Kỹ năng giải quyết vấn đề là gì? Làm thế nào rèn luyện kỹ năng này tốt nhất?

Trong cuộc sống, có rất nhiều vấn đề xảy ra, cần con người phải giải quyết. Cùng một vấn đề, có người giải quyết đơn giản và nhanh chóng, nhưng cũng có người bối rối và không biết xử lý như thế nào. Đó là do mỗi người có kỹ năng giải quyết vấn đề khác nhau. Vậy kỹ năng giải quyết vấn đề là gì và làm thế nào để có kỹ năng giải quyết vấn đề tốt nhất? 

Giải đáp: Kỹ năng giải quyết vấn đề là gì?

Kỹ năng giải quyết vấn đề là một dạng kỹ năng mềm rất quan trọng đối với mỗi người. Đây là kỹ năng tổng hợp cả một quá trình xác định, đánh giá, phân tích và đưa ra cách giải quyết với một hay nhiều vấn đề phát sinh đột ngột trong công việc và cuộc sống.

Khi một vấn đề xảy ra ngoài ý muốn mà không lường trước, nhiều người thường tỏ ra mất bình tĩnh, lo lắng và không biết giải quyết vấn đề đó ra sao cho đạt hiệu quả cao nhất. Nhưng với những người có kỹ năng giải quyết vấn đề tốt thì họ luôn bình tĩnh trước những thử thách, khó khăn bất ngờ của cuộc sống và giải quyết mọi vấn đề một cách nhanh chóng, linh hoạt.

Do đó, nếu bạn muốn trở thành một nhà lãnh đạo giỏi, bạn cần có kỹ năng giải quyết vấn đề vì kỹ năng này không chỉ giúp bạn giải quyết mọi vấn đề mà còn dẫn dắt nhân viên hoàn thành mục tiêu.

Để giải quyết vấn đề cần có kỹ năng gì?

Nếu bạn thắc mắc kỹ năng giải quyết vấn đề là gì, bạn cần tìm hiểu những kỹ năng nào cần có để giúp giải quyết vấn đề. Một số kỹ năng ảnh hưởng đến quá trình học tập và rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề của mỗi người gồm:

• Kỹ năng nghiên cứu tất cả nội dung, thông tin liên quan đến vấn đề cần giải quyết để đưa ra cách giải quyết tốt nhất.
• Kỹ năng phân tích vấn đề chi tiết để xác định được nguyên nhân sinh ra vấn đề, từ đó lên ý tưởng để giải quyết vấn đề nhanh và hiệu quả nhất.
• Kỹ năng giao tiếp cho phép bạn kết nối với mọi người, giúp bạn giải quyết vấn đề lại vừa thể hiện tác phong chuyên nghiệp và luôn đạt hiệu quả cao của bạn trong công việc. Trước khi giải quyết một vấn đề, bạn cần lắng nghe và tham khảo ý kiến của mọi người xung quanh để đưa ra quyết định đúng nhất.
• Kỹ năng dự báo rủi ro giúp tiên lượng trước những tình huống xấu nhất có thể xảy ra và xây dựng phương án dự phòng phù hợp, giúp bạn giảm thiểu những tổn thất và gặp thất bại khi thực hiện công việc nào đó.
• Sau khi sử dụng tất cả các kỹ năng trên, kỹ năng ra quyết định là một kỹ năng tổng hợp cuối cùng. Có rất nhiều cách giải quyết cho một vấn đề xảy ra, nhưng bạn chỉ được chọn một phương án giải quyết tốt nhất. Vì vậy, kỹ năng quyết định rất quan trọng, ảnh hưởng đến sự thành công hay thất bại của bạn khi thực hiện một công việc.

Quy trình thực hiện kỹ năng giải quyết vấn đề

Để thực hiện kỹ năng giải quyết vấn đề hiệu quả, bạn cần phải thực hiện theo các bước sau đây:

Bước 1: Phát hiện vấn đề

Đây là bước nhận ra trong kế hoạch của bạn đã xảy ra vấn đề ngoài ý muốn, bạn cần xem xét mức độ ảnh hưởng của vấn đề để xác định thứ tự ưu tiên cần giải quyết. Để phát hiện vấn đề, bạn xem kỹ lại toàn bộ quá trình thực hiện công việc từ đầu và lắng nghe ý kiến đóng góp của mọi người.

Bước 2: Tìm hiểu nguyên nhân gây ra vấn đề

Bạn cần tìm hiểu rõ nguyên nhân xảy ra vấn đề là do đâu, để từ đó phân tích vấn đề khách quan nhất, vừa có thể dễ dàng giải quyết vấn đề đúng hướng vừa tiết kiệm thời gian.

Ngoài tìm ra nguyên nhân, bạn cần xác định xem người chịu trách nhiệm đối với vấn đề đó là ai để có thể điều chỉnh vấn đề đúng hướng.

Bước 3: Phân tích mọi khía cạnh của vấn đề

Nếu bạn xác định sai nguồn gốc gây ra vấn đề, bạn sẽ xử lý vấn đề sai hướng và làm cho mọi thứ trở nên rắc rối hơn. Khi giải quyết vấn đề, bạn cần dành thời gian để kiểm soát thông tin và xem xét các khía cạnh của vấn đề một cách chi tiết và chính xác nhất.

Để có thể phân tích vấn đề từ nhiều góc độ, bạn cần trả lời những câu hỏi như: Mức độ quan trọng của vấn đề là gì? Bạn phải chịu trách nhiệm gì với vấn đề đó? Mức độ khó khăn của vấn đề ra sao?

Bước 4: So sánh và lựa chọn giải pháp phù hợp nhất

Có nhiều cách giải quyết cho một vấn đề. Sau khi đưa ra nhiều giải pháp, bạn cần phải so sánh ưu và nhược điểm của mỗi giải pháp xem cách nào hiệu quả nhất. Bạn có thể sử dụng các tiêu chí để đánh giá giải pháp như: Thời gian giải quyết vấn đề bao lâu, hiệu quả mang lại thế nào, chi phí phải bỏ ra bao nhiêu,...

Bước 5: Thực hiện giải pháp trên thực tế

Khi đã chọn được giải pháp phù hợp, bạn cần đề ra kế hoạch và quy trình thực hiện trong quá trình nghiên cứu giải pháp và thực hiện đúng như dự định, vấn đề sẽ nhanh chóng được giải quyết.

Bước 6: Theo dõi quá trình thực hiện và đánh giá

Sau khi giải quyết xong vấn đề, bạn cần xem xét và đánh giá lại quá trình và kết quả thực hiện. Nếu kết quả sau khi giải quyết vấn đề đúng như dự định, bạn là người có kỹ năng giải quyết vấn đề tốt.

Nhưng nếu kết quả không như mong đợi, bạn cần xem xét quá trình thực hiện và đánh giá lại để có biện pháp khắc phục kịp thời, ngăn các vấn đề khác có thể xảy ra.

Cách rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề hiệu quả

Sau khi tìm hiểu kỹ năng giải quyết vấn đề là gì, bạn nên quan tâm đến việc rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề sao cho hiệu quả, giúp nâng cao khả năng xử lý tình huống. Bạn có thể thực hiện như sau:

• Tìm ra điểm yếu của bản thân để giúp bạn cải thiện chính mình đúng hướng bằng cách rèn luyện để khắc phục các điểm yếu.
• Học hỏi và trao dồi kiến thức chuyên môn vững chắc, giúp bạn tự tin hơn khi làm việc, đồng thời giúp ứng biến các vấn đề xảy ra nhanh hơn.
• Xây dựng các tình huống xấu có thể phát sinh và luyện tập giải quyết vấn đề. Việc luyện tập trước sẽ giúp bạn làm quen với những tình huống bất ngờ xảy ra và có thể bình tĩnh giải quyết.
• Học hỏi kinh nghiệm bằng cách quan sát những người xung quanh. Cách học hỏi những tình huống thực tế mà người khác đã gặp phải giúp chúng ta nhớ lâu hơn. Ngoài ra, việc đánh giá cách giải quyết vấn đề của người xung quanh giúp bạn có thể lựa chọn giải pháp tốt nhất khi gặp tình huống tương tự.

Như vậy, nếu bạn thắc mắc kỹ năng giải quyết vấn đề là gì thì đây là một kỹ năng rất quan trọng đối với mỗi người, là một trong những yếu tố quyết định sự thành công trong học tập, công việc và trong cuộc sống của chúng ta. Để có được kỹ năng này, bạn cần phải rèn luyện thường xuyên.