Một số nguyên nhân gây ung thư mà bạn nên biết

Ung thư là một căn bệnh mà hầu hết chúng ta đều lo ngại. Hiện nay, quá trình điều trị ung thư đang đối mặt với nhiều khó khăn do bệnh này phát triển phức tạp, có xu hướng lan rộng nhanh chóng, khó loại bỏ hoàn toàn và thường không xuất hiện triệu chứng lâm sàng ở giai đoạn đầu. Vậy nên việc nắm được nguyên nhân gây ung thư sẽ giúp ích rất nhiều trong việc điều trị bệnh.

Ung thư là gì?

Ung thư xuất phát từ sự hình thành tế bào bất thường, không kiểm soát và sự tập hợp chúng để tạo thành khối u. Từ đó, các tế bào ung thư lan rộng và xâm lấn các mô cơ thể bình thường, bắt đầu từ cơ quan nguyên phát và có thể mở rộng ra khắp cơ thể.

Ngày nay, hơn 200 loại bệnh ung thư đã được nhà nghiên cứu phát hiện, với tên được đặt theo cơ quan khởi phát tế bào ung thư và đặc điểm của bệnh. Ví dụ, khi ung thư xuất phát từ phổi, nó được gọi là ung thư phổi nguyên phát (thường được viết tắt là ung thư phổi). Khi ung thư lan ra gan, nó được gọi là ung thư gan thứ phát,...

Các loại ung thư phổ biến hiện nay bao gồm ung thư đại tràng và trực tràng, ung thư gan, ung thư cổ tử cung (phổ biến ở phụ nữ), ung thư tuyến giáp, ung thư tuyến tụy, bệnh bạch cầu (ung thư máu),... Hầu hết các bệnh ung thư không hiển thị triệu chứng lâm sàng ở giai đoạn đầu, do đó chỉ có thể phát hiện sớm thông qua các phương pháp kiểm tra sàng lọc hoặc trong quá trình kiểm tra sức khỏe tại các cơ quan liên quan.

Triệu chứng của ung thư thường phản ánh nơi xuất phát của bệnh và cách nó ảnh hưởng đến cơ quan hoặc khu vực cụ thể. Khi xuất hiện triệu chứng toàn thân, có thể là dấu hiệu của sự lan rộng của ung thư khắp cơ thể. Việc điều trị và loại bỏ ung thư trong tình trạng này thường gặp nhiều khó khăn, mặc dù các nhà khoa học liên tục nghiên cứu để tìm ra các phương pháp điều trị hiệu quả.

Một số nguyên nhân gây ung thư

Nguyên nhân gây ung thư thường là sự kết hợp của nhiều yếu tố. Dưới đây là một số nguyên nhân chính:

Do di truyền

Mỗi người thừa hưởng nửa ADN từ cha và nửa từ mẹ, nên có khả năng bạn sẽ thừa hưởng gen đột biến từ một trong hai phụ huynh của mình. Điều này không đồng nghĩa với việc tất cả những người có gen đột biến sẽ phải đối mặt với ung thư, nhưng yếu tố này có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh này. Thực tế là chỉ một tỷ lệ nhỏ của các đột biến gen di truyền góp phần vào sự xuất hiện của bệnh ung thư.

Ngoài ra, những người có người thân trong gia đình đã từng mắc bệnh ung thư cũng đối diện với nguy cơ cao hơn về việc phát triển bệnh này.

Lối sống không khoa học

Lối sống là một trong những yếu tố quan trọng đóng vai trò trong việc gây ra ung thư, điều mà nhiều người thường chủ quan về. Cụ thể như sau:

Chế độ ăn không hợp lý

Tiêu thụ thực phẩm chứa hóa chất, chất bảo quản và phẩm màu có thể tăng nguy cơ mắc ung thư. Hơn nữa, ăn quá nhiều thức ăn giàu dầu mỡ và thiếu chất xơ có thể gây áp lực đối với hệ tiêu hóa, tăng khả năng phát triển các bệnh ung thư liên quan đến hệ tiêu hóa như ung thư dạ dày, đại tràng, và trực tràng.

Việc uống rượu có thể tăng nguy cơ mắc ung thư ở miệng, cổ họng, thực quản, thanh quản, gan và vú. Mức độ nguy cơ tăng theo lượng rượu uống, và nguy cơ này cao hơn đối với những người kết hợp việc uống rượu với hút thuốc lá. Bác sĩ khuyên người uống nên giữ mức tiêu thụ ở mức vừa phải, tối đa một ly mỗi ngày cho phụ nữ và tối đa hai ly mỗi ngày đối với nam giới.

Ít vận động

Người ít hoạt động vận động thường xuất hiện tình trạng giảm sức đề kháng và hệ miễn dịch, làm tăng khả năng mắc các bệnh lý, bao gồm cả ung thư.

Tác động của yếu tố môi trường

Ít người biết rằng, ảnh hưởng từ các yếu tố tiêu cực trong môi trường cũng là một trong những nguyên nhân gây ung thư, bao gồm bức xạ, phóng xạ, và hóa chất độc hại. Ngoài ra, các virus và vi khuẩn như virus viêm gan B, Human Papilloma, Epstein – Barr, và vi khuẩn Helicobacter Pylori cũng có thể gây ra nhiều loại ung thư khác nhau.

Ngoài ra, hút thuốc lá thường xuyên có thể tăng nguy cơ mắc các loại ung thư như ung thư phổi và vòm họng, đồng thời gây tổn thương cho hệ tim mạch.

Một số phương pháp để chẩn đoán ung thư

Theo chuyên gia, các phương pháp chẩn đoán ung thư bao gồm:

Sinh thiết

Sinh thiết là phương pháp có thể áp dụng cho nhiều loại ung thư khác nhau, mang lại kết quả với độ chính xác cao. Thông thường, sau khi đã tiến hành các phương pháp chẩn đoán khác, bác sĩ thường quyết định thực hiện sinh thiết.

Các xét nghiệm

Một số xét nghiệm thường sử dụng để phát hiện ung thư như:

• Xét nghiệm máu để phát hiện dấu hiệu ung thư, bao gồm xét nghiệm kháng nguyên CA 125, CA 19-9, kháng nguyên PSA và các chỉ số khác.
• Xét nghiệm dịch não tủy.
• Xét nghiệm tế bào tử cung.
• Kiểm tra chọc hút tế bào bằng kim nhỏ.

Chẩn đoán hình ảnh

Ngày nay, người ta sử dụng một số chẩn đoán hình ảnh như:

• Chụp X-quang có thể được sử dụng để phát hiện ung thư xương, phổi, vú, và các loại khác.
• Chụp cắt lớp CT hoặc MRI được dùng để phát hiện ung thư não (khối u não), tụy, và các bộ phận khác.
• Phương pháp PET/CT cũng được áp dụng trong chẩn đoán ung thư.
• Siêu âm và nội soi, bao gồm nội soi đại trực tràng, dạ dày, tai mũi họng, cũng là các phương pháp khác trong quá trình chẩn đoán ung thư.

Một số biện pháp để phòng ngừa ung thư

Để ngăn chặn các yếu tố và nguyên nhân gây ra ung thư, quan tâm đến những điều sau đây có thể hữu ích:

• Thiết lập một chế độ ăn uống lành mạnh, phù hợp với tình trạng sức khỏe, tập trung vào thực phẩm giàu chất xơ, khoáng chất, và ưa thích rau củ, hoa quả. Hạn chế thực phẩm đóng hộp và có nguồn gốc không rõ ràng.
• Hạn chế tiếp xúc với môi trường chứa yếu tố độc hại như hóa chất, tia cực tím, khi cần tiếp xúc, sử dụng đồ bảo hộ để bảo vệ sức khỏe.
• Xây dựng chế độ nghỉ ngơi và lối sống lành mạnh, đặc biệt là việc thường xuyên tập luyện thể dục.
• Hạn chế việc hút thuốc lá, giảm lượng sử dụng rượu bia, và kiểm soát việc tiêu thụ các chất kích thích khác như caffeine…
• Tích cực thực hiện các cuộc kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Trên đây là tổng hợp giải đáp về nguyên nhân gây ung thư và một số thông tin liên quan. Hy vọng rằng những chia sẻ này sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn và chủ động thực hiện các biện pháp để giảm thiểu nguy cơ mắc ung thư cho bản thân và gia đình.