Phương pháp tầm soát phát hiện sớm 6 bệnh ung thư phổ biến hiện nay

Thực hiện xét nghiệm sàng lọc và tầm soát ung thư là những khảo sát được sử dụng để giúp bác sĩ tìm ra dấu hiệu tế bào ung thư trước khi có bất kỳ triệu chứng nào.

Tầm soát ung thư vú

Phương pháp tầm soát ung thư vú được thực hiện bằng kỹ thuật chụp nhũ ảnh tại các bệnh viện chuyên khoa. Chị em phụ nữ nên tìm hiểu những thông tin về lợi ích cũng như rủi ro và các tác hại tiềm tàng liên quan đến tầm soát ung thư vú để có kế hoạch bảo vệ sức khỏe cho chính bản thân.

Nữ giới có thể tự theo dõi và cảm nhận những thay đổi bất thường ở vùng ngực của bản thân và nên được thăm khám càng sớm càng tốt khi xuất hiện những thay đổi bất thường.

Một số nữ giới thuộc nhóm có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn nếu người thân trong gia đình, họ hàng đã từng mắc bệnh ung thư vú hay có yếu tố di truyền liên quan tới ung thư, hoặc một số yếu tố khác. Đối tượng này nên được tầm soát hàng năm bằng thực hiện MRI cùng với chụp nhũ ảnh.

Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến cáo rằng:

• Phụ nữ lứa tuổi tiền mãn kinh từ sau 40 đến 44 tuổi nên cân nhắc lựa chọn bắt đầu thực hiện sàng lọc ung thư vú hàng năm (có thể cân nhắc).
• Phụ nữ lứa tuổi 45 - 54 nên chụp nhũ ảnh mỗi năm.
• Phụ nữ từ 55 tuổi trở lên nên chuyển sang nhũ ảnh mỗi 2 năm, hoặc có thể tiếp tục xét nghiệm này hàng năm.
• Việc tầm soát sàng lọc nên được duy trì tiếp tục trong suốt thời gian phụ nữ còn một sức khỏe tốt và tuổi thọ duy trì thêm trên 10 năm nữa.

Thực hiện tầm soát ung thư vú ở nữ giới

Tầm soát ung thư đại trực tràng và polyp

Tầm soát ung thư đại trực tràng và polyp được khuyến khích thực hiện ở nam giới và nữ giới sau 50 tuổi, theo một trong những kế hoạch tầm soát sau:

Những khảo sát thực hiện tìm polyp và ung thư:

• Nội soi toàn đại tràng 10 năm/1 lần.
• Nội soi đại tràng sigma 5 năm/1 lần.
• Chụp CT đại tràng (Nội soi đại tràng ảo) 5 năm/1 lần.

Hoặc thực hiện khảo sát có thể phát hiện hầu hết ung thư như:

• Xét nghiệm tìm máu ẩn/lẫn trong phân hằng năm

Bệnh nhân cần lưu ý rằng nếu khi thực hiện tầm soát bằng chụp CT đại tràng hoặc nội soi đại tràng sigma có bất thường nghi ung thư thì tiếp theo nội soi toàn đại tràng nên được thực hiện. 

Tầm soát bằng xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân nên được lặp lại ít nhất là 2 lần tại nhà. Nếu kết quả xét nghiệm dương tính (tức có máu trong phân), bác sĩ thường đề nghị làm nội soi toàn đại tràng.

Nhóm bệnh nhân có nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng cao dựa trên bệnh sử gia đình hoặc các yếu tố khác, có thể cần phải được tầm soát theo một lịch trình tích cực hơn.

Tầm soát ung thư đại trực tràng

Tầm soát ung thư cổ tử cung

Thực hiện tầm soát ung thư cổ tử cung là mối quan tâm lớn của nhiều bạn trẻ hiện nay, do tỉ lệ mắc bệnh ngày càng cao ở nước ta. Nữ giới nên cân nhắc tầm soát ung thư cổ tử cung bắt đầu từ tuổi sau 21. 

Ở nữ giới lứa tuổi 21 đến 29 nên làm xét nghiệm phiến đồ âm đạo (Pap smear) 3 năm một lần. Xét nghiệm chẩn đoán virus Papilloma ở người (HPV) không nên tiến hành ở độ tuổi này và chỉ cân nhắc kiểm tra ung thư cổ tử cung khi có kết quả Pap smear bất thường.

Ở nữ giới lứa tuổi 30 đến 65 nên làm xét nghiệm Pap smear kèm theo xét nghiệm HPV 5 năm một lần. Đây là phương pháp được đề nghị nhiều từ các chuyên gia, tuy nhiên kết quả tầm soát Pap smear sau mỗi 3 năm cũng đã cho tỉ lệ chính xác cao.

Ở nữ giới trên 65 tuổi nếu bạn đã có lịch trình làm xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung đều đặn trong 10 năm qua với kết quả bình thường thì ở độ tuổi này có thể tầm soát ung thư cổ tử cung là không cần thiết. Tuy nhiên, những bệnh nhân đã từng có chẩn đoán kết lậun có tổn thương tiền ung thư ở cổ tử cung vẫn nên tiếp tục xét nghiệm tầm soát trong vòng ít nhất là 20 năm sau ngày chẩn đoán đó, ngay cả khi đã hơn 65 tuổi.

Phụ nữ đã cắt bỏ tử cung và cổ tử cung vì những lý do không liên quan đến ung thư và những người không có tổn thương ung thư hoặc tiền ung thư nghiêm trọng thì không nên được tầm soát.

Phụ nữ đã chủng ngừa HPV vẫn nên tuân theo đề nghị tầm soát phù hợp với độ tuổi của mình.

Những người bị nhiễm HIV, ghép tạng, từng tiếp xúc với diethylstilbestrol (DES),…có thể cần được tầm soát theo một lịch trình khác. Hãy nói chuyện với các bác sĩ để lên kế hoạch tầm soát tốt nhất cho mình.

Ung thư nội mạc tử cung

Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến cáo rằng nữ giới giai đoạn mãn kinh nên được thông báo và tư vấn rõ về những nguy cơ và triệu chứng của ung thư nội mạc tử cung. Những dấu hiện như bị chảy hoặc rỉ máu âm đạo bất thường cần được đưa ngay đến phòng khám phụ khoa.

Nhóm nữ giới có các yếu tố nguy cơ liên quan tới việc tiếp xúc hoặc sử dụng hormone estrogen có thể cần cân nhắc làm sinh thiết nội mạc tử cung hàng năm nhằm phát hiện tổn thương tiền ung thư và ung thư giai đoạn rất sớm, sẽ đem đến cơ hội chữa khỏi bệnh rất cao và ít tốn kém.

Tầm soát ung thư sẽ đem đến cơ hội chữa bệnh cao hơn

Ung thư phổi

Tầm soát ung thư phổi có thể được cân nhắc ở người khỏe mạnh bình thường. Tuy nhiên Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến cáo những người có nguy cơ ung thư phổi cao do hút thuốc lá hay yếu tố di truyền nên được thực hiện tầm soát định kỳ để sớm phát hiện tế bào ung thư và có kế hoạch điều trị nhanh chóng. Việc tầm soát ung thư phổi được thực hiện bằng việc chụp CT liều thấp (LDCT) vùng ngực định kỳ hàng năm. 

Đối tượng nguy cơ cao bao gồm:

• Người trên 55 đến 74 tuổi.
• Người đã từng hút thuốc lá nhiều hơn 30 gói/1 năm và vẫn chưa cai được thuốc lá.
• Người vừa thành công bỏ thuốc trong vòng 15 năm trở lại đây. Trước đây có tiền sử hút 1 gói/ngày trong 30 năm hoặc người hút 2 gói/ngày trong 15 năm.

Hiện nay, tỷ lệ người có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư ngày càng gia tăng và có xu hướng trẻ hóa tại Việt Nam, việc tầm soát ung thư được khuyến khích thực hiện để giúp phát hiện tổn thương tiền ung thư và ung thư giai đoạn rất sớm.

Ly Nguyễn

Nguồn tham khảo: Yhoccongdong