Nhận biết trẻ thiếu máu có biểu hiện gì?

Trẻ thiếu máu cần được nhận biết và can thiệp kịp thời để trẻ được bảo vệ và phát triển toàn diện. Cùng tìm hiểu xem trẻ thiếu máu có biểu hiện gì?

Nhận biết trẻ thiếu máu có biểu hiện gì?

Trong tỷ lệ lớn các trường hợp bệnh lý thiếu máu ở trẻ em, thiếu sắt chiếm tới 90%. Mặc dù biểu hiện của trẻ thiếu máu thường không rõ ràng, tuy nhiên, có một số cách nhận biết dựa trên triệu chứng sau đây:

Da niêm mạc xanh xao: Biểu hiện phổ biến nhất của trẻ thiếu máu do thiếu sắt là da niêm mạc trở nên xanh xao, mờ mờ tại lòng bàn tay, bàn chân, niêm mạc họng, và kết mạc mắt. Điều này xuất phát từ sự giảm số lượng tế bào hồng cầu trong máu, khiến cho các vùng này mất đi màu ửng hồng khoẻ mạnh thường thấy ở trẻ bình thường.

Kém hoạt bát: Máu có chức năng vận chuyển oxy đến các tế bào để cung cấp năng lượng cho các hoạt động sinh hoạt. Nhưng do thiếu hụt hồng cầu, cơ thể thiếu máu thiếu sắt không thể cung cấp đủ lượng oxy đến các tế bào, dẫn đến tình trạng trẻ trở nên kém hoạt bát, mệt mỏi, chậm chạp, và không hứng thú.

Buồn ngủ và thiếu tập trung: Vì thiếu máu, lượng oxy được cung cấp cho não giảm dẫn đến khả năng trẻ tập trung giảm sút và buồn ngủ. Trẻ có thể trở nên buồn ngủ, khó tập trung, và chậm chạp trong phát triển kỹ năng.

Biếng ăn: Thiếu sắt, acid folic, vitamin B12, và các chất tạo máu khác không được cung cấp đủ cho cơ thể qua đường ăn uống khiến trẻ trở nên biếng ăn. Điều này khiến tình trạng kén ăn trở nên nghiêm trọng hơn, tạo ra một vòng tuần hoàn xấu làm gia tăng tình trạng thiếu máu.

Ngừng tăng cân hoặc sút cân, chậm tăng trưởng chiều cao: Thiếu máu dẫn đến việc máu không kịp thời cung cấp dinh dưỡng đến các mô, cộng với việc trẻ buồn ngủ và kém vận động, khiến trẻ ngừng tăng cân hoặc thậm chí gây sút cân và chậm tăng trưởng chiều cao.

Nhịp tim nhanh hơn bình thường: Tình trạng thiếu máu dẫn đến việc tim phải làm việc nhiều hơn để đưa máu đến các cơ quan với tốc độ nhanh hơn để đảm bảo cung cấp đủ oxy cho các mô.

Khó thở: Sự thiếu máu nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến sự hoạt động của cơ tim và do đó gây khó thở cho trẻ.

Suy giảm sức đề kháng: Thiếu hụt tế bào hồng cầu khỏe mạnh dẫn đến sự suy giảm sức đề kháng ở trẻ. Chức năng miễn dịch kết hợp với lượng hồng cầu giảm sút gây cho trẻ dễ bị nhiễm khuẩn, nhiễm virus, và có thể dẫn đến các vấn đề về sức kháng và tiêu hoá.

Hội chứng pica: Trẻ thiếu máu có thể phát triển hội chứng pica, một rối loạn hành vi khi trẻ ăn những thứ không phải thực phẩm như chất bụi bẩn, cát, sỏi, sơn tường, và các vật thể không an toàn khác. Điều này tăng nguy cơ nhiễm trùng, ngộ độc chì, gây suy giảm thể chất và nhận thức.

Gan, lách to: Tình trạng gan to, lách to, hạch nổi, và biến dạng khuôn mặt có thể là biểu hiện của thiếu máu ở trẻ.

Đi cầu phân đen kéo dài: Trong trường hợp trẻ bị xuất huyết tiêu hóa ở phần trên, triệu chứng có thể bao gồm ợ hơi, ợ chua, đau ở vùng thượng vị, và trong trường hợp nặng hơn, trẻ có thể đi cầu phân màu đen kéo dài.

Điều trị và phòng ngừa thiếu máu ở trẻ em

Bổ sung sắt cho trẻ dưới 1 tuổi: Sữa mẹ chứa sắt phù hợp để trẻ dưới 1 tuổi hấp thu tốt nhất. Vì vậy, nên cho trẻ bú mẹ ít nhất trong 12 tháng đầu đời. Trong trường hợp trẻ không thể bú mẹ, cần tư vấn bác sĩ để bổ sung sắt theo đúng liều lượng.

Tăng cường sử dụng vitamin C: Vitamin C giúp cải thiện sự hấp thu của cơ thể đối với sắt. Hãy đảm bảo rằng trẻ được cung cấp đủ lượng vitamin C thông qua thực phẩm như cam, dưa, dâu tây, và bông cải xanh.

Bổ sung acid folic và vitamin B12: Acid folic và vitamin B12 đóng vai trò quan trọng trong quá trình tạo hồng cầu. Bổ sung chúng qua các thực phẩm như trứng, sữa, phô mai, hàu, cá giúp trẻ duy trì sự cân đối về dinh dưỡng.

Chế độ ăn dinh dưỡng: Cung cấp cho trẻ một chế độ ăn cân bằng và đa dạng giúp trẻ phòng ngừa thiếu máu. Đảm bảo trẻ nhận đủ các dưỡng chất cần thiết từ thực phẩm.

Điều trị bệnh nền: Đối với trẻ bị thiếu máu do các bệnh như viêm loét dạ dày tá tràng, lỵ, cha mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ để nhận phương pháp điều trị thích hợp cho căn bệnh cơ bản.

Tẩy giun định kỳ: Trẻ thường dễ bị nhiễm một số loại giun, và giun có thể hút chất dinh dưỡng cần thiết của trẻ, dẫn đến tình trạng thiếu máu. Việc tẩy giun định kỳ giúp đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của trẻ.

Truyền máu: Phương pháp này chỉ nên áp dụng khi cần thiết, khi thiếu máu trở nên nghiêm trọng. Truyền máu giúp cung cấp máu mới và các chất dinh dưỡng cho cơ thể trẻ.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Thiếu máu ở trẻ rất nguy hiểm và có thể ảnh hưởng đến tình trạng sức khỏe và sự phát triển trí tuệ của trẻ. Nếu trẻ có các dấu hiệu của thiếu máu như da xanh xao, cha mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để được khám và nhận sự hỗ trợ và tư vấn từ các bác sĩ. Điều trị đúng cách sẽ giúp trẻ phục hồi sức khỏe một cách hiệu quả.