc và các bài tập tại nhà có thể giúp kiểm soát sự cân bằng.

• Bệnh Meniere được điều trị bằng chế độ ăn ít muối lành mạnh, tiêm thuốc hoặc phẫu thuật tai.

• Nếu chóng mặt do đau nửa đầu thì có thể điều trị bằng thuốc và thay đổi lối sống.

• Thuốc và các kỹ thuật giảm lo âu có thể giúp điều trị chứng rối loạn lo âu.

• Uống nhiều nước nếu chóng mặt do mất nước như trời nóng bức hoặc tập thể dục ra mồ hôi quá nhiều.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của hoa mắt chóng mặt

Chế độ sinh hoạt:

• Tuân thủ điều trị và tái khám định kỳ để theo dõi và có hướng xử trí phù hợp.

• Tinh thần thoải mái, lạc quan, hạn chế căng thẳng, lo âu để tránh trầm trọng thêm bệnh.

Chế độ dinh dưỡng:

• Tham khảo ý kiến bác sĩ về chế độ dinh dưỡng phù hợp theo nguyên nhân gây chóng mặt. Ví dụ chóng mặt do tăng huyết áp, hoặc bệnh Meniere thì dùng chế độ ăn ít muối.

• Không nên dùng sản phẩm có caffeine, rượu, muối và thuốc lá.

Phương pháp phòng ngừa hoa mắt chóng mặt hiệu quả

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

• Vì nguy cơ mất thăng bằng dẫn đến ngã và chấn thương nặng nên tránh di chuyển và thay đổi tư thế đột ngột.

• Nếu hay bị chóng mặt, có thể dùng gậy chống hỗ trợ khi đi bộ, hạn chế lái xe và vận hành máy móc.

• Cẩn thận di chuyển tránh nguy cơ vấp ngã như thảm khu vực và dây điện lộ ra ngoài. Sử dụng thảm chống trượt trên sàn nhà tắm, ánh sáng đầy đủ.