Hội chứng 3 giảm trong tràn khí màng phổi là gì?

Hội chứng 3 giảm trong tràn khí màng phổi bao gồm: Rung thanh giảm, gõ đục và giảm âm. Hội chứng này được phát hiện khi người bệnh khám lâm sàng ở trường hợp nghi ngờ tràn dịch màng phổi.

Rung thanh giảm

Rung thanh giảm là 1 trong 3 hội chứng của 3 giảm tràn khí màng phổi

Khi bệnh nhân nói thì âm nói sẽ truyền qua thành ngực và dội vào lòng bàn tay khi thầy thuốc đặt tay trên ngực người bệnh. Lồng ngực được coi như một bình cộng hưởng để truyền âm thanh từ thanh quản. 

Cách khám sẽ được thực hiện như sau:

• Sau khi bệnh nhân ngồi ngay ngắn, thầy thuốc sẽ dùng 2 bàn tay đặt lên lồng ngực sao cho đối xứng, các ngón tay nằm ngang theo khoảng gian sườn, lồng bàn tay sẽ áp sát vào lồng ngực.
• Thầy thuốc bảo bệnh nhân đếm 1, 2, 3. Lúc này tiếng nói đó của bệnh nhân sẽ rung vào lòng bàn tay người thầy thuốc.
• Quy trình sẽ khám từ trên dưới, từ trước sau.
• Luôn luôn so sánh 2 bên.

Với trường hợp tràn dịch màng phổi có một lượng dịch ngăn cách giữa nhu mô phổi và tay người khám, khi này sẽ thấy hiện tượng rung thanh giảm hoặc mất đi. Ngoài ra, rung thanh giảm còn gặp ở trường hợp tràn khí màng phổi.

Gõ đục

Phương pháp gõ đục giúp chẩn đoán được hội chứng 3 giảm trong tràn khí màng phổi

Thầy thuốc thực hiện theo cách khám như sau:

• Dùng ngón giữa của bàn tay phải gõ lên lưng các ngón tay của bàn tay trái đã đặt sẵn trên lồng ngực của bệnh nhân (chú ý các ngón tay nằm ngang theo các khoảng liên sườn).
• Thực hiện gõ theo thứ tự từ trên xuống dưới, từ bên phải qua bên trái, từ đằng trước ra đằng sau.
• Đồng thời khi thực hiện cần phải luôn so sánh 2 bên.

Trường hợp bình thường sẽ thấy tiếng gõ trong, vùng tim, gan gõ đục.

Còn trong trường hợp tràn dịch màng phổi ở những vị trí có dịch sẽ nghe thấy tiếng gõ đục (âm sắc trầm). Cụ thể:

• Tràn dịch màng phổi tự do: Trường hợp này dịch có xu hướng chảy về vùng thấp nên gõ đục vùng thấp, âm đục thay đổi theo tư thế.
• Tràn dịch khu trú: Trường này khá khó phát hiện bằng biện pháp gõ ( nếu gõ gõ đục tùy vào vị trí có dịch), chủ yếu phát hiện bằng phương pháp chụp X-Quang.
• Gõ dọc theo các khoang liên sườn theo chiều từ trên xuống dưới, lúc này có thể thấy ranh giới trên của vùng đục là một đường cong parabol (điểm thấp nhất của đường cong này ở gần sát cột sống, điểm cao nhất của đường cong ở vùng nách và đi vòng xuống thấp dần ở phía ngực). Tương ứng với đường cong Damoiseau (trên film X-quang).
• Gõ đục tương ứng với vùng rung thanh giảm hoặc mất.

Phương pháp gõ đục còn gặp ở các trường hợp như: Đặc phổi, xẹp phổi....

Rì rào phế nang giảm

Để phát hiện rì rào phế nang giảm cần dùng tai nghe áp vào thành ngực

Khi không khí đi vào phế nang, xoáy nhẹ vào thành phế nang rồi tạo ra tiếng nhẹ ở ngoại vi lồng ngực thì được gọi là rì rào phế nang. Để phát hiện được rì rào phế nang thầy thuốc sẽ sử dụng tai nghe áp vào thành ngực của người bệnh. Cụ thể cách thực hiện như sau:

• Vị trí nghe: Vùng trước bên của ngực và lưng, nghe từ trên xuống dưới và so sánh hai bên.
• Thời gian nghe: Suốt kỳ hít vào và đầu kỳ thở ra.
• Tính chất bình thường: Tiếng liên tục, êm dịu và cường độ thấp.

Với trường hợp tràn dịch màng phổi như sau:

• Khi một lớp dịch ngăn cách giữa nhu mô phổi và thành ngực nên sẽ cản trở âm thanh, khi này người khám sẽ thấy rì rào phế nang giảm hoặc mất. 
• Rì rào phế nang giảm hoặc mất tương ứng với vùng có dịch màng phổi và tương ứng với vùng rung thanh giam và vùng gõ đục.

Bên cạnh đó, rì rào phế nang giảm còn có thể mất với các trường hợp: Dày dính màng phổi, người béo thành ngực dày, tràn khí màng phổi, xẹp phổi...

Bài viết trên là những thông tin về hội chứng 3 giảm trong tràn khí màng phổi (gồm Rung thanh giảm hoặc mất; Gõ đục; Rì rào phế nang giảm hoặc mất). Để phát hiện được hội chứng này, người thầy thuốc cần thăm khám thực thể để biết tình trạng bệnh. 3 dấu hiệu này có tầm quan trọng trong việc chẩn đoán và điều trị tràn khí màng phổi. Do đó, người thầy thuốc sẽ định hướng bệnh rồi đưa ra những chỉ định cận lâm sàng để điều trị cho phù hợp, giúp chẩn đoán bệnh sớm và xử lý được kịp thời. 

Hạ Hạ

Nguồn: Tổng Hợp