Nguyên nhân và cách điều trị khi bị tổn thương đám rối thần kinh cánh tay

Đám rối thần kinh cánh tay là nhóm các dây thần kinh ngoại vi cung cấp cho da và hệ cơ của chi trên. Nó chạy dài từ gốc cổ, đi qua nách và nối đến toàn bộ chi trên. Cụ thể, nó được hình thành bởi các rễ trước của dây thần kinh cột sống cổ C5, C6, C7, C8 và các dây thần kinh cột sống ở ngực đầu T1.

Giải phẫu đám rối thần kinh cánh tay

Đám rối thần kinh cánh tay được tạo nên từ các rễ thần kinh C5 đến T1. Rễ C5 và C6 hợp nhất tạo nên thành thân nhất trên, rễ C7 sẽ tạo thành thân nhất giữa, rễ C8 và T1 tạo thành thân nhất dưới.

Hình ảnh mô tả đám rối thần kinh cánh tay

Mỗi thân nhất lại phân tiếp thành ngành trước và sau (3 ngành trước và 3 ngành sau). Các ngành sẽ nối với nhau tạo nên thân nhì:

• Ngành trước thân nhất trên và ngành trước thân nhất giữa tạo nên thân nhì trước ngoài.
• Ngành trước của thân nhất dưới tạo thành thân nhì trước trong.

Từ các thân nhì tách ra các dây thần kinh:

• Thân nhì trước ngoài tách ra rễ ngoài dây thần kinh giữa và dây thần kinh cơ bì.
• Thân nhì trước trong tách ra thành rễ trong của dây thần kinh giữa, dây thần kinh trụ, dây phụ cánh tay bì trong và dây thần kinh cẳng tay bì trong.
• Thân nhì sau tách ra thành dây thần kinh quay và dây thần kinh mũ.

Ngoài ra, đám rối dây thần kinh cánh tay còn có nhiều dây thần kinh nhỏ để chi phối các cơ ở vùng vai nách: Thân kinh cơ răng to, thần kinh cơ trên sống, dây thần kinh cơ ngực to…

Nguyên nhân dẫn tới tổn thương đám rối thần kinh cánh tay

Tổn thương đám rốn thần kinh cánh tay do rất nhiều nguyên nhân gây ra, có thể là cấp tính hoặc tiến triển từ từ. Những nguyên nhân cơ bản gây ra tổn thương đám rối thần kinh cánh tay gồm có chèn ép dây thần kinh, cắt ngang dây đám rối, thiếu máu cục bộ, các bệnh lý do viêm mạch máu, ung thư, bất thường chuyên hóa và xạ trị. 

Chấn thương được cho là nguyên nhân phổ biến nhất của đám rối thần kinh cánh tay ở cả trẻ em và người lớn: Do tai nạn xe, chấn thương thể thao, vết rách, vết thương do súng và vết cắn của động vật… Bởi khi gặp các chấn thương thì:

• Kéo căng các dây thần kinh của đám rối: Các tác động chấn thương từ bên ngoài có khả năng làm tổn thương liên kết giữa các giây thần kinh dẫn đến thiếu máu cục bộ.
• Dây thần kinh đám rối bị cắt đứt: Lúc này, mạch máu bị tổn thương. Tình trạng này được cho là khá nghiêm trọng cho nên khi bị cần được điều trị kịp thời. Tuy nhiên việc chữa trị sẽ khó hơn rất nhiều.
• Bị dập nát thần kinh: Tình trạng này có thể làm dập nát cả phần xương và các tổ chức mô mềm khác. Từ đó gây phù nề và thiếu máu cục bộ.

Chấn thương là nguyên nhân phổ biến nhất của tổn thương đám rối thần kinh cánh tay

Nguyên nhân tiếp theo là do sự chèn ép dây thần kinh. Nguyên nhân này thường ít phổ biến hơn vì đám rối thần kinh cánh tay được bảo vệ bởi cấu trúc xương. Tuy nhiên, vẫn có khả năng diễn ra do các bệnh lý trong cơ thể như sau:

• Viêm mạch máu: Gây ra tắc các mạch máu nhỏ, đây được cho là lý do gây ra các đám rối thần kinh cánh tay khởi phát cấp tính.
• Đái tháo đường: Làm thay đổi bất thường quá trình chuyển hóa, từ đó gây ra tổn thương ở các đường mạch mãu nhỏ trong cơ thể.
• Khối ung thư: Các khối u sẽ chèn ép và xâm lấn dọc theo các dây thần kinh. Xạ trị ung thư cũng là nguyên nhân phổ biến gây ra tổn thương đám rối thần kinh cánh tay. Những tác động của bức xạ có thể làm tổn thương trực tiếp đến sợi trục và các mô khác.

Các biện pháp điều trị khi bị tổn thương đám rối thần kinh cánh tay

Việc điều trị tổn thương đám rối thần kinh cánh tay tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra là do đâu. Các cách điều trị bao gồm:

• Thực hiện phẫu thuật: Nếu nguyên nhân là do bị khối u chèn ép, bác sĩ sẽ cho chỉ định phẫu thuật. Nếu là do đứt dây thần kinh sẽ thực hiện vi phẫu nối thần kinh hoặc ghép dây thần kinh.
• Điều trị giảm đau: Dựa vào mức độ của bệnh các bác sĩ sẽ kê đơn cho bạn những loại thuốc giảm đau thần kinh như: Gabapentin, Pregabalin…
• Các bài tập phục hồi chức năng.

Thực hiện tập các bài tập phục hồi chức năng

Như vậy, nếu biết được nguyên nhân cụ thể sẽ giúp ích được rất nhiều cho việc điều trị của bệnh nhân đang tổn thương đám rối thần kinh cánh tay. Hy vọng với bài viết trên sẽ giúp các bạn phần nào hiểu được nguyên nhân và các biện pháp điều trị bệnh này.

Minh Hạnh

Nguồn tham khảo: Tổng hợp