Dung tích sống (FVC) là gì? Xét nghiệm liên quan đến dung tích sống gắng sức

Dung tích sống gắng sức - Forced Vital Capacity được viết tắt là FVC là lượng không khí thở ra nhanh và mạnh sau khi gắng sức hít thở sâu nhất có thể. Hãy cùng bài viết dưới đây tìm hiểu kỹ để xem dung tích sống là gì và cụ thể, dung tích sống sẽ được sử dụng để đo khi nào.

Dung tích sống là gì? Tìm hiểu về dung tích sống gắng sức (FVC)

Như đã đề cập ở phần trên, VFC chính là lượng không khí thở ra nhanh và mạnh sau khi gắng sức hít thở sâu nhất có thể. Đây chính là một trong những chỉ số cho phép đánh giá chức năng hô hấp, được đo bằng phép đo phế dung.

Dung tích sống gắng sức được sử dụng để chẩn đoán phân biệt các bệnh phổi tắc nghẽn như hen suyễn hoặc thuyên tắc phổi mãn tính và với các bệnh phổi hạn chế như xơ phổi và sarcoidosis. Dung tích sống gắng sức cũng được dùng để đánh giá sự tiến triển của bệnh phổi cũng như hiệu quả điều trị cho bệnh nhân. 

Chỉ định và chống chỉ định đo dung tích sống gắng sức FVC

Dung tích sống gắng sức sẽ được dùng để đánh giá chức năng thông không khí phổi, là một trong những chức năng hô hấp, bằng cách đo lường khả năng hít vào và thở ra. FVC sẽ không giúp xác định bệnh phổi cụ thể nhưng kết quả mà FVC đo được sẽ có thể giúp thu hẹp phạm vi những chẩn đoán tiềm năng và cùng với những kết quả khác có thể giúp xác định bệnh phổi cho người bệnh. 

Dung tích sống gắng sức sẽ được các bác sĩ chỉ định sử dụng trong những trường hợp sau:

• Bệnh nhân khó thở, thở khò khè hoặc bị ho dai dẳng.
• Đánh giá chức năng hô hấp khi mức oxy trong máu xuống thấp.
• Đánh giá chức năng của hô hấp trước khi tiến hành phẫu thuật, đặc biệt là các ca phẫu thuật phổi.
• Đánh giá khả năng thở của người bị bệnh tim.
• Lập kế hoạch cho chương trình phục hồi phổi ở người bệnh phổi.

Mặc dù là phương pháp an toàn nhưng dung tích sống gắng sức vẫn sẽ chống chỉ định với một vài trường hợp sau:

• Người bệnh ho ra máu nhưng không rõ nguyên nhân: Lúc này, thực hiện FVC có thể khiến cho tình trạng ho trở nên nặng hơn.
• Người bệnh mới được chẩn đoán mắc nhồi máu cơ tim, các bệnh tim mạch khiến cho tim không ổn định hoặc thuyên tắc phổi: Thực hiện FVC có thể làm thay đổi huyết áp và khiến cho tình trạng đau thắt ngực tồi tệ hơn.
• Người bệnh mới làm phẫu thuật mắt: Áp lực nhãn cầu có thể bị gia tăng nếu như thực hiện FVC.

Xét nghiệm liên quan đến dung tích sống gắng sức

Một số các chỉ số sau đây sẽ được thực hiện cùng với dung tích sống gắng sức (FVC) để đánh giá chức năng hô hấp, cụ thể:

• Dung tích sống - Vital Capacity, viết tắt là VC: Có chức năng đo lượng không khí tối đa thở ra (ở trong điều kiện thở bình thường) khi gắng sức hít vào.
• Thể tích thở ra trong một giây, viết tắt là FEV1: Có chức năng đo lượng không khí thở ra gắng sức trong 1 giây đầu tiên.

Đo dung tích sống gắng sức (FVC) cùng với các chỉ số này và những xét nghiệm chức năng phổi khác sẽ cho phép các bác sĩ xác định tình trạng chức năng thông khí phổi của bệnh nhân bằng cách so sánh với tiêu chuẩn dựa trên tuổi, giới tính, chiều cao và cân nặng.

Cách tiến hành đo dung tích sống gắng sức

Các bước đo dung tích sống gắng sức sẽ được các bác sĩ thực hiện bao gồm:

• Để cho người bệnh mặc quần áo thông thoáng, rộng rãi ngồi trên ghế, thở một cách bình thường, trong tâm trạng thoải mái.
• Các bác sĩ sẽ đặt clip lên mũi người bệnh.
• Ống thở được đưa từ từ vào miệng của người bệnh và bịt kín môi để không khí không bị thoát ra ngoài.
• Người bệnh sẽ được yêu cầu hít vào càng sâu càng tốt và thở ra mạnh nhất có thể.

Quy trình này sẽ được lặp lại ít nhất ba lần để có được giá trị trung bình và đồng nhất.

Lưu ý khi đo dung tích sống gắng sức

Để cho việc đo dung tích sống gắng sức được đảm bảo an toàn và chính xác nhất có thể, khi thực hiện người bệnh sẽ cần lưu ý những thông tin sau:

• Nếu bệnh nhân sử dụng máy đo ở nhà, hãy đảm bảo máy được làm sạch đầy đủ trước khi sử dụng hoặc không tiếp xúc với các nguồn có thể gây nhiễm trùng.
• Tuyệt đối không sử dụng chung thiết bị đo.
• Phải đảm bảo có giám sát y tế trong lần đầu tiên thực hiện thủ thuật này.
• Đảm bảo sử dụng máy đo đúng cách.
• Cần mang theo các loại thuốc đang dùng, bao gồm cả ống hít khi thực hiện đo dung tích sống gắng sức.
• Thảo luận trước với bác sĩ về tình trạng hô hấp hiện tại nếu như tiếp xúc với khói thuốc lá, nhiễm trùng phổi,...
• Nếu thấy chóng mặt hoặc khó thở, hãy báo ngay với nhân viên y tế để được hỗ trợ hồi phục.
• Nếu các triệu chứng kéo dài, không thuyên giảm hoặc trở nên nghiêm trọng, người bệnh được kiểm tra oxy và bổ sung oxy nếu cần.

Trên đây là một vài thông tin về dung tích sống gắng sức FVC nhà thuốc Long Châu tổng hợp đến bạn đọc. Mong rằng bạn đọc đã hiểu rõ được khái niệm dung tích sống là gì qua bài viết này. 

Phương Thảo

Nguồn tham khảo: Tổng hợp