Loạn sản vú lành tính là gì? Dấu hiệu nhận biết và hướng xử lý

Loạn sản vú lành tính là một trong những tình trạng phổ biến ở phụ nữ, gây ra sự thay đổi trong mô vú nhưng không phải là ung thư. Dù không nguy hiểm, nó có thể khiến chị em lo lắng vì xuất hiện các khối u nhỏ, cảm giác đau hoặc căng tức vú, đặc biệt trong chu kỳ kinh nguyệt. Vậy loạn sản vú lành tính có những dấu hiệu nào và cách xử lý ra sao? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây!

Loạn sản vú lành tính là gì?

Loạn sản vú lành tính, hay còn gọi là biến đổi sợi – nang tuyến vú (fibrocystic breast changes), là tình trạng lành tính đặc trưng bởi mô vú lổn nhổn, có thể đau và thay đổi theo chu kỳ kinh nguyệt, là một trong những tình trạng thường gặp ở phụ nữ. Đây là vấn đề phổ biến chỉ đứng sau u sợi tuyến vú và thường xảy ra ở những người trong độ tuổi sinh sản. Mặc dù không phải là ung thư, nhưng loạn sản vú có thể gây ra nhiều phiền toái và lo lắng do các triệu chứng đa dạng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Biểu hiện của loạn sản vú lành tính rất khác nhau ở từng người. Một số trường hợp xuất hiện khối u nhỏ hoặc vùng mô vú dày lên, đôi khi gây đau nhức, đặc biệt là trước hoặc trong chu kỳ kinh nguyệt. Sự thay đổi này thường xuất phát từ sự mất cân bằng nội tiết tố, khi mức estrogen và progesterone không ổn định, làm ảnh hưởng đến sự phát triển của mô vú.

Dù đây là tình trạng lành tính, nhưng việc nhận diện và theo dõi đúng cách là rất quan trọng để có hướng xử lý phù hợp. Các phương pháp chẩn đoán như siêu âm, nhũ ảnh (chụp X-quang tuyến vú) và MRI có thể hỗ trợ bác sĩ trong việc đánh giá mức độ thay đổi mô vú, xác định các bất thường và phân biệt tổn thương lành tính với những nguy cơ tiềm ẩn liên quan đến ung thư vú. Nhờ vào những tiến bộ trong y học, việc phát hiện và theo dõi loạn sản vú trở nên chính xác hơn, giúp phụ nữ yên tâm hơn khi đối diện với tình trạng này.

Nguyên nhân và triệu chứng của loạn sản vú lành tính

Nguyên nhân gây loạn sản vú lành tính

Hiện tại, nguyên nhân chính xác của loạn sản vú lành tính vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu cho thấy rằng tình trạng này có liên quan mật thiết đến sự thay đổi nội tiết tố, đặc biệt là sự mất cân bằng giữa estrogen và progesterone. Loạn sản vú thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, đặc biệt là từ 30 đến 45 tuổi, và hiếm khi xảy ra ở phụ nữ sau mãn kinh.

Một số yếu tố có thể góp phần làm gia tăng nguy cơ mắc loạn sản vú lành tính bao gồm:

• Rối loạn nội tiết tố: Estrogen đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của mô tuyến vú. Khi hormone này tăng quá mức mà không có sự điều hòa phù hợp với progesterone, nó có thể dẫn đến sự phát triển bất thường của mô vú. Những phụ nữ bị rối loạn rụng trứng hoặc suy giảm chức năng hoàng thể có nguy cơ cao gặp phải tình trạng này.
• Mức prolactin cao: Prolactin là một hormone được sản xuất bởi tuyến yên. Nếu mức prolactin trong cơ thể tăng cao hơn bình thường, nó có thể kích thích sự thay đổi ở mô tuyến vú, từ đó góp phần vào sự phát triển của loạn sản vú.
• Các yếu tố khác: Một số bệnh lý liên quan đến tuyến giáp, tình trạng suy giáp hoặc việc sử dụng một số loại thuốc cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của mô vú và góp phần gây ra loạn sản vú.

Triệu chứng của loạn sản vú lành tính

Các triệu chứng của loạn sản vú lành tính có thể thay đổi theo chu kỳ kinh nguyệt và thường trở nên rõ ràng hơn vào những ngày gần kỳ kinh nguyệt. Những biểu hiện này có thể gây ra sự khó chịu và lo lắng cho người bệnh.

• Đau vú: Đây là một trong những triệu chứng phổ biến nhất. Cơn đau có xu hướng xuất hiện theo chu kỳ kinh nguyệt, do sự thay đổi hormone tác động đến mô tuyến vú. Estrogen làm tăng sinh các ống tuyến, trong khi progesterone tác động đến mô liên kết, gây ra cảm giác căng tức hoặc đau vú.
• Tiết dịch núm vú: Một số phụ nữ có thể nhận thấy hiện tượng tiết dịch từ núm vú, thường có màu xanh hoặc nâu và không lẫn máu. Dịch tiết có thể xuất hiện ở một hoặc cả hai bên vú. Mặc dù đây không phải là dấu hiệu của ung thư, nhưng nếu xảy ra liên tục, cần được thăm khám để xác định nguyên nhân chính xác.
• Xuất hiện khối u hoặc mô vú dày lên: Khi tự kiểm tra vú, có thể sờ thấy các khối nhỏ hoặc vùng mô dày hơn bình thường. Những khối này có thể mềm hoặc cứng, có thể di chuyển dưới da khi sờ nắn. Đặc điểm của chúng có thể thay đổi theo chu kỳ kinh nguyệt, thường nhỏ lại hoặc biến mất sau khi kỳ kinh nguyệt kết thúc.
• Ảnh hưởng của caffeine: Một số phụ nữ báo cáo giảm triệu chứng đau vú khi giảm caffeine, tuy nhiên, chưa có bằng chứng khoa học đủ mạnh để khẳng định mối liên hệ nhân quả rõ ràng.

Dù loạn sản vú là một tình trạng lành tính, nhưng việc theo dõi các triệu chứng và thăm khám định kỳ là rất quan trọng để đảm bảo không có nguy cơ tiềm ẩn nào khác liên quan đến sức khỏe tuyến vú.

Chẩn đoán và tiên lượng loạn sản vú lành tính

Chẩn đoán loạn sản vú lành tính

Để xác định loạn sản vú lành tính, bác sĩ kết hợp thăm khám lâm sàng và các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh nhằm đánh giá tổn thương và loại trừ nguy cơ ung thư.

• Siêu âm vú: Giúp phát hiện u nang, mô xơ hoặc bất thường trong mô vú, đặc biệt hữu ích với phụ nữ trẻ có mô vú dày.
• Chụp nhũ ảnh (Mammography): Phát hiện các nốt bất thường, hỗ trợ phân loại tổn thương theo hệ thống ACR BI-RADS.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Được sử dụng khi mô vú dày hoặc tổn thương không rõ ràng trên nhũ ảnh, giúp đánh giá chi tiết hơn.
• Sinh thiết vú: Phương pháp chính xác nhất để xác định bản chất tổn thương khi có nghi ngờ ác tính.

Những kỹ thuật này giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác và đưa ra hướng theo dõi hoặc điều trị phù hợp.

Tiên lượng và nguy cơ tiến triển thành ung thư vú

Mặc dù loạn sản vú lành tính không phải ung thư, nhưng trong một số trường hợp, tình trạng này có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư vú, tùy thuộc vào đặc điểm mô học.

• Hóa sợi mô đệm đơn thuần: Nguy cơ tiến triển thành ung thư vú rất thấp, chỉ khoảng 0,8%.
• Tăng sản ống tuyến và tiểu thùy điển hình: Nguy cơ ung thư tăng nhẹ, khoảng 2,4%.
• Tăng sản không điển hình: Nguy cơ cao hơn, khoảng 5% ở phụ nữ bình thường và có thể lên đến 11% ở những người có yếu tố nguy cơ cao.

Dù phần lớn loạn sản vú lành tính không dẫn đến ung thư, nhưng việc theo dõi sức khỏe định kỳ là rất quan trọng. Phụ nữ nên kiểm tra vú thường xuyên, tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ để phát hiện sớm bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng.

Hy vọng bài viết giúp bạn hiểu rõ hơn về loạn sản vú lành tính, dấu hiệu nhận biết và cách xử lý. Hãy thăm khám định kỳ để bảo vệ sức khỏe tuyến vú và kịp thời phát hiện bất thường.