Giải phẫu răng: Cấu tạo và chức năng của từng loại răng

Một hàm răng chắc khỏe, trắng đẹp là mong muốn không của riêng ai. Việc hiểu rõ hơn về răng là một trong những cách giúp mỗi người hình thành cho mình ý thức chăm sóc răng miệng một cách tốt nhất nhằm hạn chế tối đa những nguy cơ khiến răng bị hư hỏng, gãy rụng sớm.

Cấu tạo hàm răng người, vị trí và cách đọc tên

Răng là bộ phận không thể thiếu của mỗi người. Nắm được đặc điểm giải phẫu răng người cũng như chức năng của từng loại răng sẽ giúp ích rất nhiều cho chúng ta trong việc chăm sóc và bảo vệ răng miệng hiệu quả. 

Cấu tạo răng người

Khi xét từ trên xuống dưới, mỗi chiếc răng sẽ được chia làm 3 phần:

• Thân răng: Đây là phần nằm phía trên nướu và dễ dàng nhìn thấy bằng mắt thường;
• Cổ răng: Đây là nơi tiếp giáp giữa thân răng và chân răng;
• Chân răng: Đây là phần nằm phía dưới nướu.

Giải phẫu răng sâu hơn về cấu trúc răng của người lớn và trẻ em từ ngoài vào trong gồm có 3 lớp riêng biệt:

• Men răng: Nằm ở vị trí ngoài cùng, màu trắng sữa. Thành phần chứa hàm lượng lớn khoáng chất canxi và florua nên có độ cứng cao, bao phủ và bảo vệ toàn bộ thân răng.
• Ngà răng: Là lớp giữa có màu vàng nhạt, được bao phủ và bảo vệ bởi men răng. Đây là tổ chức chiếm phần lớn thể tích của răng, chứa nhiều ống ngà nhỏ giúp cảm nhận cảm giác nóng lạnh khi ăn uống.
• Tủy răng: Là lớp trong cùng kéo dài từ thân răng đến chân răng, được bao phủ và bảo vệ bởi men răng và ngà răng. Đây là một tổ chức khá đặc biệt, chứa nhiều mạch máu và dây thần kinh cảm giác giúp nuôi dưỡng răng khỏe mạnh.

Các cấu trúc hỗ trợ xung quanh răng

Mỗi chiếc răng được cố định chắc chắn và được bảo vệ bởi mô xung quanh răng, còn được gọi là nha chu. Các cấu trúc hỗ trợ xung quanh răng bao gồm:

• Xương ổ răng;
• Cement;
• Dây chằng nha chu;
• Nướu.

Tất cả được liên kết với nhau thành một khối vững chắc, hỗ trợ răng thực hiện tốt chức năng vốn có của chúng.

Vị trí và cách đọc tên răng trên cung hàm

Các răng trên cung hàm sẽ được chia đều thành 4 phần, từ 1 - 4 theo chiều kim đồng hồ. Số lượng và vị trí của các răng sẽ được đánh số từ 1 - 8. Răng cửa giữa sẽ là răng số 1 ở mỗi hàm.

Theo đó, số răng sẽ được đọc từ răng cửa giữa vào trong như sau:

• Răng số 1: Răng cửa giữa;
• Răng số 2: Răng cửa bên;
• Răng số 3: Răng nanh;
• Răng số 4: Răng tiền hàm thứ nhất (răng tiền hàm I);
• Răng số 5: Răng tiền hàm thứ hai (răng tiền hàm II);
• Răng số 6: Răng hàm thứ nhất (răng cối lớn thứ nhất);
• Răng số 7: Răng hàm thứ hai (răng cối lớn thứ hai);
• Răng số 8: Răng khôn (răng hàm thứ 3).

Hiểu được vị trí và cách gọi tên các răng trên cung hàm là điều cơ bản trong nha khoa. Nó cho phép nha sĩ và bệnh nhân giao tiếp hiệu quả về các vấn đề nha khoa lẫn kế hoạch điều trị. Đối với bệnh nhân, việc biết về giải phẫu răng, cụ thể là cách đọc tên và vị trí răng trên cung hàm có thể nâng cao hiểu biết của họ về các thủ thuật nha khoa và các lựa chọn điều trị, tạo điều kiện thuận lợi cho việc hợp tác cùng nha sĩ để đạt được sức khỏe răng miệng tối ưu.

Quá trình phát triển của răng

Mỗi người sẽ trải qua hai giai đoạn mọc răng trong cuộc đời. Lần đầu tiên là răng sữa và lần cuối cùng là răng vĩnh viễn.

Khi trẻ được 6 tháng tuổi, những chiếc răng sữa đầu tiên sẽ bắt đầu mọc ra từ nướu. Thông thường, quá trình mọc răng sẽ kéo dài cho đến khi trẻ được khoảng 33 tháng tuổi với một bộ răng sữa hoàn chỉnh tổng cộng 20 răng.

Đến khi trẻ được 5 - 6 tuổi sẽ tiến hành thay răng vĩnh viễn. Đồng thời, răng khôn sẽ mọc lên khi đến tuổi trưởng thành, tạo thành một bộ răng vĩnh viễn hoàn chỉnh với tổng số 32 răng.

Lưu ý là mỗi người sẽ có một thể chất riêng nên một số người có thể có 32 chiếc răng hoặc ít hơn con số này nếu răng khôn của họ không có đủ 4 chiếc. Ngoài ra, một số người bẩm sinh đã thiếu mầm răng vĩnh viễn nên răng sẽ không có đủ số lượng răng tiêu chuẩn. Hoặc một số người có thể mọc nhiều răng hơn bình thường.

Hiểu được quá trình phát triển của răng là điều cần thiết để duy trì sức khỏe răng miệng tốt trong suốt cuộc đời của một người. Từ khi mọc răng sữa đến mọc răng khôn, mỗi giai đoạn đều đóng một vai trò quan trọng đối với sức khỏe và chức năng tổng thể của răng.

Chức năng của răng người

Răng của con người về cơ bản có ba chức năng chính: Nhai, thẩm mỹ và phát âm.

Chức năng nhai

Răng là bộ phận đầu tiên tham gia vào quá trình tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng từ thức ăn. Mỗi chiếc răng trên hàm đảm nhận một số vai trò nhai nhất định, giúp cắn, xé, nghiền nát thức ăn thành từng miếng nhỏ vừa đủ trước khi đưa vào dạ dày. 

Răng cửa thường hỗ trợ cắn, xé thức ăn trước khi chuyển sang răng hàm để nhai. Nhóm răng nanh đóng vai trò kẹp và xé thức ăn. Nhóm răng hàm nhỏ và răng hàm lớn sẽ đảm nhận vai trò chủ chốt trong việc nhai, nghiền nát thức ăn một cách hiệu quả trước khi đưa vào dạ dày. 

Một bộ răng khỏe mạnh sẽ giúp cho bữa ăn hàng ngày trở nên ngon miệng hơn. Đồng thời, nhai kỹ còn giúp tiêu hóa và hấp thu tốt chất dinh dưỡng. Nhờ đó, cơ thể sẽ luôn khỏe mạnh và duy trì sức đề kháng tốt hơn trước bệnh tật.

Chức năng thẩm mỹ

Một hàm răng đầy đủ, khỏe mạnh, là hàm răng không có bất kỳ vấn đề bệnh lý nào. Đồng thời, răng mọc đều, cân đối, có màu sắc tươi sáng đẹp sẽ làm tăng tính thẩm mỹ cho toàn bộ khuôn mặt, nụ cười cũng sẽ trở nên dịu dàng hơn. Khi có hàm răng đẹp sẽ dễ tạo thiện cảm với người đối diện, đồng thời bạn cũng sẽ cảm thấy thoải mái, tự tin hơn khi nói và cười.

Chức năng phát âm

Quá trình nói và phát âm của con người đòi hỏi sự tương tác giữa răng và lưỡi. Nếu răng đã mọc đầy đủ và khít nhau thì phát âm sẽ rõ ràng và trôi chảy hơn. Ngược lại, nếu mất răng, nhất là ở vị trí răng cửa, răng nanh ở bên ngoài sẽ hình thành khoảng trống. Điều này dẫn đến việc khó phát âm từ một cách chính xác, không rành mạch như bình thường. Các bác sĩ nha khoa cũng cho biết, nếu trẻ mất răng sữa sớm sẽ dễ bị ngọng, phát âm không rõ. Người lớn bị mất răng cũng có thể gặp nhiều vấn đề về phát âm, khó nói giọng bình thường và học ngoại ngữ kém hiệu quả.

Tóm lại, việc hiểu được giải phẫu răng cũng như chức năng của răng con người là điều cần thiết để duy trì sức khỏe răng miệng tốt và sức khỏe tổng thể. Nên khám răng định kỳ để kịp thời xử lý nếu có bất kỳ vấn đề nào bất thường xuất hiện trong khoang miệng.