Nước tro tàu là gì? Công dụng và cách chế biến

Để có nước tro tàu chất lượng nhất, người xưa thường ưa chuộng cách chế biến truyền thống và sử dụng nó trong làm bánh để tạo ra lớp vỏ có độ cứng và màu sắc đẹp hơn. Tuy nhiên, với những người chưa quen thuộc với nguyên liệu này, khái niệm về nước tro tàu vẫn còn mơ hồ. Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu xem nước tro tàu là gì thông qua bài viết dưới đây.

Nước tro tàu là gì?

Nước tro tàu là một loại nước được chiết xuất từ hỗn hợp củi và gỗ đã bị đốt cháy thành tro. Quá trình sản xuất bao gồm việc khuấy và lọc tro để lấy phần nước trong tạo ra sản phẩm được biết đến là nước tro tàu.

Hiện nay, nước tro tàu được sản xuất theo các tiêu chuẩn nghiêm ngặt hơn, loại bỏ tạp chất và các chất độc hại. Có thể tìm thấy nước tro tàu hóa học, còn được gọi là Kali Hydroxit (KOH) hoặc Natri Hydroxit (NaOH) dạng viên, dạng bột hoặc dạng nước được đảm bảo sự an toàn và chất lượng trong quá trình sử dụng.

Tác dụng của nước tro tàu

Nước tro tàu được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau như vệ sinh, nấu ăn, làm bánh và công nghiệp, đáp ứng nhu cầu cần thiết của nhiều người.

• Trong công nghiệp, nước tro tàu là một nguyên liệu quan trọng để sản xuất xà phòng dạng lỏng hoặc cứng.
• Trong việc vệ sinh hàng ngày, nước tro tàu có thể được sử dụng để tẩy trắng và loại bỏ các vết bẩn cứng đầu trên nồi, chảo và các bề mặt khác. Đặc biệt, nước tro tàu còn giúp giải quyết các vấn đề liên quan đến hệ thống cống thoát nước trong nhà, đảm bảo việc thông cống diễn ra hiệu quả.
• Trong nấu ăn, nước tro tàu đóng vai trò quan trọng trong việc giữ cho rau củ tươi xanh và an toàn. Khi nấu chín, nước tro tàu giúp màu sắc của rau củ vẫn luôn tươi xanh và đẹp mắt, làm tăng thêm sự hấp dẫn cho món ăn. Ngoài ra, khi chế biến mì hoặc hoành thánh, nước tro tàu cũng giúp phần bột mì trở nên mềm dẻo, không bị khô và nát vụn, giúp kéo sợi dễ dàng và màu sắc của mì trở nên hấp dẫn. Một số người còn sử dụng nước tro tàu để bảo quản trái cây đóng hộp như cam, bưởi, đào,... giúp giữ cho màu sắc của trái cây luôn đẹp và tươi mới.
• Trong việc làm bánh, nước tro tàu đóng vai trò quan trọng như một "trợ thủ đắc lực" cho nhiều món bánh truyền thống Việt Nam như bánh ú, bánh đúc, bánh tro,... Nó giúp cho bánh trở nên mềm dẻo, dai ngon và tạo ra màu sắc đẹp cho phần vỏ của bánh. Nước tro tàu cũng là một thành phần không thể thiếu trong quá trình làm bánh trung thu, giúp tạo ra lớp vỏ mềm mại và màu vàng đậm đẹp mắt cho bánh.

Cách chế biến nước tro tàu

Quy trình chế biến nước tro tàu gồm các bước sau:

Bước 1: Sử dụng củi gỗ, vỏ trái cây hoặc lấy tro từ bếp lửa củi. Sau đó, sử dụng rây để lọc tro và loại bỏ các tạp chất.

Bước 2: Đặt tro đã lọc vào một bình đã được rửa sạch và lau khô. Sau đó, thêm nước vào bình (nước sôi hoặc nước mưa là lựa chọn tốt nhất) và khuấy đều bằng đũa.

Để kiểm tra xem nước tro có đạt yêu cầu không, bạn có thể thả một quả trứng gà vào. Nếu trứng nổi lên khoảng 1cm so với mặt nước, nước tro đã đạt yêu cầu. Nếu không, đậy kín bình nước tro khoảng 2 ngày.

Bước 3: Lót một lớp vải mùng lên rây lọc, sau đó đổ hỗn hợp nước tro vào để lọc bỏ cặn và chỉ lấy phần nước.

Bước 4: Đổ nước tro đã lọc vào một bình sạch và để qua đêm. Tiếp tục lọc qua một lần nữa để loại bỏ cặn và chuẩn bị sẵn sàng sử dụng.

Lưu ý khi sử dụng nước tro tàu

Cả nước tro tàu tự làm ở nhà và nước tro tàu hóa học đều có tính kiềm với nồng độ cao, do đó khi sử dụng bạn cần phải cẩn thận để tránh tiếp xúc trực tiếp với da, mắt và các vùng nhạy cảm khác, vì có thể gây ra các vấn đề như bỏng da.

Trong trường hợp bạn vô tình tiếp xúc với nước tro tàu, bạn cần phải nhanh chóng rửa khu vực đã tiếp xúc bằng nước nhiều lần, tránh chà xát mạnh. Sau đó, bạn có thể sử dụng một số nguyên liệu có tính chất trung hòa với kiềm như chanh hoặc giấm pha loãng với nước để rửa lại một lần nữa.

Do tính kiềm và tính chất bắt lửa cao của nước tro tàu, hãy tránh sử dụng các vật dụng làm từ thiếc hoặc nhôm để chứa hoặc múc nước tro tàu. Thay vào đó, hãy sử dụng chai lọ làm từ nhựa hoặc thủy tinh để lưu trữ.

Để đảm bảo an toàn, hãy để nước tro tàu ở nơi thoáng mát và tránh xa tầm tay của trẻ em. Đồng thời, cũng cần tránh tiếp xúc với các vật dụng dễ cháy và nhiệt độ cao.

Trong trường hợp bạn không có nước tro tàu, bạn có thể thay thế bằng baking soda. Chỉ cần đặt vào lò nướng ở nhiệt độ 180 độ C trong khoảng 90 phút, sau đó hòa tan với nước ở tỷ lệ 30%, bạn sẽ có một dung dịch có tính chất tương tự như nước tro tàu.

Nước tro tàu có gây hại cho sức khỏe không?

Đối với an toàn thực phẩm, nên nhớ rằng nước tro tàu dù là được làm từ tro than củi, cũng cần được sử dụng một cách cẩn thận. Mặc dù không gây ra hại lớn, nhưng sử dụng quá mức có thể gây ảnh hưởng đến sản phẩm và sức khỏe. Điều này đặc biệt quan trọng khi chế biến thực phẩm và làm bánh chỉ cần một lượng nhỏ nước tro tàu để điều chỉnh độ pH.

Nếu sử dụng nước tro tàu hóa chất, cần phải cân nhắc kỹ và tuân theo các biện pháp an toàn vì nó rất độc hại và có khả năng ăn mòn các mô sống như da, giác mạc và thịt. Đặc biệt, cần tránh lưu trữ nước tro tàu ở nơi có nhiệt độ cao và xa tầm tay của nguồn lửa, cũng như tránh sử dụng các chai lọ làm từ đồng, magiê, thiếc, nhôm hoặc kẽm vì có thể gây ra các phản ứng hóa học nguy hiểm.

Một số món bánh sử dụng nước tro tàu

Bánh ú

Bánh ú là một trong những đặc sản đặc trưng của Việt Nam, thường được gói cẩn thận trong lá chuối, mang đến hương vị dẻo mềm của vỏ bánh kết hợp với nhân đậu xanh bùi bùi và ngọt ngọt. Đây thực sự là một món ăn hấp dẫn, đặc biệt được ưa chuộng trong các dịp lễ tết.

Bánh trung thu

Bánh trung thu với lớp vỏ bánh mềm mịn vàng ươm, được tạo ra nhờ vào sự thêm nước tro tàu cùng với nhân bánh đa dạng từ các loại mứt và hạt, tạo nên hương vị bùi bùi ngọt ngọt đặc trưng. Đây là một món bánh không thể thiếu trong các buổi chiêu đãi gia đình trong ngày lễ trung thu.

Hy vọng thông tin trong bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về nước tro tàu, cũng như về công dụng và cách làm nước tro tàu nhé. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết của Nhà thuốc Long Châu.