Ngộ độc amphetamin và những điều bạn cần biết 

Amphetamin là một chất được sử dụng vô cùng phổ biến trong y khoa. Tuy nhiên, nếu như không chú ý khi sử dụng nguy cơ bị ngộ độc rất cao. Vậy hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu về ngộ độc amphetamin trong bài viết dưới đây nhé!

Amphetamin là gì và công dụng như thế nào?

Amphetamin là chữ viết tắt của alpha - methylphenethylamine. Đây là một hợp chất có 2 đồng phân đối hình và có tính chất kích thích hệ thần kinh trung ương rất mạnh mẽ. Do đó chúng là thành phần chính của rất nhiều thuốc được kê toa ở nhiều quốc gia. 

Do tính chất kích thích mạnh vào hệ thần kinh trung ương nên amphetamin thường được sử dụng để điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý, chứng ngủ rũ, béo phì. Trước đây chúng còn được dùng để điều trị nghẹt mũi và trầm cảm, giúp tăng cường thành tích thể thao và nhận thức. 

Về mục đích bất hợp pháp, Amphetamin được dùng trong mục đích kích thích tình dục và gia tăng khoái cảm. Amphetamine có thể sử dụng bằng đường uống, hít và đôi khi có thể được dụng bằng đường tiêm.

Amphetamin là thuốc có tính chất kích thích hệ thần kinh trung ương rất mạnh mẽ

Ở liều điều trị, Amphetamin có thể gây ra cảm giác sảng khoái, thay đổi ham muốn tình dục, tăng cường sự tỉnh táo và kiểm soát nhận thức. Nó cũng tác động tích cực đến trạng thái vật lý như cải thiện thời gian phản ứng, chống mệt mỏi và cả tăng sức mạnh cơ bắp. Liều lớn hơn của Amphetamin có thể làm giảm chức năng nhận thức và gây tiêu cơ vân.

Liều rất cao có thể dẫn đến rối loạn tâm thần. Thuốc amphetamin được công nhận là hợp pháp hiện nay là Dexedrine™. Hầu hết amphetamin được bán tràn lan đều được sản xuất bất hợp pháp với mục đích trục lợi phi pháp. 

Nguyên nhân dẫn đến ngộ độc amphetamin 

Ngộ độc Amphetamin được ghi nhận hầu hết đều là do sử dụng quá liều. Có thể là vô tình, nhưng cũng có thể do cố ý. Vì bản chất dễ gây nghiện, nên tình trạng người bệnh tự ý sử dụng thuốc để có cảm giác thoải mái rất dễ xảy ra. 

Dấu hiệu ngộ độc amphetamin

Ngộ độc amphetamin có thể dẫn đến những triệu chứng sau đây: 

• Triệu chứng đối với hệ thần kinh trung ương: Tăng động, nói nhiều, lo âu, mất ngủ, kích thích quá mức, co giật và hôn mê. Ngoài ra cũng có thể bị xuất huyết não do tăng huyết áp hoặc viêm mạch.
• Biểu hiện ngộ độc cấp ở ngoại vi: Run, vã mồ hôi, tăng trương lực cơ, tăng huyết áp, nhịp nhanh, nhồi máu cơ tim cấp (thậm chí ngay cả với mạch vành bình thường). Nếu như tiêm nhầm vào động mạch có thể gây ra co mạch từ đó kéo theo hoại tử.

• Tử vong do nhịp nhanh, co giật, xuất huyết não hoặc là tăng thân nhiệt. Đây chính là  hậu quả của co giật và tăng vận cơ quá mức. Tình trạng này kéo dài có thể gây ra tổn thương não, tiêu cơ vân,và cả suy thận.
• Hội chứng Serotonin: Gây ra rung giật cơ, kích thích vã mồ hôi, rung giật nhãn cầu, tăng cường phản xạ gân xương đặc biệt là ở chi dưới, tăng trương lực cơ, tăng thân nhiệt.
• Dùng Amphetamin duy trì trong thời gian quá dài có thể gây sút cân, các bệnh về cơ tim, tăng áp động mạch phổi, lặp lại những động tác kích động (như cào trên da), hoang tưởng, rối loạn tâm thần. Những rối loạn tâm thần này có thể kéo dài nhiều ngày hoặc hàng tuần. Sau khi ngừng thuốc có tình trạng mệt mỏi, ngủ nhiều, ăn nhiều và trầm cảm.
• Thời gian xuất hiện triệu chứng: Sau khi uống là 1 giờ, còn đối với đường tiêm là trong vòng vài phút. Thời gian tác dụng của các triệu chứng ngộ độc kéo dài từ 2 tới 12 giờ so với liều thông thường, còn đối với liều lớn thì có thể kéo dài tới 48 giờ.

Phương pháp điều trị ngộ độc amphetamin 

Nguyên tắc điều trị

Hiện nay chưa có bất cứ loại thuốc nào có thể giải quyết hoàn toàn ngộ độc amphetamin. Do đó, nguyên tắc điều trị cơ bản chính là hồi sức. 

Phương pháp cụ thể

Biện pháp cấp cứu và phương pháp hồi sức:

• Thông khí nhân tạo và khai thông đường thở nếu cần.
• Điều trị những kích thích, co giật, hôn mê và tăng thân nhiệt. Cụ thể là sử dụng Benzodiazepin để điều trị chống co giật, ngoài ra các butyrophenon (ví dụ như Haloperidol và Droperidol) cũng được chỉ định.
• Tiếp tục theo dõi thân nhiệt, điện tim và các dấu hiệu sinh tồn khác trong ít nhất là 6 giờ.
• Điều trị tăng huyết áp: Tốt nhất là các loại thuốc an thần, nếu như không hiệu quả thì có thể dùng thuốc giãn mạch ngoại vi như nitroprussid hoặc phentolamin.
• Làm chậm nhịp tim bằng propranolol hoặc esmolol.
• Dùng than hoạt tính và rửa dạ dày nếu như ngộ độc với liều quá lớn.
• Rửa ruột toàn bộ cũng là phương pháp có thể được cân nhắc. 
• Tăng đào thải: Lọc máu ngắt quãng hoặc là lọc máu qua cột than nếu như các biện pháp trước không mang đến hiệu quả.
• Axit hóa nước tiểu làm tăng đào thải dextroamphetamin tuy nhiên đây là biện pháp không được khuyến cáo vì nguy cơ gây ra tăng ngộ độc myoglobin với thận.

  Thuốc propanolol được dùng điều trị triệu chứng ngộ độc amphetamin

Cách hạn chế tình trạng ngộ độc amphetamin 

Để hạn chế được tình trạng ngộ độc amphetamin cần lưu ý những điều sau đây:

• Lập tức đi khám và giúp đỡ từ bác sĩ, để được tư vấn, hỗ trợ trong quá trình hồi phục.
• Tự kiểm tra các vấn đề và áp lực dẫn đến việc lạm dụng quá liều thuốc của bạn.
• Cố gắng tránh xa những nguyên nhân khiến bạn dễ sa vào việc sử dụng thuốc.
• Gọi cho bác sĩ nếu như bạn nhận thấy bất kỳ những triệu chứng nào như: run rẩy, bị kích ứng, cảm thấy yếu nhược, làm giảm cảm giác ngon miệng khi ăn hoặc là hoang tưởng, cảm xúc dễ bị kích động.
• Chắc chắn không được lạm dụng hoặc cố ý sử dụng thuốc với bất cứ lý do nào. 

  Đi gặp bác sĩ ngay khi có những triệu chứng của ngộ độc amphetamin 

Amphetamin được ứng dụng rất nhiều trong y khoa bởi tác dụng tuyệt vời mà chúng mang lại. Do đó, nguy cơ dẫn đến ngộ độc amphetamin cũng rất dễ xảy ra. Vì vậy, hãy cẩn thận trong việc sử dụng các loại thuốc và lập tức đến gặp bác sĩ nếu thấy bất cứ triệu chứng nào chúng tôi đã nêu lên ở trên nhé!

Thảo My 

Nguồn tham khảo: Tổng hợp