Lũ lụt là gì? Nguyên nhân, tác hại và cách bảo vệ sức khỏe khi mùa mưa tới

Việt Nam là một trong những quốc gia thường xuyên hứng chịu thiên tai. Điều kiện khí hậu nhiệt đới gió mùa cùng địa hình kéo dài dọc ven biển khiến bão và lũ trở thành mối đe dọa quen thuộc. Mỗi năm từ cả nước đều ghi nhận nhiều đợt lũ lớn nhỏ, cuốn trôi tài sản và ảnh hưởng tới sức khỏe cộng đồng. Do đó việc hiểu rõ lũ lụt là gì cùng biện pháp ứng phó an toàn là điều mỗi gia đình cần chuẩn bị trước khi mùa mưa tới.

Lũ lụt là gì? Cách nhận biết và các dạng lũ thường gặp

Lũ lụt là hiện tượng nước từ sông hồ biển hay mưa lớn tràn vào khu dân cư khiến bề mặt đất bị ngập trong thời gian từ vài giờ đến nhiều ngày. Khi sự ngập nước gây gián đoạn sinh hoạt, giao thông và tạo ra nguy hiểm cho con người thì được gọi là lũ lụt.

Tại Việt Nam có thể bắt gặp nhiều dạng lũ khác nhau. Việc nhận biết đúng từng loại giúp chúng ta chủ động hơn trong công tác phòng chống.

Một số dạng lũ phổ biến:

Lũ sông

Do mưa lớn kéo dài ở thượng nguồn khiến mực nước dâng cao và tràn bờ. Đây là dạng lũ thường gặp tại miền Trung và khu vực có nhiều sông lớn.

Lũ quét

Xảy ra nhanh và dữ dội ở vùng núi hay khu vực có địa hình dốc. Đất đá trôi theo dòng nước có thể gây thiệt hại nghiêm trọng chỉ trong vài phút.

Ngập đô thị

Xuất hiện nhiều ở thành phố khi mưa lớn đổ xuống nhưng hệ thống thoát nước không đáp ứng kịp. Nước dâng nhanh tại các tuyến đường gây kẹt xe và mất an toàn.

Triều cường

Thường xảy ra ở vùng ven biển khi mực nước biển dâng cao kết hợp với mưa lớn. Nước mặn có thể tràn sâu vào khu dân cư và gây hư hại công trình.

Bảng so sánh một số loại lũ

Lũ lụt không chỉ làm thay đổi cảnh quan trong thời gian ngắn mà còn tác động mạnh mẽ đến sinh hoạt, sản xuất và đời sống của con người.

Nguyên nhân gây ra lũ lụt và tác động đến môi trường sống

Để hiểu sâu hơn về lũ lụt là gì chúng ta cần xem xét các nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này. Có cả yếu tố tự nhiên và yếu tố liên quan đến hoạt động của con người.

Nguyên nhân tự nhiên

Dưới đây là các nguyên nhân tự nhiên gây ra lũ lụt:

• Mưa lớn kéo dài khi có bão hoặc áp thấp nhiệt đới.
• Sóng biển dâng cao gây áp lực lên bờ.
• Tuyết tan nhanh ở vùng núi cao làm nước đổ về hạ lưu đồng thời.
• Địa hình trũng khiến nước khó thoát đi tự nhiên.

Nguyên nhân do con người

Hoạt động phát triển thiếu kiểm soát có thể khiến lũ nghiêm trọng hơn. Cụ thể như:

• Chặt phá rừng làm mất khả năng giữ nước của đất.
• Đô thị hóa quá nhanh làm giảm diện tích thấm hút.
• Xả rác bừa bãi gây tắc nghẽn cống rãnh và dòng chảy.
• Can thiệp dòng sông không hợp lý như xây đập thiếu tính toán an toàn.

Tác động đến môi trường

Sau khi lũ xảy ra môi trường phải gánh chịu nhiều hậu quả:

• Nguồn nước bị nhiễm bẩn.
• Đất canh tác bị bào mòn và ô nhiễm.
• Sự sinh sôi của muỗi và côn trùng tăng mạnh.
• Nguồn thức ăn bị ô nhiễm và thiếu hụt.

Trong bối cảnh hiện nay biến đổi khí hậu là yếu tố khiến lũ xảy ra bất thường hơn cả về thời gian lẫn cường độ. Nhiều khu vực từng hiếm khi bị ngập nay cũng có thể đứng trước nguy cơ lũ bất kỳ lúc nào.

Lũ lụt nguy hiểm thế nào? Ảnh hưởng đến sức khỏe cần cảnh giác

Khi nói về lũ lụt là gì chúng ta không thể bỏ qua nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng đối với người dân. Đây chính là yếu tố khiến lũ trở thành một trong những thiên tai nguy hiểm nhất.

Tác động tức thời của lũ

Ngay khi nước dâng cao các rủi ro có thể xảy ra:

• Đuối nước nếu trượt ngã hoặc bị dòng nước cuốn.
• Chấn thương do va đập vật cứng trôi trong dòng nước.
• Nguy cơ điện giật khi hệ thống điện không được ngắt kịp thời.
• Bị động vật nguy hiểm như rắn hay côn trùng tấn công do môi trường sống bị xáo trộn.

Rủi ro bệnh truyền nhiễm sau lũ

Nước bẩn là môi trường lý tưởng để tác nhân gây bệnh tồn tại và lây lan. Khi tiếp xúc với nước lũ đặc biệt nếu có vết thương hở nguy cơ bệnh càng cao.

Một số bệnh thường gặp sau lũ:

• Tiêu chảy, tả thương hàn khi uống phải nước nhiễm bẩn.
• Viêm da, nấm da do tiếp xúc nước lâu.
• Sốt xuất huyết, sốt rét khi muỗi phát triển mạnh.
• Viêm mắt, viêm hô hấp do tiếp xúc môi trường ô nhiễm.
• Ngộ độc hóa chất nếu chất độc bị nước cuốn trôi lẫn vào nguồn nước sinh hoạt.

Ngoài ra còn có khả năng bị uốn ván khi bị thương mà không được xử lý đúng cách. Điều này trở nên đáng lo ngại vì phần lớn trường hợp bị thương sau lũ đều do vật nhọn hoặc kim loại gỉ sét gây ra.

Ảnh hưởng tâm lý

Không chỉ gây tổn thương thể chất mà lũ còn để lại nhiều hậu quả tinh thần.

• Căng thẳng kéo dài.
• Rối loạn lo âu sau thảm họa.
• Mất ngủ do ám ảnh sự cố.

Đối tượng dễ gặp nguy hiểm

Các đối tượng dễ gặp nguy hiểm khi lũ lụt:

• Trẻ nhỏ thường hiếu động và chưa biết tự bảo vệ.
• Người lớn tuổi sức khỏe yếu.
• Người có bệnh mạn tính.
• Phụ nữ mang thai cần được chăm sóc đặc biệt.

Nếu gia đình có người bị thương và cần tiêm phòng uốn ván bạn có thể liên hệ Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn và bảo vệ sức khỏe kịp thời.

Làm gì khi có lũ lụt? Hướng dẫn bảo vệ sức khỏe từng giai đoạn

Việc hiểu lũ lụt là gì sẽ thật ý nghĩa nếu chúng ta có thể biến kiến thức thành hành động thực tế. Tùy từng thời điểm khác nhau bạn cần chuẩn bị và ứng phó hợp lý.

Trước khi lũ đến

Hãy tham khảo danh sách chuẩn bị sau để giảm thiệt hại.

• Chuẩn bị đèn pin radio pin dự phòng để duy trì liên lạc.
• Dự trữ nước sạch thực phẩm và thuốc men thiết yếu.
• Kê cao các vật dụng quan trọng để tránh ngập.
• Theo dõi thông tin thời tiết từ cơ quan báo chí đáng tin cậy.

Trong lúc lũ xảy ra

Nếu buộc phải di chuyển cần đặc biệt chú ý sự an toàn.

• Tránh vùng nước sâu vì tốc độ nước xiết khó lường.
• Mặc áo phao hoặc sử dụng dụng cụ nổi nếu phải qua vùng nước.
• Không chạm vào dây điện cột điện hoặc thiết bị điện.
• Không sử dụng nước chưa được đun sôi hay chưa được khử khuẩn.

Khi nước rút

Những việc cần làm khi nước rút bao gồm:

• Tiến hành khử khuẩn nguồn nước và đồ dùng.
• Rửa tay bằng xà phòng thường xuyên.
• Tránh tiếp xúc nước bẩn nếu có vết thương.
• Dọn dẹp vệ sinh tiêu diệt lăng quăng để phòng sốt xuất huyết.

Cùng chung tay hỗ trợ cộng đồng trong và sau lũ

Ngoài việc bảo vệ bản thân chúng ta còn có thể góp phần hỗ trợ cộng đồng vượt qua khó khăn. Khi lũ đi qua mỗi hành động thiết thực sẽ giúp cuộc sống sớm trở lại bình thường.

Một số gợi ý hỗ trợ cộng đồng có thể thực hiện

Dưới đây là một số gợi ý mà cộng đồng có thể thực hiện để góp phần hỗ trợ đồng bào vượt qua khó khăn:

• Quyên góp thực phẩm áo phao hoặc thuốc men.
• Hỗ trợ người bị thương với những kiến thức sơ cứu cơ bản.
• Chia sẻ thông tin hữu ích giúp người khác biết cách phòng bệnh.
• Tham gia dọn dẹp rác và vệ sinh môi trường sau lũ.

Cộng đồng đoàn kết là sức mạnh lớn nhất giúp khắc phục hậu quả của lũ và tái thiết cuộc sống mới.

Long Châu đồng hành hỗ trợ người dân vùng thiên tai

Trong nhiều năm qua hệ thống Nhà thuốc Long Châu luôn đồng hành cùng cộng đồng đặc biệt là trong các đợt thiên tai. Long Châu đã triển khai nhiều hoạt động cứu trợ thiết thực như ủng hộ thuốc men và nhu yếu phẩm giúp người dân khắc phục khó khăn về y tế sau lũ.

Gần đây Long Châu đã hỗ trợ thêm 3 tấn thuốc cho người dân miền Trung bị ảnh hưởng bởi mưa lũ với mong muốn góp phần bảo vệ sức khỏe và giảm nguy cơ bùng phát dịch bệnh sau thiên tai.

Thông qua những hoạt động này Long Châu hy vọng có thể cùng mọi người chung tay san sẻ khó khăn để sớm mang lại cuộc sống bình yên cho bà con vùng bão lũ.

Qua bài viết này bạn đã hiểu rõ lũ lụt là gì cùng nguyên nhân và tác động của lũ lên sức khỏe và đời sống. Chủ động phòng ngừa và ứng phó đúng cách không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn góp phần bảo vệ người xung quanh. Khi mùa mưa tới đừng quên chuẩn bị trước từ những điều nhỏ nhất và theo dõi các hướng dẫn an toàn.