Phân biệt sởi ban đỏ và sốt phát ban ở trẻ em

Sởi ban đỏ là một trong những bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm ở trẻ em, nếu không được phát hiện kịp thời có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm, đôi khi có thể dẫn đến tử vong.

Việc phát hiện và phân biệt giữa sốt phát ban và sởi ban đỏ sẽ giúp ích cho phụ huynh rất nhiều trong việc theo dõi và chăm sóc trẻ mắc sởi. Sự khác biệt giữa sốt phát ban và bệnh sởi ban đỏ cơ bản như sau:

Khác biệt về tác nhân gây bệnh

- Sốt phát ban hầu hết là do nhiễm vi rút thông thường đến 70%-80%, trong đó nhóm vi rút đường hô hấp luôn chiếm đa số và hầu hết là những vi rút lành tính.

- Bệnh sởi ban đỏ do tác nhân gây bệnh là vi rút thuộc giống morbillivirus của họ Paramyxoviridae. Bệnh sởi ban đỏ là tình trạng nhiễm vi rút cấp tính.

Khác biệt về biểu hiện lâm sàng (dấu hiệu mắc bệnh)

Bắt đầu từ giai đoạn ủ bệnh, giai đoạn khởi phát của sốt phát ban và bệnh sởi ban đỏ (trung bình khoảng 1 tuần) thường có biểu hiện khá giống nhau, thể hiện qua những triệu chứng của tình trạng “nhiễm siêu vi” như bệnh nhân bị sốt (sốt nhẹ hoặc sốt cao 38 – 39 độ C), xuất hiện cảm giác mệt mỏi, lừ đừ vì sốt cao, trẻ than đau đầu hay nhức mỏi các cơ bắp, trẻ biếng ăn, biếng bú, một số trẻ có thể bị nôn ói hoặc tiêu chảy.

Sự khác biệt giữa sốt phát ban và bệnh sởi ban đỏ rõ rệt nhất là vào giai đoạn toàn phát với phát ban rất đặc trưng của bệnh sởi:

- Sốt phát ban thông thường có biểu hiện: sau khi giảm sốt, trẻ sẽ bị phát ban, đây là hồng ban dạng mịn và sáng, ít gồ lên mặt da, ban nổi đồng loạt khắp cơ thể của trẻ và sau khi bay thường không để lại dấu tích gì trên da trẻ.

- Phát ban do sởi dạng nhẹ với tiến trình rất đặc trưng: lúc đầu ban xuất hiện ở sau tai, sau đó lan ra mặt, dần xuống ngực bụng và ra toàn thân. Sau đó cũng mất dần theo thứ tự đã nổi trên da.

Đặc điểm sởi bệnh học ban đỏ là ban dạng sẩn (ban gồ lên mặt da), khi hết sẽ để lại những vết thâm trên da rất đặc trưng thường gọi là “vằn da hổ”. Đặc biệt trẻ bị nhiễm sởi thường có một trong 3 triệu chứng đặc trưng đi kèm đó là triệu chứng chảy nước mũi, ho hay dấu hiệu mắt đỏ.

Sự khác biệt về những biến chứng nguy hiểm của bệnh

- Sốt phát ban thuộc nhóm bệnh lành tính. Trẻ bị sốt phát ban nếu được chăm sóc đúng cách, hợp lý về chế độ dinh dưỡng và cách giữ gìn vệ sinh thân thể thì bệnh sẽ không gây biến chứng mà tự khỏi sau 5-7 ngày.

- Bệnh sởi ban đỏ có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm cho trẻ nếu trẻ bệnh không được phát hiện và điều trị kịp thời, nhất là những trẻ có sức đề kháng quá kém như trẻ bị suy dinh dưỡng nặng, trẻ nhũ nhi (trẻ nhỏ dưới 12 tháng tuổi), trẻ đang sử dụng thuốc kháng viêm dạng corticosteroids liên tục và kéo dài.

Biến chứng của sởi ban đỏ thường gặp phải bao gồm: viêm tai giữa cấp chiếm khoảng 10%, biến chứng viêm phổi nặng chiếm khoảng 5%, một số biến chứng nguy hiểm khác tuy ít gặp hơn như biến chứng viêm não chiếm khoảng 1‰, viêm loét giác mạc có thể gây mù lòa và suy dinh dưỡng nặng.

Thu Hà