Đau vú: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Đau vú (mastalgia) là một trạng thái không thoải mái mà phụ nữ có thể trải qua, thường được mô tả bởi cảm giác đau hoặc không thoải mái ở khu vực vú. Đây là một tình trạng phổ biến và có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, tác động đến phụ nữ ở mọi độ tuổi và giai đoạn của cuộc sống. Đau vú được chia làm 2 nhóm:

• Đau vú liên quan chu kỳ kinh (cyclical mastalgia): Nhóm này là nhóm có triệu chứng đau vú liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt. Thường liên quan đến hormone sinh dục nữ như tăng nồng độ estrogen, thiếu progesterone, tăng prolactin,... Nhóm này thường xuất hiện ở phụ nữ độ tuổi 20 - 50 tuổi.
• Đau vú liên quan không liên quan chu kỳ kinh (non cyclical mastalgia): Có thể là bệnh lý tại vú thường liên quan đến tổn thương cấu trúc vú do viêm hay sự tắc nghẽn hoặc các các bệnh lý ngoài vú hường liên quan đến các cấu trúc lân cận như cơ ngực, thần kinh liên sườn,... Ngoài ra cơn đau vú có thể tăng lên hoặc thay đổi hình thái do sự thay đổi hormone xảy ra trong thời gian người bệnh gặp những vấn đề căng thẳng. Nhóm này thường xuất hiện ở phụ nữ độ tuổi 40 - 50 tuổi.

Những dấu hiệu và triệu chứng của đau vú

Đặc điểm của triệu chứng đau vú gợi ý nguyên nhân gây nên triệu chứng này. Các đặc điểm cần chú ý như tính chu kỳ, khởi phát trong thời gian bao lâu, có u cục hay vết thương ở vú,... Các đặc điểm của triệu chứng đau vú có thể được hình dung và sắp xếp tương đối như sau:

Đau vú liên quan chu kỳ kinh:

• Đau vú xuất hiện khoảng 2 - 3 ngày trước chu kỳ kinh;
• Đau vú hết khi bắt đầu có kinh;
• Đau vú liên quan chu kỳ kinh ở phụ nữ 30 - 40 tuổi;
• Đau kèm cảm giác căng nặng lan ra nách;
• Đau ở cả hai vú (có thể khác nhau về mức độ đau).

Đau vú không liên quan chu kỳ kinh:

Đau vú không theo chu kỳ khá hiếm gặp so với đau vú theo chu kỳ kinh nguyệt. Các đặc điểm của triệu chứng đau vú này là:

• Đau một bên vú;
• Đau không liên quan chu kỳ kinh nguyệt;
• Đau có kèm sưng, nóng, đỏ.

Đau vú do bệnh lý ngoài vú:

• Đau âm ỉ thời gian dài;
• Đau liên quan đến cử động.

Tác động của đau vú với sức khỏe

Triệu chứng đau vú hoặc khó chịu ở vùng vú không chỉ ảnh hưởng đến sự thoải mái và chất lượng cuộc sống của phụ nữ mà còn khiến họ lo lắng về các bệnh lý ác tính như ung thư vú.

Biến chứng có thể gặp đau vú

Một số biến chứng hoặc tình huống nặng có thể gặp liên quan đến trình trạng đau vú như áp xe vú, u vú, nhiễm trùng tuyến tiết sữa,...

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu triệu chứng đau vú kéo dài hay xuất hiện đột ngột với tính chất dữ dội làm ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày bạn nên đến gặp bác sĩ để đánh giá và loại trừ các vấn đề nghiêm trọng khác.

Có nhiều nguyên nhân gây đau vú, bao gồm sự biến đổi của hormone hàng tháng, viêm nhiễm, tổn thương, hoặc các tình trạng sức khỏe nền khác. Một số yếu tố như tuổi tác, tiền sử gia đình, và lối sống cũng có thể ảnh hưởng đến nguy cơ mắc phải đau vú.

Đau vú liên quan chu kỳ kinh:

• U xơ tuyến vú: U sợi tuyến vú hay u xơ tuyến vú là một bệnh lý lành tính ở vú có thể gây vú.
• Mang thai: Thai kỳ là cũng là một nguyên nhân thường xuyên gây đau ngực có thể liên quan đến sự thay đổi hormone trong thai kỳ.
• Nội tiết tố: Đau ngực theo chu kỳ có liên quan chặt chẽ đến sự mất cân bằng nồng độ hormone hoặc sự dao động nội tiết tố của chu kỳ kinh nguyệt.

Đau vú không liên quan chu kỳ kinh:

• Biến đổi cấu trúc vú: Tuyến sữa hoặc ống dẫn sữa do bẩm sinh có thể gây bít tắc các tuyến và gây đau vú.
• Kích thước ngực: Ngực lớn làm căng quá mức các dây chằng ở ngực đồng thời cũng gây căng thẳng cho vai, cổ và lưng trên gây đau ngực và các vùng xung quanh.
• Chấn thương: Chấn thương mô sau va đập cũng có thể gây đau vú.
• Phẫu thuật vú: Các thủ tục phẫu thuật xâm lấn trong thẫm mỹ hay thủ thuật chọc hút có thể dẫn đến cảm giác khó chịu ở vú không theo chu kỳ kinh.
• Thuốc: Một số loại thuốc điều trị vô sinh, thuốc tránh thai và thuốc chống trầm có thể góp gây ra đau ngực.
• Hút thuốc: Hút thuốc làm tăng nồng độ epinephrine khiến cơ thể nhạy cảm với cơn đau.
• Chế độ ăn uống: Sự mất cân bằng chất béo và tiêu thụ nhiều caffeine có thể có liên quan đến việc tăng độ nhạy cảm và đau ở ngực.

Đau vú do bệnh lý ngoài vú:

• Đau thành ngực: Các hoạt động kích thích gây căng cơ, tổn thương cơ ngực (cơ ngực lớn và cơ ngực bé) như bơi lội, đánh cầu, đánh bóng, đấm bốc,… có thể gây đau đến ngực.
• Thần kinh liên sườn: Đau thần kinh liên sườn là tình trạng dây thần kinh nằm giữa các xương sườn bị kích thích quá mức do sai tư thế trong làm việc, do ma xát,... gây cảm giác đau nhói, khó chịu,...