Bệnh viêm loét dạ dày - tá tràng và những điều cần lưu ý

Viêm loét dạ dày - tá tràng là loại bệnh phổ biến nhất của đường tiêu hóa, gây rối loạn tiêu hóa, dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như thủng dạ dày, hẹp môn vị. Dưới đây là tất tần tật những điều cần biết về loại bệnh này, cùng tìm hiểu ngay nhé!

Khái niệm và dấu hiệu nhận biết bệnh viêm loét dạ dày - tá tràng

1. Khái niệm

Viêm loét dạ dày - tá tràng là là loại bệnh gây tổn thương viêm và loét trên niêm mạc dạ dày hoặc tá tràng (phần đầu của ruột non). Những tổn thương này xảy ra khi lớp niêm mạc (màng lót bên trong cùng) của dạ dày hay tá tràng bị bào mòn và các lớp bên dưới thành dạ dày hay thành ruột sẽ bị lộ ra.

Viêm loét dạ dày - tá tràng là là bệnh gây tổn thương viêm và loét trên niêm mạc dạ dày hoặc tá tràng

2. Dấu hiệu nhận biết

• Đau ở vùng thượng vị: Đây là dấu hiệu điển hình và dễ bắt gặp nhất
• Chướng hơi, đầy bụng khó tiêu: Dấu hiệu này thường xảy ra ở giai đoạn khá sớm nên đôi khi người bệnh vô tình không để ý tới
• Hay ợ chua và ợ hơi
• Cảm thấy buồn nôn
• Chán ăn, sụt cân bất thường
• Đi ngoài ra phân đen
• Nôn ra máu
• Thiếu máu, chóng mặt, choáng váng

Nguyên nhân dẫn đến bệnh viêm loét dạ dày - tá tràng

Bệnh viêm loét dạ dày - tá tràng xảy ra do mất cân bằng giữa những yếu tố tấn công và bảo vệ niêm mạc dạ dày. Từ đó dẫn đến tổn thương niêm mạc, gây ra bởi những nguyên nhân chủ yếu sau đây:

• Nhiễm khuẩn: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, do vi khuẩn Helicobacter pylori khá phổ biến ở nước ta và rất dễ lây lan qua quá trình ăn uống. Loại vi khuẩn này sống và sinh sôi ở lớp chất nhầy bao phủ niêm mạc nhưng lại không gây bệnh, mãi cho đến khi lớp nhầy bao phủ niêm mạc dạ dày bị phá vỡ, lúc này sẽ dẫn đến tình trạng viêm loét.
• Sử dụng không đúng cách các loại thuốc giảm đau kháng viêm như: Thuốc aspirin, ibuprofen, steroid,... 
• Hút thuốc lá có thể tăng loét dạ dày ở người nhiễm vi khuẩn HP
• Uống rượu bia: Việc này làm tăng kích thích và bào mòn lớp chất nhầy bao phủ niêm mạc dạ dày khiến chúng dễ bị phá vỡ
• Ăn quá nhiều gia vị, thức ăn cay nóng, chiên xào, ăn uống không điều độ…
• Tình trạng stress kéo dài, hoặc stress sau phẫu thuật, chấn thương...

Nguyên nhân dẫn đến bệnh viêm loét dạ dày - tá tràng

Chế độ ăn hợp lý dành cho người bệnh viêm loét dạ dày – tá tràng

1. Các loại thực phẩm nên ăn

Người bị viêm loét dạ dày nên tăng cường các loại thực phẩm giúp chữa lành các vết loét hoặc giảm tiết acid như:

• Chuối: Đây một trong những loại quả nên ăn nhất đối với người bệnh dạ dày bởi khả năng trung hòa được nồng độ acid vượt ngưỡng trong dịch dạ dày và giảm viêm. Ngoài ra chuối còn giúp cung cấp năng lượng; hàm lượng kali cao giúp bù đắp tốt lượng thiếu hụt nếu người bệnh có tiêu chảy hoặc nôn ói; thành phần xơ hoà tan pectin có lợi với người rối loạn tiêu hóa, táo bón và tiêu chảy.
• Cơm: Vì cơm mềm nên sẽ giúp dễ tiêu hóa sẽ làm cho dạ dày tránh tiết nhiều lượng acid, từ đó làm giảm cơn đau dạ dày và tiêu chảy. 
• Bánh mì: Bánh mì thuộc nhóm thực phẩm giàu đường bột, ít béo, cũng dễ tiêu. Tuy nhiên người bệnh nên hạn chế dùng bánh mì với bơ, mứt nhé.
• Canh/Soup: Canh/ soup khi được nấu chín, mềm rất tốt cho hệ tiêu hóa. Ngoài ra lượng nước nhiều trong soup sẽ làm loãng nồng độ acid trong dịch dạ dày để người bệnh dễ tiêu hóa.
• Nước ép táo: Trong táo có các thành phần hòa tan pectin để thúc đẩy cho các hoạt động của dạ dày, ngăn ngừa tiêu chảy và táo bón.
• Nước dừa: Dừa là loại quả giàu điện giải natri, kali, canxi làm lấp đầy những thiếu hụt do ăn uống không đủ chất và bù lượng mất sau tiêu chảy, nôn ói.
• Sữa chua: Có nhiều probiotic, enzyme trong sữa chua, từ đó giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa, nâng cao sức đề kháng.
• Trà thảo dược (không cafein): Giúp điều hòa hệ tiêu hóa, ngăn các chứng khó chịu, đầy bụng. Đặc biệt, riêng trà hoa cúc còn có tác dụng giúp cải thiện viêm nhiễm.
• Gừng: Gừng có thể giúp cải thiện chức năng tiêu hóa, giảm các triệu chứng đau dạ dày, đầy hơi, khó tiêu. Bổ sung gừng hằng ngày bằng cách uống trà gừng hay nhấm nháp một vài lát gừng sống.
• Đậu bắp: Đậu bắp chứa nhiều vitamin B, C, E, và các dưỡng chất khác, đặc biệt nhất chất nhầy trong đậu bắp là phức hợp protein kết dính polysaccharides, pectin và một số chất khác. Các chất này giúp bảo vệ tốt cho niêm mạc dạ dày, ngăn ngừa các nguy cơ gây tổn thương niêm mạc dạ dày, và hỗ trợ làm lành các vết viêm loét trong dạ dày.
• Nghệ và mật ong: Hỗn hợp tinh bột nghệ và mật ong là bài thuốc đông y chính trong điều trị bệnh lý viêm loét dạ dày. Nghệ có tác dụng chống viêm, giảm tiết dịch vị, kiềm hoá độ acid của dịch vị. Mật ong có tác dụng điều hòa nồng độ acid tại dạ dày, tránh tình trạng kích ứng dạ dày.
• Thực phẩm giàu dinh dưỡng, vitamin A, B, D, K, acid folic, canxi, sắt, kẽm, magie: có nhiều trong ngũ cốc, rau củ màu đỏ và xanh đậm, cần được tăng cường trong khẩu phần để cải thiện tình trạng thiếu hụt vitamin, các khoáng chất do tiêu hóa hấp thụ kém trong bệnh lý dạ dày- tá tràng.

Chế độ ăn hợp lý dành cho người bệnh viêm loét dạ dày – tá tràng

2. Thực phẩm nên tránh khi viêm loét dạ dày - tá tràng

Khi bị viêm loét dạ dày - tá tràng, bạn hãy tránh một số loại thực phẩm không có lợi như sau

• Thực phẩm gây tổn thương đến niêm mạc dạ dày như: Rượu, bia, cà phê, trà đặc; các loại rau đậu già, củ cải già, rễ cây...; các gia vị cay nóng như tiêu, ớt, gừng khô...; món ăn chiên xào nhiều dầu mỡ, món nướng tẩm nhiều gia vị, đồ ăn chế biến sẵn có các chất bảo quản, các loại thức ăn như xương băm nhỏ, sụn, tôm cua, cổ cánh, chân gà, vịt, đầu cá…
• Thực phẩm gây tăng acid dạ dày: Trái cây chua (cam, chanh, quýt, xoài, khế...); thực phẩm chua (dấm, mẻ);
• Thực phẩm sinh hơi, chướng bụng như: Giá đỗ, dưa cà muối, hành, hẹ, cần tây... các loại nước ngọt, nước trái cây có ga....

3. Ăn uống đúng cách khi viêm loét dạ dày - tá tràng

• Thức ăn nên thái nhỏ, nấu chín kỹ, mềm, chế biến luộc, hấp hay om giúp cho người đau dạ dày dễ tiêu hóa và dễ hấp thu hơn các món xào, rán.
• Ăn chậm và nhai kỹ, tránh vừa ăn vừa đọc sách, báo, xem phim, ... để giúp gia tăng bài tiết của nước bọt, tiêu hoá dễ dàng hơn.
• Nên ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày giúp dạ dày thường xuyên có thức ăn để trung hòa được acid.
• Không để bụng quá đói làm dạ dày rỗng, co bóp mạnh hơn gây đau, thậm chí chảy máu; hoặc ăn quá no khiến dạ dày dạ dày căng to, co bóp yếu ảnh hưởng đến quá trình nhào trộn thức ăn, tăng cọ xát làm gia tăng cơn đau.
• Tránh ăn quá đặc làm dịch vị khó thấm vào giữa khối thức ăn, hoặc ăn quá lỏng và nhiều nước quá làm pha loãng dịch vị, giảm khả năng tiêu hóa.
• Tránh ăn thức ăn quá nóng hoặc quá lạnh đều làm dạ dày co bóp mạnh hơn gây đau. Thức ăn ấm khoảng 40-50 độ C tốt cho tiêu hóa - hấp thu.

Trên đây là tổng hợp những điều cần biết về bệnh viêm loét dạ dày tá tràng. Hy vọng bài viết có thể hỗ trợ bạn trong việc điều trị bệnh được tốt hơn!

Thủy Phan

(Nguồn: Tổng Hợp)