Những điều cần biết về Cold Chain trong bảo quản vaccine

Vaccine là sản phẩm y tế cực kỳ nhạy cảm với nhiệt độ và cần được bảo quản trong khoảng nhiệt độ hẹp, thường là từ 2 đến 8 độ C, suốt thời gian. Do đó, để đảm bảo hiệu quả và an toàn của vaccine, chúng cần được lưu trữ và vận chuyển qua dây chuyền lạnh (Cold Chain) với nhiệt độ được duy trì ổn định từ khi sản xuất đến lúc sử dụng. Vậy, dây chuyền lạnh Cold Chain là gì và những yêu cầu nào cần phải đáp ứng để đảm bảo an toàn cho vaccine trong dây chuyền này?

Cold Chain là gì?

Theo cách đơn giản, chuỗi cung ứng lạnh (Cold Chain) là một hệ thống cung ứng có khả năng điều chỉnh và duy trì các điều kiện bảo quản như nhiệt độ và độ ẩm cho các loại hàng hóa đặc thù. Mục tiêu là đảm bảo việc lưu trữ và gia tăng thời gian sử dụng của sản phẩm trước khi xuất khẩu ra thị trường.

Trong chuỗi cung ứng lạnh, có một loạt các hàng hóa bao gồm sản phẩm nông nghiệp, thủy hải sản, hàng đông lạnh chế biến, hoa quả tươi cắt cành, và các sản phẩm dược, đặc biệt là vaccine. Ngoài ra, còn có các sản phẩm và hàng hóa đặc biệt khác như nội tạng người để phục vụ y khoa.

Nhìn chung, dây chuyền bảo quản lạnh (Cold Chain) là một hệ thống gồm các quy trình và thiết bị chuyên dụng như kho lạnh, xe lạnh, tủ lạnh và thùng lạnh, được sử dụng để bảo quản và lưu trữ vaccine trong điều kiện tối ưu theo tiêu chuẩn của nhà sản xuất. Bảo quản vaccine một cách hiệu quả không chỉ đảm bảo tính toàn vẹn và chất lượng của sản phẩm khi đến tay người dùng mà còn đảm bảo sức khỏe và quyền lợi của mọi người trong việc phòng tránh bệnh tật.

Cold Chain vaccine là gì?

Vaccine là một chế phẩm sinh học rất nhạy cảm, chứa các kháng nguyên có thể là vi khuẩn hoặc virus sống đã được làm yếu hoặc chết, nhằm kích thích cơ thể tạo ra miễn dịch đặc hiệu để phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm.

Nếu vaccine không được bảo quản ở nhiệt độ đúng theo quy định của nhà sản xuất, thành phần hoạt tính trong vaccine có thể bị biến chất và suy giảm tác dụng. Điều này dẫn đến việc cơ thể không thể sinh ra miễn dịch đầy đủ, không tạo ra phản ứng miễn dịch hoặc làm mất hiệu quả của việc chủng ngừa. Thậm chí, việc bảo quản không đúng cách còn có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe và tính mạng của người được tiêm.

Cold Chain vaccine là một hệ thống quản lý và bảo quản vaccine trong môi trường có kiểm soát nhiệt độ từ khi sản xuất cho đến khi sử dụng. Mục tiêu chính của hệ thống này là duy trì chất lượng và hiệu quả của vaccine bằng cách giữ cho chúng ở nhiệt độ tối ưu trong suốt quá trình vận chuyển và lưu trữ. Điều này đảm bảo rằng vaccine không bị hư hỏng do nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp, từ đó đảm bảo khả năng sinh miễn dịch và an toàn cho người sử dụng. Điều này bao gồm việc sử dụng các thiết bị như tủ lạnh, tủ đông, và các thùng chứa cách nhiệt để đảm bảo rằng vaccine không bị hư hỏng do nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp.

Việc duy trì Cold Chain đòi hỏi sự hợp tác và tuân thủ nghiêm ngặt từ tất cả các bên liên quan, bao gồm nhà sản xuất, nhà phân phối, và các cơ sở y tế. Bất kỳ sự gián đoạn nào trong chuỗi lạnh có thể làm giảm hiệu quả của vaccine, dẫn đến nguy cơ không tạo được miễn dịch cho người tiêm và có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe cộng đồng. Do đó, việc quản lý Cold Chain là một phần quan trọng trong các chương trình tiêm chủng quốc gia và quốc tế, đảm bảo rằng vaccine đến tay người dân với chất lượng tốt nhất.

Nguyên tắc dây chuyền bảo quản lạnh của vaccine

Theo quy định, việc bảo quản vaccine trong thiết bị dây chuyền lạnh cần tuân thủ các điều kiện sau:

• Vaccine phải được bảo quản riêng biệt trong thiết bị dây chuyền lạnh, không được để chung với các sản phẩm khác. Điều này giúp tránh nguy cơ nhiễm khuẩn chéo và đảm bảo rằng vaccine không bị ảnh hưởng bởi các sản phẩm khác có thể làm thay đổi nhiệt độ hoặc tạo ra môi trường không an toàn cho vaccine.
• Sắp xếp vaccine đúng vị trí, tránh để vaccine bị đông băng.
• Đảm bảo vệ sinh khi thao tác với hộp và lọ vaccine. Bảo vệ vaccine khỏi bị nhiễm bẩn là rất quan trọng để duy trì chất lượng và an toàn. Nhân viên y tế cần đeo găng tay và tuân thủ các quy trình vệ sinh nghiêm ngặt khi xử lý vaccine.
• Theo dõi nhiệt độ của thiết bị dây chuyền lạnh bảo quản vaccine hằng ngày, kể cả ngày lễ và ngày nghỉ, ghi lại vào bảng theo dõi nhiệt độ ít nhất 2 lần/ngày, vào buổi sáng khi bắt đầu ngày làm việc và buổi chiều trước khi kết thúc ngày làm việc.

Đối với vaccine trong chương trình tiêm chủng mở rộng, ngoài các yêu cầu trên, cần có thêm:

• Thiết bị cảnh báo nhiệt độ buồng lạnh, có nhật ký tự động ghi lại nhiệt độ, được sử dụng cho kho bảo quản vaccine của trung ương và khu vực.
• Nhiệt kế và chỉ thị đông băng điện tử đối với kho hoặc tủ lạnh bảo quản vaccine của tuyến tỉnh và tuyến huyện, có nhiệt kế đối với tủ lạnh, phích hoặc hòm lạnh vaccine của tuyến xã.

Vaccine trong quá trình tiêm chủng phải được bảo quản như sau:

• Sử dụng phích vaccine, hòm lạnh hoặc tủ lạnh để bảo quản vaccine trong suốt buổi tiêm chủng, như bảo quản vaccine trong thiết bị dây chuyền lạnh đã nêu trên, đảm bảo nhiệt độ từ +2°C đến +8°C.
• Những lọ vaccine chưa mở sau buổi tiêm chủng cần được tiếp tục bảo quản trong thiết bị dây chuyền lạnh và sử dụng trước trong buổi tiêm chủng kế tiếp.

Lợi ích của dây chuyền lạnh bảo quản vaccine là gì?

Dây chuyền lạnh (Cold Chain) đảm bảo vaccine được bảo quản trong điều kiện tối ưu từ lúc sản xuất, qua các giai đoạn lưu kho và vận chuyển, đến khi sử dụng.

Nhờ dây chuyền lạnh, vaccine đến điểm sử dụng an toàn, duy trì chất lượng và hiệu lực tối ưu, đảm bảo hiệu quả tiêm chủng cao nhất. Điều này tối ưu hóa hoạt động của vaccine, bảo vệ người tiêm khỏi nguy cơ lây nhiễm, mắc bệnh, biến chứng, di chứng và tử vong do các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Kết quả là, chi phí khám chữa bệnh và chăm sóc y tế được tiết kiệm đáng kể.

Khi vaccine được bảo quản đúng cách trong dây chuyền lạnh (Cold Chain), tỷ lệ vaccine bị hư hỏng và tiêu hủy sẽ được giảm thiểu tối đa. Điều này không chỉ giúp tránh lãng phí tài nguyên y tế mà còn tiết kiệm đáng kể chi phí mua sắm và bảo quản vaccine. Đồng thời, việc giảm thiểu hư hỏng và tiêu hủy vaccine cũng góp phần bảo vệ môi trường tự nhiên. Quá trình tiêu hủy vaccine không chỉ tiêu tốn năng lượng và tài nguyên mà còn có thể phát sinh ra các chất thải gây hại cho môi trường. Bằng cách bảo quản vaccine đúng cách trong dây chuyền lạnh, chúng ta có thể giảm thiểu lượng chất thải y tế, đồng thời giảm thiểu phát thải khí nhà kính và các tác động tiêu cực khác đến môi trường.

Vaccine là chế phẩm sinh học đặc biệt, nếu không được bảo quản trong điều kiện tối ưu của hệ thống kho lạnh GSP và dây chuyền lạnh (Cold Chain) với nhiệt độ ổn định và đồng nhất, sẽ rất dễ bị hư hỏng, mất hiệu lực hoặc biến chất. Điều này có thể khiến vaccine không phát huy tác dụng bảo vệ, thậm chí còn đe dọa sức khỏe và tính mạng của người được tiêm chủng.