Độ lọc cầu thận bình thường là bao nhiêu? Công thức tính độ lọc cầu thận

Độ lọc cầu thận bình thường cho biết thận có đang gặp vấn đề gì hay không? Nếu chỉ số này thấp hơn so với chỉ số cho phép thì bạn có thể đang bị suy giảm chức năng thận. Tuy nhiên, độ lọc cầu thận còn liên quan tới tuổi của bệnh nhân, nếu tuổi càng cao thì chỉ số này càng có xu hướng giảm mặc dù không có bất kỳ tổn thương nào tại thận. Cùng tìm hiểu rõ hơn về vấn đề này qua bài viết sau đây.

Độ lọc cầu thận là gì?

Theo y học, độ lọc cầu thận (GFR) dùng để chỉ lưu lượng máu lọc qua thận trong một đơn vị thời gian nhất định (thường được tính bằng phút). Độ lọc cầu thận (GFR) cho phép đánh giá mức độ lọc các chất ra khỏi máu thận, là một trong các chỉ số quan trọng nhất để đánh giá chức năng của thận, xem chức năng thận còn tốt hay không? Ngoài ra, trên lâm sàng, các bác sĩ còn dùng thông số độ lọc cầu thận để đánh giá độ suy giảm chức năng của thận và phân loại các giai đoạn của bệnh thận mạn tính.

Độ lọc cầu thận càng cao thì càng chứng tỏ khả năng lọc, đào thải các chất trong máu của thận càng tốt. Bên cạnh đó, độ lọc cầu thận còn phụ thuộc vào tuổi của người bệnh, nên theo thời gian, tuổi càng cao thì độ lọc cầu thận sẽ càng giảm và độ lọc cầu thận còn có sự khác nhau giữa 2 giới nam và nữ.

Độ lọc cầu thận dùng để đánh giá chức năng hoạt động của thận

Độ lọc cầu thận bình thường là bao nhiêu?

Lọc máu là một trong những chức năng chính và quan trọng nhất của thận, trong đó cầu thận là nơi xảy ra quá trình lọc. Lọc máu giúp loại bỏ các sản phẩm, chất thải, chất độc có hại cho cơ thể, đồng thời giữ lại các thành phần quan trọng ở trong máu như: Các tế bào máu, protein, điện giải, đường, acid amin và các chất cần thiết khác cho cơ thể. 

Một người khỏe mạnh bình thường có 2 quả thận nằm ở 2 bên hố thận cạnh cột sống thắt lưng. Mỗi ngày thận lọc khoảng 200 lít máu và đào thải khoảng 2 lít nước tiểu. Mức lọc cầu thận là chỉ số biểu hiện lượng máu được lọc qua thận trong một đơn vị thời gian, thường tính bằng phút. 

Như vậy một người có độ lọc cầu thận bình thường chứng tỏ chức năng thận của họ còn rất tốt. Hay nói cách khác, mức độ lọc cầu thận càng cao thì càng chứng tỏ khả năng hoạt động, lọc máu, đào thải chất độc, chất dư thừa của thận càng tốt. Ngoài độ lọc cầu thận còn rất nhiều thông số khác được sử dụng để đánh giá chức năng của thận, tuy nhiên mức lọc cầu thận vẫn là một trong các chỉ số được sử dụng phổ biến và hiệu quả nhất.

Cầu thận đảm nhận chức năng lọc máu của thận

Ở những người có bệnh lý về thận khiến thận bị tổn thương hay những người cao tuổi, mức độ lọc cầu thận xuống thấp bất thường là một dấu hiệu báo hiệu thận đang bị suy yếu. Bởi khi chức năng lọc của thận bị suy giảm, các chất độc hại không được thận lọc khỏi máu sẽ tích tụ lại, khi nồng độ các chất độc hại này quá cao sẽ làm tổn thương các cơ quan. Bên cạnh đó, mức độ lọc cầu thận còn phụ thuộc vào giới tính và tuổi tác của người bệnh.

Vậy độ lọc cầu thận bình thường là bao nhiêu? Theo y học, ở người trưởng thành khỏe mạnh bình thường, mức lọc cầu thận khoảng trên 90 ml/phút/1,73m2, chỉ số này sẽ giảm theo độ tuổi và hơi khác nhau giữa 2 giới mặc dù khỏe mạnh và không hề mắc các bệnh lý tại thận. Độ lọc cầu thận bình thường theo tuổi như sau:

• Người trong độ tuổi 20 - 29: Độ lọc cầu thận bình thường là trên 116 ml/phút/1,73m2.
• Người trong độ tuổi 30 - 39: Độ lọc cầu thận bình thường là trên 110 ml/phút/1,73m2.
• Người trong độ tuổi 40 - 49: Độ lọc cầu thận bình thường là trên 99 ml/phút/1,73m2.
• Người trong độ tuổi 50 - 59: Độ lọc cầu thận bình thường là trên 93 ml/phút/1,73m2.
• Người trong độ tuổi 60 - 69: Độ lọc cầu thận bình thường là trên 85 ml/phút/1,73m2.
• Người > 70 tuổi: Độ lọc cầu thận bình thường là trên 75 ml/phút/1,73m2.

Độ lọc cầu thận bình thường khoảng trên 90 ml/phút/1,73m2

Tùy thuộc vào nhiều yếu tố như tình trạng sức khỏe toàn thân, các bệnh lý đang mắc và các chỉ số liên quan, bác sĩ có thể đánh giá mức độ lọc của thận trên từng bệnh nhân cụ thể.

Cách tính độ lọc cầu thận

Ngày nay, mức lọc cầu thận thường được tính theo 1 trong 3 công thức sau:

Công thức 1: Dựa vào nồng độ Creatinin trong máu theo giới và tuổi

Mức lọc cầu thận (GFR) = 175 x Scr - 1,154 x tuổi - 0,203 x a.

Trong đó:

• GFR là mức độ lọc cầu thận.
• Scr là nồng độ Creatinin trong máu.
• a là 0,742 ở nữ giới và 1,212 ở người Châu Phi.

Nồng độ Creatinin trong máu thường dùng để tính mức lọc cầu thận

Công thức 2: Dựa vào độ thanh thải Creatinin trong nước tiểu và trong máu

Mức lọc cầu thận (GFR) = (Ucr x V)/(Scr x T).

Trong đó:

• Scr là nồng độ Creatinin trong máu (mg/dl).
• Ucr là nồng độ Creatinin trong nước tiểu (mg/dl).
• V là thể tích nước tiểu 24 giờ (ml).
• T là thời gian thu nước tiểu (phút).

Công thức 3: Dựa vào nồng độ Creatinin trong máu theo giới, tuổi và cân nặng

Công thức tính mức lọc cầu thận này dùng cho người trưởng thành, không bị thừa cân béo phì dựa theo nồng độ Creatinin trong máu và các yếu tố khác (cân nặng, giới, tuổi). Phương pháp này hiện nay đang được sử dụng rộng rãi nhất, phổ biến hơn so với 2 phương pháp trên. Cụ thể như sau:

Ở nam giới: GFR = [ (140 - tuổi) x cân nặng ]/(72 x Scr).

Ở nữ giới: CrCl = [ (140 - tuổi) x cân nặng ]/(72 x Scr) x 0,85.

Trong đó:

• GFR là mức lọc cầu thận (ml/phút).
• Tuổi tính theo năm.
• Cân nặng tính theo đơn vị kg.
• Scr là nồng độ Creatinin trong máu (mg/dl).

Xét nghiệm mức lọc cầu thận giúp đánh giá chức năng lọc máu của thận

Như vậy, độ lọc cầu thận là một chỉ số quan trọng dùng để đánh giá chức năng hoạt động, lọc máu của thận cũng như phân loại bệnh thận mạn tính. Chỉ số này giúp bác sĩ chẩn đoán mức độ bệnh, từ đó đưa ra biện pháp chăm sóc và điều trị hợp lý nhất, tránh những biến chứng nguy hiểm xảy ra. Người có xét nghiệm mức lọc cầu thận bình thường cũng nên chú ý chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học để duy trì một sức khỏe tốt.

Hy vọng qua bài viết trên đã giúp bạn giải đáp phần nào câu hỏi “Độ lọc cầu thận bình thường là bao nhiêu?” cũng như biết cách tính mức lọc cầu thận. Việc kiểm tra và đánh giá mức độ lọc cầu thận định kỳ là rất cần thiết với sức khỏe của bạn, đặc biệt là những đối tượng có nguy cơ cao. Chúc bạn luôn nhiều sức khỏe và đừng quên theo dõi những bài viết tiếp theo của Nhà Thuốc Long Châu nhé!

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp