Huyệt Trung Quản: Vị trí, tác dụng trong chữa bệnh

Theo y học cổ truyền, huyệt trung quản có liên quan mật thiết đến hệ tiêu hoá của con người, đặc biệt là có vai trò quan trọng đối với một số chức năng của dạ dày, hỗ trợ giảm béo hiệu quả.

Khái niệm Huyệt Trung Quản

Vì sao có tên là huyệt Trung Quản? Người xưa cho rằng từ phần ức đến lỗ rốn là ống dạ dày hay còn gọi là quản, huyệt nằm ở giữa đường nối này nên được gọi là huyệt Trung Quản.

Huyệt Trung Quản còn có một số tên gọi khác như Huyệt Thái Thương, Huyệt Trung Hoãn, Huyệt Thượng Ký, Huyệt Trung Oản, Huyệt Trung Uyển, Huyệt Vị Quản.

Đặc tính của huyệt Trung Quản:

• Đây là huyệt Hội của mạch Nhâm cùng với các kinh Tiểu trường, Tam tiêu và Vị.
• Là huyệt Hội của Phủ, Huyệt Mộ của Vị.
• Huyệt Trung Quản là huyệt tập trung khí của Tỳ.
• Huyệt Trung Quản là 1 trong nhóm 9 huyệt Hồi Dương Cứu Nghịch.
• 1 trong 4 huyệt Hội Khí của mạch Dương có huyệt Trung Quản.

Vị trí huyệt Trung Quản

Huyệt trung quản ở đâu? Việc xác định chính xác vị trí của huyệt đạo có ảnh hưởng rất lớn trong quá trình khám và chữa bệnh.

Huyệt Trung Quản được xác định như sau: Từ lỗ rốn thẳng lên bốn thốn hoặc lấy điểm ở giữa của đoạn nối từ rốn đến ức (còn gọi là chấn thuỷ - đường gặp nhau của hai bờ sườn).

Huyệt Trung Quản nằm ở vị trí cách lỗ rốn 4 thốn

Tác dụng của huyệt Trung quản

Huyệt Trung Quản là nơi tập hợp của nhiều đường kinh do đó huyệt vị có nhiều tác động đến sức khỏe con người, đặc biệt là hệ tiêu hoá. Một vài tác dụng nổi bật của huyệt Trung Quản như: Điều hòa và hỗ trợ dạ dày làm việc, trị đầy hơi, khó tiêu, trào ngược dạ dày, viêm loét dạ dày tá tràng,... Ngoài ra huyệt Trung Quản cũng có thể hỗ trợ bệnh nhân điều trị thừa cân béo phì

Điều trị viêm loét dạ dày tá tràng

Theo Y học cổ truyền, viêm loét dạ dày – tá tràng thường bắt nguồn từ các bệnh kích thích và làm cho Can khí uất kết, từ đó làm mất khả năng bài tiết. Do đó việc co bóp và bài tiết của dạ dày bị rối loạn, các nguyên nhân gây bệnh tấn công nhiều hơn dẫn đến các ổ loét hình thành.

Một nguyên nhân khác nữa là do chế độ ăn uống của bệnh nhân không điều độ, từ đó làm dạ dày bị tổn thương, mất đi khả năng kiện vận nên gây viêm loét.

Có hai loại can khí với các triệu chứng như:

• Can khí phạm Vị: Triệu chứng của loại can khí này bao gồm đau tức thượng vị, đau từng cơn, thậm chí đau lan ra hai bên và cả sau lưng, khi ấn vào chỗ đau sẽ cảm giác đau nhiều hơn. Kèm theo các cơn đau là tình trạng đầy bụng, ợ hơi, ợ chua, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng. Lúc này sẽ áp dụng biện pháp châm tả để điều trị.
• Tỳ Vị hư hàn: Triệu chứng của loại can khí này sẽ là đau âm ỉ thượng vị, nôn nhiều, mỗi lần nôn sẽ nôn ra dịch dạ dày lỏng, không có thức ăn kèm theo mệt mỏi, rêu lưỡi trắng, lưỡi nhợt nhạt. Dùng biện pháp cứu để điều trị.

Tác động vào huyệt Trung Quản có thể giúp hỗ trợ điều trị viêm loét dạ dày

Trị nấc cụt bằng huyệt Trung Quản

Nấc cụt là thường là do thức ăn bị nghẹn lại giữa ống tiêu hoá, gây khó chịu cho người bệnh. Thông thường nấc cụt sẽ tự khỏi sau một khoảng thời gian ngắn là vài phút. Tuy nhiên, nếu những cơn nấc cụt kéo dài dai dẳng và làm ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của người bệnh, làm người bệnh chán ăn, bỏ bữa thì có thể tác động vào huyệt Trung Quản để điều trị nấc cụt.

Theo Đông y, nấc cụt thường là do vị khí nghịch lên. Bình thường khi chúng ta nuốt thì thức ăn sẽ xuống dạ dày và ở lại dạ dày để chờ tiêu hóa. Tuy nhiên, do một số tác động không mong muốn nào đó làm chức năng dạ dày suy yếu hoặc làm rối loạn chức năng nuốt, rối loạn nhu động thực quản dẫn đến tình trạng nấc cụt.

Nấc cụt có hai dạng đó là thể thực chứng và thể hư chứng. Đối với thể hư chứng thì tiếng nấc sẽ nhỏ hơn, người bệnh thở nhanh và nông hơn, tay chân lạnh, mạch hư. Áp dụng biện pháp châm bổ để điều trị.

Huyệt Trung Quản giúp điều trị béo phì

Theo Y học cổ truyền, thừa cân béo phì thường là do khí huyết không được lưu thông, dẫn đến ứ trệ và làm cho năng lượng thừa tích tụ ngày càng nhiều, đến khi đạt một khoảng thời gian nhất định sẽ dẫn đến béo phì, thừa cân.

Đả thông huyệt Trung Quản có thể làm giảm tình trạng béo phì

Biện pháp điều trị béo phì đó là kích thích khí huyết lưu thông và phân bố năng lượng hợp lý. Cụ thể là sẽ áp dụng các biện pháp xoa bóp, bấm huyệt như sau:

• Xoa bóp thư giãn để giúp tinh thần sảng khoái, khỏe mạnh.
• Tác động vào huyệt Trung quản để hạn chế những cơn đói và tăng lưu thông máu, từ đó tăng cường chức năng của hệ tiêu hóa, giúp cơ thể tiêu hóa chất béo tốt hơn.
• Bấm huyệt Trung Quản và xoa bóp để làm nóng và hóa lỏng lượng mỡ thừa dưới da, từ đó hỗ trợ đào thải mỡ thừa thông qua tuyến mồ hôi và bài tiết theo các con đường tự nhiên của cơ thể.

Trên đây là một số thông tin về huyệt Trung Quản cũng như cách tác động vào huyệt sao cho hợp lý để hỗ trợ tốt cho quá trình điều trị bệnh, đặc biệt là các bệnh về đường tiêu hoá. Hi vọng với những thông tin hữu ích trên, quý đọc giả có thể có thêm kiến thức để bảo vệ sức khoẻ của bản thân và gia đình theo biện pháp Đông Y.

Như Nguyễn

Nguồn: Tổng hợp