Một số thông tin về xét nghiệm lao kháng thuốc bạn cần biết

Lao kháng thuốc là một biến thể nguy hiểm của bệnh lao thông thường. Do đó, khi có một số biểu hiện của lao kháng thuốc thì cần phải thực hiện xét nghiệm lao kháng thuốc ngay để có biện pháp điều trị kịp thời và thích hợp

Vi khuẩn lao kháng thuốc như thế nào?

Vi khuẩn lao là nguyên nhân chính nên bệnh hô hấp là lao phổi nghiêm trọng, khó điều trị và dễ lây lan. Khó khăn hơn khi loài vi khuẩn này có thể tự biến đổi, kháng lại những loại thuốc điều trị khiến cho chúng khó bị kiểm soát và khó tiêu diệt hơn. Bệnh nhân nhiễm lao kháng thuốc phải đối mặt với nhiều nguy cơ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ, việc điều trị cũng khó khăn và tốn kém, tốn thời gian hơn rất nhiều.

Thực tế, tình trạng lao kháng thuốc đang ngày một gia tăng trong cộng đồng. Theo báo cáo khoa học được nhiều người đồng tình, trong lúc điều trị bệnh lao bằng cách sử dụng thuốc kết hợp, vi khuẩn lao đã đột biến nhiễm sắc thể trùng hợp có chọn lọc. Sự đột biến này làm vi khuẩn có khả năng kháng lại một hoặc nhiều loại thuốc được sử dụng trong quá trình điều trị. Như vậy, dùng thuốc chống lao cũng là một yếu tố tác động lên sự thay đổi kháng thuốc của vi khuẩn này.

Điều này lý giải được tại sao chủng vi khuẩn lao kháng thuốc luôn tồn tại và tăng dần lên. Theo thống kê, Việt Nam là một trong các nước có khuẩn lao đa kháng thuốc nhiều nhất thế giới, dẫn đến gánh nặng điều trị rất lớn. 

Với thể lao kháng thuốc tiên phát, nguyên nhân thường bắt nguồn từ một số nguyên nhân sau:

• Bệnh nhân không tuân thủ đúng và đủ phác đồ điều trị bệnh lý của bác sĩ.
• Bác sĩ cho thuốc hoặc cho phác đồ điều trị không đúng như: Kết hợp thuốc không phù hợp, hướng dẫn bệnh nhân điều trị không đúng cách,…

VI khuẩn lao kháng thuốc ở người đang điều trị (vi khuẩn lao kháng thuốc tiên phát) có thể lây truyền cho người bệnh khác. Người bệnh này được gọi là có vi khuẩn lao kháng thuốc thứ phát.

Xét nghiệm phát hiện vi khuẩn lao kháng thuốc

Xét nghiệm phát hiện vi khuẩn lao sẽ dựa trên kết quả kháng sinh đồ cùng với những xét nghiệm nhanh như: Gene Xpert MTB/RIF, Hain Test,… Kết quả xét nghiệm sẽ giúp bác sĩ xác định được chủng loại lao kháng thuốc của người bệnh, từ đó lên liệu trình điều trị phù hợp để đạt hiệu quả chữa bệnh cao hơn.

Cụ thể, các thể lao kháng thuốc bao gồm:

Lao kháng Rifampicin

Bệnh nhân lao sẽ không thể được điều trị bằng rifampicin, hơn nữa có thể khuẩn lao này có kháng thêm một số thuốc chống lao hàng một khác.

Lao kháng đơn thuốc

Kháng sinh đồ sử dụng mẫu thuốc chống lao hàng một để kiểm tra khả năng kháng thuốc khác rifampicin.

Lao kháng nhiều thuốc

Trong kháng sinh đồ phát hiện bệnh nhân lao kháng thuốc có hai thuốc chống lao hàng một trở lên, khác rifampicin.

Lao kháng đa thuốc

Bệnh nhân có khuẩn lao kháng thuốc đồng thời kháng ít nhất hai thuốc chống lao bao gồm rifampicin và isoniazid.

Lao đa kháng

Đây là thể vi khuẩn lao kháng thuốc có thể kháng thêm bất cứ loại thuốc nào trong nhóm Fluoroquinolone hoặc một trong 3 thuốc tiêm hàng hai gồm: Amikacin, kanamycin, capreomycin.

Siêu kháng thuốc

Đây là thể lao kháng thuốc mạnh nhất, không chỉ đa kháng mà còn kháng thêm với đồng thời ít nhất một trong ba thuốc tiêm hàng hai cùng với bất cứ thuốc nào thuộc nhóm fluoroquinolone.

Vi khuẩn lao kháng thuốc hiểm nguy như thế nào?

Lao là dòng vi khuẩn gây bệnh ở đường hô hấp, chúng tồn tại ở phổi, sinh sản ở đây rồi từ từ nhân lên với số lượng lớn. Sau đó vi khuẩn theo đường máu hoặc không khí mà thâm nhập đến nhiều nơi trên cơ thể người bệnh như: Não, xương sống, thận,… Lao hô hấp dễ dàng lây lan cho người khác thông qua đường hô hấp.

Vi khuẩn lao hoạt động gây bệnh mạnh mẽ hoặc ở thể bất hoạt tùy vào hệ miễn nhiễm của cơ thể. Vì thế có một số trường hợp bệnh nhân nhiễm lao từ sớm nhưng không phát bệnh, cũng không lây lan cho người khác. Nhưng khi sức khỏe suy yếu, vi khuẩn lao sẽ hoạt động mạnh gây bệnh, triệu chứng và biến chứng đều nguy hiểm.

Với bản thân người bệnh lẫn sức khỏe cộng đồng, vi khuẩn lao thật sự là mối hiểm nguy lớn.

Điều trị khó khăn

Một số loại thuốc đặc trị đang được dùng để trị cho bệnh nhân lao, tuy nhiên một khi vi khuẩn trở nên kháng thuốc sẽ không thể dùng thuốc đấy để điều trị nữa. Phải xét nghiệm lao kháng thuốc để chẩn đoán thể kháng của vi khuẩn, từ đó sử dụng thuốc thay thế phù hợp. Song song đó là theo dõi kỹ lưỡng sức khỏe, hạn chế để vi khuẩn lao tiếp tục kháng thuốc điều trị.

Tác dụng phụ nghiêm trọng

Vi khuẩn lao kháng thuốc sẽ có khả năng gây bệnh mạnh hơn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng cho sức khỏe nếu thuốc điều trị chưa đúng hoặc không thể kiểm soát chúng. Hơn nữa, một số thuốc điều trị lao cũng có một lượng độc tính nhất định, gây tổn hại cho sức khỏe người bệnh.

Thời gian và tiền bạc để điều trị tăng cao

Với lao thông thường, nếu tuân thủ điều trị theo đúng phác đồ, tỷ lệ chữa khỏi bệnh là 91% trong vòng 6 tháng. Tuy nhiên nếu mắc lao kháng thuốc, việc điều trị sẽ khó khăn hơn và kéo dài. Phác đồ điều trị lao kháng thuốc hiện đại nhất hiện nay ít nhất phải kéo dài 9 tháng, tỉ lệ chữa khỏi chỉ đạt khoảng 75%. Với những loại vi khuẩn rất kháng thuốc, liệu trình điều trị cần kéo dài lâu hơn đến 20 tháng. Điều này không chỉ gây tài lực, vật lực mà còn tốn thời gian của gia đình và xã hội.

Nguy cơ truyền nhiễm cao

Người bệnh mắc lao kháng thuốc có khả năng lây lan cao hơn.

Qua những thông tin trên, có thể thấy rằng lao kháng thuốc đang thực sự là mối tai hại lớn trong xã hội. Do đó, nếu quý đọc giả cảm thấy bản thân đang mắc phải lao kháng thuốc, hãy nhanh chóng đến các cơ sở y tế uy tín để tiến hành xét nghiệm lao kháng thuốc và điều trị kịp thời nếu không may mắc phải loại vi khuẩn cứng đầu này.

Như Nguyễn

Nguồn: Tổng hợp