Huyệt Trật Biên và tác dụng bất ngờ đối với sức khỏe

Huyệt Trật Biên là huyệt thứ 54 của kinh Bàng Quang, nằm trên phần mông, gần với vị trí của xương cùng 4. Tác động lên huyệt vị này giúp điều trị hiệu quả các bệnh ở phần thắt lưng, hông, chi dưới và các bệnh liên quan đến phần hậu môn và sinh dục. Cùng tìm hiểu chi tiết hơn về vị trí, công dụng và cách sử dụng huyệt Trật Biên trong bài viết dưới đây nhé!

Huyệt Trật Biên là gì? Vị trí huyệt Trật Biên

Huyệt Trật Biên là huyệt thứ 54 của kinh Bàng Quang (có ký hiệu BL54), xuất xứ từ Giáp Ất Kinh. Theo cuốn Trung Y Cương Mục, “Trật” có nghĩa là gần cuối, “Biên” là bên cạnh. Trật Biên ám chỉ huyệt vị nằm ở bên cạnh vị trí của xương gần chót (xương cùng 4).

Cách xác định huyệt Trật Biên cũng rất đơn giản, có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Huyệt Trật Biên nằm ngang với lỗ xương cùng thứ 4, cách Mạch Đốc 3 thốn và cách huyệt Trung Lữ Du 1.5 thốn.

Xét về giải phẫu cho thấy dưới lớp biểu bì (da) của vùng huyệt là cơ mông to và bờ dưới cơ tháp. Biểu bì của vùng huyệt do tiết đoạn thần kinh S2 chi phối. Thần kinh vận động cơ gồm nhánh dây thần kinh mông trên và nhánh của đám rối cùng.

Hình ảnh mô phỏng vị trí huyệt Trật Biên trên cơ thể

Để xác định vị trí của huyệt Trật Biên, cần sờ tìm 2 lỗ xương cùng 4, sau đó tiến hành đo ngang ra mỗi bên 3 thốn chính là vị trí huyệt.

Tác dụng đối với sức khỏe của huyệt Trật Biên

Theo nhiều tài liệu Y học cổ truyền, huyệt Trật Biên có công dụng thanh nhiệt, lợi thấp, cường kiện yêu tất, sơ thông kinh lạc.

Huyệt Trật biên hỗ trợ điều trị một cách hiệu quả đối với các bệnh lý sau đây:

• Đau thần kinh tọa: Bấm huyệt Trật Biên để trị đau thần kinh tọa là phương pháp đơn giản nhưng vẫn mang lại hiệu quả giảm đau không kém gì thuốc Tây y. Đồng thời lại ít gây tác dụng phụ và không tốn kém, được nhiều bệnh nhân tin dùng.
• Tê đau hoặc liệt phần chi dưới: Đối với các trường hợp tê, đau chi dưới do thoái hóa đốt sống lưng, viêm đa dây, đau rễ thần kinh; liệt sau chấn thương cột sống, liệt sau zona… đều có thể dùng phương pháp tác động lên huyệt Trật Biên để hỗ trợ điều trị bệnh.
• Các bệnh ở hậu môn và sinh dục: Huyệt Trật Biên có khả năng thúc đẩy khí huyết lưu thông và làm cho các thành mạch trở nên mạnh mẽ và cứng cáp hơn, hỗ trợ điều trị tốt các bệnh ở vùng hậu môn và sinh dục ở phạm vi tại chỗ như trĩ, viêm bàng quang…

Tác động lên huyệt Trật Biên hỗ trợ điều trị thoái hóa đốt sống lưng

Để mang đến hiệu quả điều trị, có thể sử dụng huyệt Trật Biên độc lập hoặc phối hợp với các huyệt sau đây để trị bệnh:

• Phối Dương Lăng Tuyền, Hoàn Khiêu và Côn Lôn trị chứng đau thần kinh tọa (theo cuốn Châm Cứu Học Thượng Hải).
• Phối Dương Lăng Tuyền, Thận Du, Quan Nguyên và Ủy Trung hỗ trợ điều trị đau thần kinh tọa (theo cuốn Châm Cứu Học Giản Biên).
• Phối Dương Lăng Tuyền và Ân Môn trị chứng đau lưng, đau đùi (theo cuốn Châm Cứu Học Thượng Hải).

Phương pháp tác động huyệt Trật Biên

Hai phương pháp chính để tác động lên huyệt Trật Biên khi điều trị bệnh được sử dụng phổ biến trong Y học cổ truyền là châm cứu và bấm huyệt.

Châm cứu huyệt Trật Biên

Châm cứu là phương pháp điều trị phức tạp, đòi hỏi người thực hiện phải vững chuyên môn và kỹ thuật nên chỉ được thực hiện bởi các bác sĩ Đông y có tay nghề giỏi. Tùy vào loại bệnh cần điều trị mà các bác sĩ sẽ áp dụng những cách châm cứu huyệt Trật Biên khác nhau.

Một số cách châm cứu huyệt Trật Biên thường được áp dụng:

• Trị bệnh đau thần kinh tọa: Châm kim thẳng.
• Trị yếu hoặc teo cơ mông: Châm kim thẳng, hướng mũi kim ra ngoài thấu huyệt Hoàn Khiêu.
• Trị các bệnh ở cơ quan sinh dục: Châm kim xiên vào trong 45 độ.
• Trị bệnh ở hậu môn: Châm kim xiên xuống dưới vào trong 45 độ.
• Cách cứu huyệt: Cứu 3 - 7 tráng và ôn cứu 5 - 15 phút.

Châm cứu là phương pháp điều trị phổ biến trong Y học cổ truyền

Bấm huyệt Trật Biên

Bấm huyệt là phương pháp điều trị bệnh tương đối đơn giản và an toàn, không cần sử dụng nhiều tới y cụ hỗ trợ và chỉ tác động trên bề mặt da. Do đó, đây là phương pháp mà bất cứ ai cũng có thể học và áp dụng tại nhà, trên cơ sở biết cách xác định vị trí huyệt và sử dụng lực day bấm huyệt phù hợp.

Có hai cách cơ bản để tiến hành bấm huyệt và ấn và giữ huyệt hoặc vừa ấn vừa day theo chiều kim đồng hồ. Nguyên tắc cần tuân thủ khi bấm huyệt là phải tác động lực đủ mạnh để đạt được hiệu quả chữa bệnh nhưng cũng không được ấn quá mạnh nhằm tránh gây thương tổn đến cơ thể. Ngoài ra, người bấm huyệt cần căn chỉnh thời gian cho phù hợp, trong khoảng 1 - 3 phút để phát huy tối đa hiệu quả của phương pháp này.

Huyệt Trật Biên không phải là huyệt quá phổ biến nhưng cũng mang đến rất nhiều lợi ích đối với sức khỏe nếu được tác động đúng cách. Mong rằng bài viết với những thông tin về huyệt Trật Biên trên đây đã mang đến cho bạn nhiều thông tin bổ ích. Hãy nhấn theo dõi Nhà thuốc Long Châu để cập nhật thêm nhiều kiến thức y học hay ho bạn nhé!

Khánh Vy

Nguồn: Tổng hợp