Giải đáp thắc mắc: Siêu âm tim là gì? Siêu âm tim có phát hiện bệnh mạch vành không?

Bệnh mạch vành là một trong những bệnh tim mạch nguy hiểm và là nguyên nhân gây nên tử vong hàng đầu tại Việt Nam. Vậy siêu âm tim có phát hiện bệnh mạch vành được không? Hãy cùng Nhà Thuốc Long Châu đi tìm câu trả lời ngay trong bài viết dưới đây bạn nhé!

Siêu âm tim là gì?

Tim là cơ quan quan trọng hàng đầu của cơ thể, là trung tâm của hệ tuần hoàn máu đi nuôi dưỡng các tế bào, mô và cơ quan. Các nhà khoa học khẳng định rằng: Bất cứ vấn đề sức khỏe nào ở tim đều sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cũng như hoạt động của các cơ quan trong cơ thể. Siêu âm tim vẫn luôn giữ vai trò quan trọng trong việc phát hiện, hỗ trợ chẩn đoán các bệnh lý liên quan đến tim mạch. Vậy siêu âm tim là gì?

Siêu âm tim là một kỹ thuật không xâm lấn, sử dụng sóng siêu âm tần số cao để ghi lại những hình ảnh động chân thực nhất về tim cũng như cấu trúc của tim, từ đó hỗ trợ việc phát hiện các bất thường về cấu trúc và chức năng của tim nhằm giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác về các vấn đề sức khỏe liên quan đến tim mạch.

Nhờ vào hình ảnh thu được từ kết quả siêu âm tim, các bác sĩ có thể phát hiện một số vấn đề gặp phải ở tim, trong đó phải kể đến:

• Bệnh lý về van tim: Hở van tim, hẹp van tim… Các bệnh lý này xảy ra khi cấu trúc của van tim bị biến dạng, van tim không đóng kín khiến máu lưu thông ngược trở lại buồng tim.
• Kích thước tim thay đổi: Một số trường hợp người bệnh mắc tăng huyết áp hoặc một số bệnh lý có thể khiến buồng tim và cơ tim tăng kích thước bất thường.
• Các tổn thương cơ tim: Siêu âm tim giúp bác sĩ đánh giá hoạt động bơm máu của tim bình thường hay bất thường đồng thời giúp chẩn đoán và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim khi cơ tim bị hoại tử.
• Dị tật tim: Siêu âm tim giúp phát hiện sớm các bất thường trong cấu trúc của tim.
• Tràn dịch màng tim: Một trong những biểu hiện thường gặp của bệnh màng ngoài tim thứ phát hay nguyên phát là tràn dịch màng ngoài tim. Tình trạng này nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây suy tim.

Vậy khi nào cần siêu âm tim? Khi người bệnh xuất hiện các dấu hiệu liên quan đến tim mạch cần đến gặp bác sĩ để thăm khám và có hướng điều trị phù hợp. Các dấu hiệu bao gồm:

• Đau đầu, hoa mắt chóng mặt kèm theo xuất hiện các cơn đau tức ngực.
• Khó thở, rối loạn nhịp tim (tim đập lúc nhanh, lúc chậm).
• Nghi ngờ có tổn thương tim: Xuất hiện cảm giác đau tim, đau tức ngực, hụt hơi đột ngột, nôn ói…
• Khó thở và tim đập nhanh bất thường khi hoạt động gắng sức hoặc bê vác vật nặng.
• Ngoài các dấu hiệu trên, người bệnh có thể có một số dấu hiệu toàn thân khác như đau vai trái, đau cánh tay, đau lưng… thì cũng nên siêu âm tim bởi đây là những triệu chứng của bệnh thiếu máu cơ tim.

Căn cứ vào tình trạng bệnh mà bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện một số phương pháp siêu âm tim như: Siêu âm tim thông thường, siêu âm tim qua thực quản, siêu âm tim gắng sức, siêu âm Doppler…

Vậy liệu siêu âm tim có phát hiện bệnh mạch vành được không?

Bệnh mạch vành là một trong những bệnh lý phổ biến xảy ra chủ yếu ở người cao tuổi. Tuy nhiên, trên thực tế, đa số người mắc bệnh mạch vành đều phát hiện bệnh ở giai đoạn gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe tim mạch nói riêng và sức khỏe nói chung. Một vấn đề đặt ra: Có thể chẩn đoán sớm bệnh mạch vành không? Vậy liệu siêu âm tim có phát hiện bệnh mạch vành được hay không? Câu trả lời là hoàn toàn có thể bạn nhé.

Như đã trình bày ở trên, siêu âm tim là kỹ thuật sử dụng sóng siêu âm với tần số cao giúp ghi lại hình ảnh về cấu trúc giải phẫu cũng như các hoạt động của tim. Nhờ đó, các bác sĩ có thể thông qua hình ảnh siêu âm để đưa ra những đánh giá tổng thể về cấu trúc giải phẫu, hoạt động chức năng và sức khỏe của tim. 

Sự suy yếu hoạt động của tim khiến thành cơ tim co bóp yếu hơn hoặc một hình ảnh buồng tim giãn cho thấy tim đã bị tổn thương hoặc đang trong trạng thái thiếu oxy. Các dấu hiệu này có thể là một dấu chỉ giúp định hướng chẩn đoán các bệnh lý liên quan đến tim mạch, trong đó có bệnh mạch vành.

Thêm vào đó, các chuyên gia hàng đầu về chẩn đoán hình ảnh cũng giải thích cụ thể cho câu hỏi "Vậy siêu âm tim có phát hiện bệnh mạch vành được không?" là: Mạch vành là một hệ thống mạch máu có vai trò quan trọng trực tiếp cung cấp máu và lượng oxy cần thiết cho tim. Khi mạch vành bị tổn thương, bị tắc nghẽn hay gặp bất cứ vấn đề bất thường nào cũng sẽ làm giảm lượng máu và oxy tới tim. Đối với những vùng cơ tim không được cung cấp đủ oxy sẽ bị rối loạn hoạt động và sự rối loạn này có thể làm giảm, thậm chí là mất vận động cơ tim hoàn toàn.

Tuy nhiên, siêu âm tim bệnh mạch vành có một nhược điểm đó là chỉ giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn, khi các vấn đề của mạch vành đã ảnh hưởng đến vận động của buồng tim. Ở giai đoạn sớm, cơ tim chưa bị ảnh hưởng, việc chẩn đoán qua siêu âm tim có thể bỏ sót tình trạng bệnh lý.

Tùy vào thể trạng cũng như các dấu hiệu lâm sàng, để chẩn đoán được chính xác, các bác sĩ sẽ chỉ định làm các kiểu siêu âm tim khác nhau bao gồm siêu âm tim, siêu âm tim gắng sức, điện tâm đồ, chụp cộng hưởng từ tim, chụp động mạch vành…

Một số lưu ý cần biết khi siêu âm tim

Siêu âm tim là một thăm dò không xâm lấn, không gây đau và cũng không gây hại cho người bệnh. Song, trên thực tế lâm sàng vẫn có thể gặp một số tác dụng không mong muốn do siêu âm tim, cụ thể:

• Một số trường hợp người bệnh cảm thấy khó chịu khi bác sĩ tháo bỏ băng dính dán các điện cực trên ngực.
• Một số trường hợp có chỉ định siêu âm tim gắng sức hoặc sử dụng thuốc hỗ trợ siêu âm tim gắng sức có thể khiến người bệnh bị rối loạn nhịp tim tạm thời. Đây là tác dụng phụ của thuốc và hoàn toàn không liên quan đến thao tác hay kỹ thuật siêu âm.
• Người bệnh siêu âm tim qua đường thực quản thì sau khi siêu âm có thể bị đau vùng cổ họng trong vòng một vài tiếng sau khi thực hiện kỹ thuật này. 
• Một số ít các trường hợp gặp vấn đề về hô hấp do liên quan đến lượng oxy hít thở trong quá trình thực hiện siêu âm tim và tác dụng của thuốc an thần. 
• Các trường hợp bị xước niêm mạc họng, chảy máu hoặc bị các tổn thương vùng họng rất hiếm khi xảy ra.

Để an toàn cho người bệnh cũng như đảm bảo kết quả siêu âm tim chính xác, trước khi siêu âm tim, người bệnh cần:

• Thực hiện theo đúng như sự hướng dẫn mà bác sĩ đưa ra.
• Đối với những trường hợp có chỉ định siêu âm tim đường thực quản hoặc gắng sức cần nhịn ăn vài giờ trước thủ thuật.
• Nếu tiến hành siêu âm qua thực quản, người bệnh cần uống thuốc an thần hoặc gây tê vùng cổ họng.
• Đối với siêu âm tim thông thường, người bệnh hoàn toàn có thể ăn uống và sinh hoạt bình thường.
• Sau siêu âm tim, hầu hết các trường hợp người bệnh có thể tiếp tục các hoạt động bình thường. Nếu cảm thấy cơ thể có dấu hiệu bất thường thì cần báo ngay với nhân viên y tế hoặc bác sĩ để được thăm khám và đưa ra hướng xử lý kịp thời (nếu cần).

Siêu âm tim là một phương pháp hỗ trợ chẩn đoán an toàn, chính xác và hiệu quả các bệnh lý liên quan đến tim mạch. Hy vọng với những chia sẻ trên đây bạn đọc có thể giải đáp được thắc mắc siêu âm tim có phát hiện bệnh mạch vành không đồng thời nắm được một số lưu ý khi siêu âm tim. Hãy truy cập kênh sức khỏe của Nhà Thuốc Long Châu mỗi ngày để cập nhật thêm nhiều kiến thức bổ ích khác bạn nhé.

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: vinmec.com, medlatec.vn