Men tim là gì? Phân loại, cách xác định và ý nghĩa chỉ số men tim

Men tim là chỉ số quan trọng trong chẩn đoán và điều trị các bệnh lý về sức khỏe tim mạch. Chỉ số men tim tăng cho thấy sức khỏe tim mạch của bạn đang gặp phải rất nhiều vấn đề nghiêm trọng như: Viêm cơ tim, suy tim, nhồi máu cơ tim,... Vậy men tim là gì? Trong bài viết dưới đây, hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu về phân loại, ý nghĩa cũng như vai trò của men tim nhé!

Men tim là gì?

Men tim là gì? Men tim hay còn được biết đến là nồng độ enzym và protein được phóng thích khi tim gặp các tổn thương. Ngoài ra, men tim còn có thể xuất hiện do gặp căng thẳng hoặc bị thiếu hụt oxy. Do đó, dựa vào chỉ số men tim, bác sĩ có thể đánh giá được mức độ tổn thương tim của bệnh nhân.

Phân loại men tim

Men tim là gì? Theo các bác sĩ chuyên khoa, men tim được phân loại thành 3 loại chính là: Enzyme creatine phosphokinase (CPK), protein myoglobin và troponin. Cụ thể:

Creatinine phosphokinase (CPK)

Creatine phosphokinase là một loại enzyme xuất hiện chủ yếu ở cơ tim, cơ vân và một số ít ở mô não. Loại enzyme này đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với việc kiểm soát, điều chỉnh năng lượng cung cấp cho các mô khác nhau bên trong cơ thể, đặc biệt là mô cơ.

Hơn nữa, creatine phosphokinase cũng được chia thành 3 isoenzym, bao gồm: CK-BB (CK1), CK-MB (CK2), CK-MM (CK3). Trong đó, CK-MB chiếm tỷ lệ cao nhất, khoảng 40% trong toàn phần tại mô cơ tim. Khi gặp phải cơn nhồi máu cơ tim, nồng độ CK sẽ tăng lên nhanh chóng chỉ trong 3 - 4 giờ đồng hồ. Nồng độ CK-MB cao này sẽ được duy trì trong liên tục 3 - 4 ngày. Vì vậy, nếu chỉ số CK-MB được đo lường cao bất thường, đây có thể là dấu hiệu cho thấy bạn có nguy cơ cao bị nhồi máu cơ tim.

Myoglobin (MB)

Myoglobin là loại protein được tìm thấy rất nhiều trong tế bào cơ tim và cơ xương. Loại men tim này có chức năng giống như một đơn vị dự trữ. Từ đó, cung cấp oxy để phục vụ cho các hoạt động của cơ bắp. Ưu điểm của việc xét nghiệm myoglobin là có thể ngay lập tức phát hiện chấn thương. Nguyên nhân là bởi myoglobin tăng lên rất nhanh, chỉ trong 30 phút.

Theo đó, nồng độ myoglobin có thể được xác định bằng cách xét nghiệm nước tiểu, trong trường hợp các cơ xương bị tổn thương nặng. Lúc này, các chỉ số đo lường không chỉ phản ánh mức độ chấn thương của cơ bắp mà còn đánh giá nguy cơ tổn thương của thận.

Troponin

Enzyme troponin I và troponin T rất quan trọng đối với bộ máy co bóp của tế bào cơ tim. Khi cơ tim bị tổn thương, troponin sẽ được giải phóng vào tuần hoàn trong 3 - 4 giờ. Mức độ cao này vẫn sẽ duy trì đến 10 ngày sau.

Các xét nghiệm troponin siêu nhạy hiện nay được khuyến cáo sử dụng thay thế cho các xét nghiệm troponin truyền thống. Phương pháp này được sử dụng để phát hiện sự gia tăng troponin bất thường. Điều này giúp bác sĩ dễ dàng chẩn đoán và hạn chế sự sai sót trong điều trị bệnh.

Chỉ số men tim bình thường là bao nhiêu?

Như đã nói ở trên, men tim là chỉ số quan trọng để đánh giá mức độ tổn thương của tim. Do đó, xét nghiệm men tim thường được chỉ định khi người bệnh có triệu chứng nghi ngờ mắc hội chứng động mạch vành cấp, bao gồm: Đau ngực, buồn nôn, khó thở, hoặc vã mồ hôi, hoặc khi kết quả điện tim cho thấy bất thường,...

Để xác định nồng độ men tim có bất thường không, bác sĩ sẽ tham chiếu dựa trên các giá trị bình thường của men tim là:

• TnI: Dưới 0,12 mcg/L.
• TnT: Dưới 0,01 mcg/L.
• CK-MB: Từ 0 đến 3 mcg/L.

Ngoài các tổn thương ở cơ tim, men tim cũng có thể tăng cao bắt nguồn từ nhiều bệnh lý khác như: Viêm màng ngoài tim cấp, suy thận mạn, thuyên tắc phổi cấp, suy tim cấp, viêm cơ tim, sốc nhiễm trùng,…

Làm sao để xác định chỉ số men tim?

Để xác định được chính xác chỉ số men tim, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân làm xét nghiệm men tim. Khác với phương pháp xét nghiệm thông thường, bệnh nhân không cần phải chuẩn bị quá nhiều khi xét nghiệm men tim. Tuy nhiên, bạn cần tránh sử dụng các loại thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ vì có thể làm ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. 
Quy trình xét nghiệm men tim sẽ được tiến hành theo các bước sau:

• Bước 1: Băng garo quanh cánh tay trên của bệnh nhân để ngăn máu chảy.
• Bước 2: Nhân viên y tế làm sạch kim tiêm bằng cồn hoặc povidone - iodine.
• Bước 3: Sát khuẩn vị trí lấy máu rồi đặt kim vào tĩnh mạch của bệnh nhân.
• Bước 4: Gắn ống xilanh để chứa máu từ kim chảy ra.
• Bước 5: Khi đã đủ lượng máu cần thiết để xét nghiệm, nhân viên y tế rút kim tiêm ra.
• Bước 6: Tháo garo từ cánh tay, dùng miếng gạc hoặc bông gòn đặt vào nơi lấy máu.
• Bước 7: Ấn nhẹ và giữ miếng bông gòn để tạo áp lực rồi băng lại.

Ý nghĩa của chỉ số men tim

Men tim là gì? Việc đo nồng độ men tim trong máu sẽ giúp các bác sĩ nhận biết được mức độ và thời điểm cơ tim bị tổn thương. Định lượng men tim sẽ phản ánh chính xác triệu chứng bệnh nhồi máu cơ tim sớm nhất có thể. Nếu nghi ngờ bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim, bác sĩ sẽ chỉ định bạn làm xét nghiệm hai loại enzyme khác nhau là: Creatine kinase (CK) và Troponin (T).

Từ khi CK xuất hiện trong tuần hoàn, nồng độ cao điểm nhất của CK là sau 24 giờ kể từ khi xảy ra tổn thương tim. Điều này bắt nguồn từ sự tổn thương của các tế bào mô khác chứ không phải luôn thể hiện mức độ tổn thương của cơ tim, do vậy tính đặc hiệu của chúng chưa cao.

Trong khi đó, troponin xuất hiện trong tuần hoàn máu khi các tế bào tim bị tổn thương. Vì vậy, nồng độ troponin sẽ đạt đến đỉnh cao trong khoảng 12 - 26 giờ. Chỉ số này được đánh giá là đáng tin cậy hơn so với xét nghiệm CK khi cơ tim bị tổn thương.

Các xét nghiệm đi kèm chẩn đoán bệnh tim mạch

Để chẩn đoán được chính xác các bệnh lý liên quan đến tim mạch, bệnh nhân thường được yêu cầu tiến hành thêm một số xét nghiệm như sau:

• Chụp X-quang ngực;
• Siêu âm tim;
• Siêu âm tim qua thực quản;
• Điện tâm đồ;
• Trắc nghiệm gắng sức;
• Chụp động mạch vành;
• Chụp cắt lớp phản xạ Positron (PET).

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã biết được “Men tim là gì?”. Trước khi tiến hành xét nghiệm men tim, bạn hãy đến thăm khám tại các cơ ở y tế uy tín để bác sĩ hướng dẫn cụ thể nhé!