Dấu hiệu ung thư tuyến giáp​ và cách chẩn đoán

Tuyến giáp là cơ quan nhỏ nằm ở cổ nhưng lại có vai trò rất lớn trong việc điều hòa chuyển hóa và duy trì hoạt động của cơ thể. Khi xuất hiện các dấu hiệu của ung thư tuyến giáp, người bệnh có thể gặp những thay đổi bất thường như khối u ở cổ, khàn tiếng kéo dài hoặc nuốt vướng.

Dấu hiệu ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu

Ung thư tuyến giáp là bệnh lý ác tính xuất phát từ tế bào biểu mô tuyến giáp, thường tiến triển âm thầm và ít biểu hiện ở giai đoạn sớm. Phần lớn người bệnh chỉ tình cờ phát hiện qua siêu âm vùng cổ hoặc kiểm tra sức khỏe định kỳ. Tuy nhiên, cơ thể vẫn có thể phát ra những dấu hiệu ban đầu, dưới đây là một số dấu hiệu cần lưu ý:

Xuất hiện khối u bất thường ở vùng cổ

Khối u vùng cổ là triệu chứng điển hình nhất của ung thư tuyến giáp. Khối thường rắn, chắc, bờ không đều, ít di động và tồn tại lâu dài. Khi khối u phát triển, người bệnh có thể nhìn thấy rõ khi soi gương hoặc sờ thấy bằng tay. Khác với hạch viêm thông thường, khối u ác tính có xu hướng lớn dần theo thời gian. Trong một số trường hợp, người bệnh còn sờ thấy hạch bạch huyết kèm theo.

Khàn tiếng kéo dài, khó nói

Sự thay đổi giọng nói kéo dài là một biểu hiện ung thư tuyến giáp quan trọng. Khối u có thể chèn ép hoặc xâm lấn dây thần kinh quặt ngược thanh quản, khiến người bệnh khàn tiếng, giọng nói yếu hoặc mất âm vang. Triệu chứng này khác với khàn tiếng do viêm thanh quản. Nếu tình trạng khàn tiếng kéo dài trên 2 tuần, cần thăm khám chuyên khoa để loại trừ khả năng ung thư tuyến giáp.

Cảm giác khó thở hoặc thở khò khè

Khi khối u phát triển về kích thước, nó có thể chèn ép khí quản, gây hẹp đường thở. Người bệnh cảm thấy khó hít sâu, thở khò khè, nhất là khi nằm ngửa. Trong một số trường hợp nặng, bệnh nhân có thể cảm thấy tức ngực hoặc ngạt thở. Mặc dù ít gặp ở giai đoạn sớm, đây vẫn là dấu hiệu cảnh báo quan trọng khi khối u đã đủ lớn để ảnh hưởng đến hô hấp.

Nuốt nghẹn hoặc nuốt vướng

Khối u tuyến giáp nằm gần thực quản nên dễ gây ép chèn, làm người bệnh cảm giác vướng khi nuốt hoặc như có dị vật mắc trong cổ họng. Ban đầu triệu chứng chỉ xuất hiện khi ăn thức ăn rắn, nhưng về sau có thể xảy ra cả khi nuốt nước hoặc thức ăn mềm. Nhiều người nhầm lẫn dấu hiệu này với trào ngược dạ dày thực quản, dẫn đến chậm trễ trong chẩn đoán.

Đau vùng cổ lan lên tai hoặc hàm

Cơn đau âm ỉ, kéo dài ở vùng cổ, có thể lan lên tai hoặc xuống hàm dưới. Dù không phổ biến, đây là dấu hiệu cho thấy khối u đã ảnh hưởng đến mô mềm hoặc dây thần kinh xung quanh. Nếu cơn đau mạn tính đi kèm với sờ thấy khối cứng vùng cổ, người bệnh nên đến cơ sở y tế chuyên khoa nội tiết để được thăm khám.

Hạch bạch huyết bất thường vùng cổ

Hạch cổ cứng, bờ không đều, ít di động, có thể kết dính với mô xung quanh là biểu hiện nghi ngờ ung thư tuyến giáp di căn hạch cổ. Hạch xuất hiện ở phía trước hoặc bên cổ, thường đi kèm khối u chính ở tuyến giáp.

Thay đổi da hoặc sưng nề vùng cổ

Một số trường hợp, người bệnh có thể thấy da vùng cổ sưng nề, căng bóng, đổi màu nhẹ hoặc có cảm giác nóng rát. Đây là biểu hiện do khối u tăng kích thước, gây áp lực lên tĩnh mạch cổ hoặc mô mềm xung quanh. Mặc dù hiếm gặp, nhưng nếu xuất hiện cùng khối u hoặc hạch, đây là tín hiệu cảnh báo cần được theo dõi y khoa cẩn trọng.

Chẩn đoán và điều trị ung thư tuyến giáp

Chẩn đoán ung thư tuyến giáp

Khi nghi ngờ ung thư tuyến giáp, bác sĩ sẽ chỉ định nhiều phương pháp cận lâm sàng nhằm xác định bản chất của khối u và mức độ lan rộng của bệnh. Một số kỹ thuật chẩn đoán thường được sử dụng gồm:

• Xét nghiệm máu: Được thực hiện để đánh giá chức năng tuyến giáp thông qua nồng độ các hormone như TSH, T3, T4 và các marker ung thư (thyroglobulin, calcitonin). Tuy nhiên, xét nghiệm máu không thể khẳng định chắc chắn ung thư mà chỉ mang tính định hướng.
• Siêu âm tuyến giáp: Là phương pháp đầu tay giúp xác định vị trí, kích thước, hình thái và tính chất khối u. Siêu âm Doppler còn hỗ trợ đánh giá mức độ tưới máu và xâm lấn mạch.
• Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ (FNA) hoặc sinh thiết: Giúp xác định tế bào u là lành hay ác tính. Đây là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán xác định ung thư tuyến giáp.
• Chụp CT Scan hoặc MRI: Được chỉ định khi nghi ngờ u xâm lấn mô mềm, khí quản, hoặc di căn hạch, phổi, xương. Hình ảnh cắt lớp giúp bác sĩ đánh giá toàn diện phạm vi lan rộng của khối u.
• Nội soi thanh quản: Được thực hiện khi bệnh nhân có khàn tiếng, nhằm phát hiện tổn thương dây thanh do khối u chèn ép hoặc xâm lấn.

Phát hiện sớm qua khám sức khỏe định kỳ và siêu âm vùng cổ giúp tăng khả năng điều trị khỏi bệnh lên đến hơn 90%, đặc biệt ở các thể biệt hóa cao như ung thư nhú và nang tuyến giáp.

Điều trị ung thư tuyến giáp

Phương pháp điều trị phụ thuộc vào loại mô bệnh học, giai đoạn phát hiện, độ tuổi và tình trạng toàn thân của người bệnh. Các phương pháp chính hiện nay bao gồm:

• Phẫu thuật cắt tuyến giáp: Là lựa chọn hàng đầu trong điều trị ung thư tuyến giáp giai đoạn sớm. Bác sĩ có thể chỉ định cắt thùy giáp chứa khối u hoặc cắt toàn bộ tuyến giáp nếu u ác tính hoặc đã di căn hạch. Sau mổ, bệnh nhân thường cần bổ sung hormone giáp suốt đời để duy trì chuyển hóa bình thường.
• Điều trị bằng I-131 (Iod phóng xạ): Áp dụng cho các thể ung thư biệt hóa, giúp tiêu diệt mô tuyến giáp còn sót lại hoặc tế bào ung thư di căn. Đây là phương pháp điều trị đích có hiệu quả cao, ít ảnh hưởng đến mô lành xung quanh.
• Hóa trị và xạ trị: Được sử dụng cho các thể ung thư tuyến giáp không biệt hóa hoặc kháng I-131. Phương pháp này giúp thu nhỏ khối u, kiểm soát triệu chứng và làm chậm tiến triển bệnh.
• Theo dõi và điều trị nội tiết: Sau điều trị triệt để, bệnh nhân cần được theo dõi định kỳ bằng siêu âm, xét nghiệm thyroglobulin và điều chỉnh liều hormon thay thế để phòng tái phát.

Cách chăm sóc bệnh nhân ung thư tuyến giáp

Chăm sóc đúng cách giúp người bệnh ung thư tuyến giáp phục hồi tốt hơn, giảm tác dụng phụ của điều trị và nâng cao chất lượng cuộc sống.

• Ăn uống hợp lý: Duy trì chế độ ăn mềm, dễ tiêu hóa, chia nhỏ bữa ăn. Ưu tiên rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất. Hạn chế đồ chiên rán, cay nóng, thực phẩm chế biến sẵn, muối chua và nhiều chất béo.
• Bổ sung nước và dưỡng chất: Uống đủ nước mỗi ngày, có thể thay bằng nước ép rau củ, trái cây. Bổ sung thực phẩm giàu selen, kẽm, vitamin A, C, E giúp tăng cường miễn dịch.
• Kiêng chất kích thích: Tránh hoàn toàn rượu, bia, thuốc lá, cà phê và đồ uống có gas để không ảnh hưởng đến quá trình hồi phục.
• Chăm sóc tinh thần: Luôn giữ tinh thần thoải mái, được người thân động viên, chia sẻ. Khuyến khích luyện tập nhẹ nhàng như thiền, yoga, đi bộ giúp cải thiện tâm trạng và giấc ngủ.
• Theo dõi và tái khám: Tuân thủ phác đồ điều trị, tái khám đúng lịch hẹn. Theo dõi hormone tuyến giáp và phát hiện sớm dấu hiệu tái phát hoặc di căn.

Hy vọng những thông tin trong bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về dấu hiệu ung thư tuyến giáp và các phương pháp chẩn đoán hiện nay. Nếu nghi ngờ có dấu hiệu bất thường, bạn nên đến cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, xét nghiệm và tư vấn chuyên khoa kịp thời, tránh để bệnh tiến triển nặng và gây biến chứng nguy hiểm.