Ung thư đại tràng: Nguyên nhân, triệu chứng và hướng điều trị

Ung thư đại tràng là gì? 

Ung thư đại tràng là một loại ung thư bắt đầu từ đại tràng (đoạn dài nhất của ruột già). Đại tràng là cơ quan tạo nên phần dưới của hệ tiêu hóa.

Ung thư đại tràng mặc dù có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng nó thường ảnh hưởng đến người lớn tuổi. Ung thư đại tràng thường bắt đầu dưới dạng các khối tế bào nhỏ lành tính được gọi là polyp hình thành ở bên trong đại tràng. Sau đó, một vài polyp có thể trở thành ung thư đại tràng.

Polyp có thể nhỏ và thường ít có triệu chứng. Vì vậy, bác sĩ khuyên bạn nên kiểm tra thường xuyên để giúp ngăn ngừa ung thư đại tràng bằng cách xác định và loại bỏ các polyp trước khi chúng chuyển thành tế bào ung thư.

Các triệu chứng, cách điều trị của bệnh ung thư đại tràng phụ thuộc vào giai đoạn ung thư của bạn khi được chẩn đoán lần đầu.

Những dấu hiệu và triệu chứng của Ung thư đại tràng

Những dấu hiệu cho thấy bạn đã bị ung thư đại tràng là:

• Xuất hiện khối u ở vùng bụng;
• Thay đổi thói quen đại tiện như tiêu chảy, táo bón hoặc độ đặc của phân;
• Cảm giác không đi hết phân mỗi lần đại tiện;
• Phân có lẫn máu hoặc chất nhầy;
• Đau bụng quằn quại; 
• Nôn mửa;
• Khó chịu bụng dai dẳng, đầy hơi, chuột rút, bí trung tiện;
• Cơ thể suy nhược và mệt mỏi;
• Giảm cân không rõ lý do.

Ở giai đoạn đầu của ung thư đại trực tràng thường không có triệu chứng. Tùy thuộc vào giai đoạn, kích thước hoặc vị trí của khối u mà có các triệu chứng khác nhau.

Nếu tế bào ung thư đã di căn qua các bộ phận khác, bạn sẽ gặp một vài triệu chứng sau:

• Vàng da hoặc vàng mắt;
• Bàn tay hoặc bàn chân sưng lên;
• Khó thở;
• Đau đầu;
• Mắt nhìn mờ;
• Xương dễ bị gãy.

Các giai đoạn của Ung thư đại tràng

Dựa vào cấu trúc của đại tràng và tình trạng các tế bào ung thư lan từ đại tràng tới các cơ quan khác mà ung thư đại tràng được chia làm giai đoạn sớm (giai đoạn 0) và 4 giai đoạn.

• Giai đoạn 0: Còn được gọi là giai đoạn ung thư biểu mô tại chỗ, những tế bào bất thường chỉ nằm trong lớp niêm mạc bên trong đại tràng. Sau đó chúng lan rộng qua các tế bào bình thường bên cạnh. 
• Giai đoạn I: Ở giai đoạn này, các tế bào ung thư đã xâm nhập vào lớp niêm mạc của thành đại tràng và bắt đầu lan tới lớp dưới niêm mạc hoặc tới lớp cơ.
• Giai đoạn II: Tế bào ung thư đã lan tới thành của đại tràng, hoặc có thể lan tới các mô lân cận nhưng chưa ảnh hưởng tới các hạch bạch huyết.
• Giai đoạn III: Tế bào ung thư đã bắt đầu lan tới các hạch bạch huyết lân cận nhưng chưa di chuyển tới các bộ phận khác của cơ thể.
• Giai đoạn IV: Tế bào ung thư đã di căn tới các bộ phận khác của cơ thể như phổi, gan...

Biến chứng có thể gặp khi bị Ung thư đại tràng

Ung thư đại tràng là căn bệnh phổ biến hiện nay, nếu phát hiện kịp thời và điều trị thì tỷ lệ khỏi bệnh cao. Tuy nhiên nếu không điều  trị kịp thời sẽ để lại một số biến chứng sau:

• Tắc ruột;
• Thủng ruột;
• Áp xe quanh khối u;
• Di căn tới các bộ phận khác.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe. Cơ địa và tình trạng bệnh lý có thể khác nhau ở nhiều người. Hãy luôn thảo luận với bác sĩ để được chỉ định phương pháp chẩn đoán, điều trị và xử lý tốt nhất dành cho bạn.

Nguyên nhân dẫn đến Ung thư đại tràng

Hiện nay vẫn chưa xác định được nguyên nhân gây ung thư đại tràng. Có thể có sự đột biến gen di truyền. Một vài yếu tố và điều kiện cũng gây nên ung thư đại tràng là:

• Người cao tuổi;
• Thừa cân hoặc béo phì;
• Lối sống thiếu khoa học;
• Chế độ ăn uống không khoa học;
• Hút thuốc lá;
• Nghiện rượu bia;
• Tiền sử gia đình có người bị ung thư đại tràng;
• Người bệnh có tiền sử bị mặc một số bệnh trước đó như: Ung thư đại tràng trước đó, ung thư buồng trứng, bệnh viêm loét đại tràng, bệnh Crohn,...

Những ai có nguy cơ mắc phải (bị) ung thư đại tràng?

Hầu hết tất cả mọi đối tượng, lứa tuổi đều có khả năng bị ung thư đại tràng. Tuy nhiên một số trường hợp có nguy cơ mắc bệnh cao hơn:

• Đàn ông;
• Người cao tuổi từ 50 tuổi trở lên.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc (bị) ung thư đại tràng

Các yếu tố làm tăng nguy ung thư đại tràng: 

• Có tiền sử ung thư đại tràng trước đó;
• Sống trong môi trường ô nhiễm, thường xuyên tiếp xúc với những chất gây ung thư;
• Tiền sử gia đình có người bị ung thư đại tràng hoặc polyp;
• Người mắc một số bệnh như: Viêm loét đại tràng, viêm ruột, crohn, tiểu đường;
• Hút thuốc lá;
• Nghiện rượu nặng;
• Thừa cân, béo phì.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán ung thư đại tràng

Nếu bạn thấy một số dấu hiệu chứng tỏ bạn đang bị ung thư đại tràng. Bác sĩ sẽ hỏi bạn về những triệu chứng đang gặp phải, kiểm tra thăm khám lâm sàng. Ngoài ra bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện một số xét nghiệm sau:

• Xét nghiệm phân: Để kiểm tra xem có máu lẫn trong phân không. Có 2 loại xét nghiệm là xét nghiệm hóa miễn dịch trong phân (FIT) và xét nghiệm máu ẩn trong phân Guaiac (gFOBT).
• Nội soi đại tràng: Sử dụng một ông nội soi dài có gắn camera để quan sát bên trong đại tràng và tìm kiếm polyp hoặc các tế bào bất thường.
• Chụp CT, X-quang hoặc MRI: Để có thể phát hiện hình dạng, kích thước cũng như mức độ xâm lấn của khối u. Ngoài ra còn có thể xem các tế bào đã di căn tới những cơ quan khác chưa.
• Sinh thiết: Bác sĩ sẽ lấy một mẫu mô nhỏ hoặc tế bào bất thường để tiến hành xét nghiệm tìm kiếm tế bào ác tính.

Điều này rất quan trọng để có thể tìm ra nguyên nhân gây bệnh để giúp bác sĩ điều trị càng sớm càng tốt.

Phương pháp điều trị ung thư đại tràng hiệu quả

Điều trị ung thư đại tràng phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Tùy thuộc vào giai đoạn cũng như loại tế bào sẽ có những phương pháp điều trị khác nhau.

Phẫu thuật

Phẫu thuật thường được dùng ở những giai đoạn của ung thư. Sau khi phẫu thuật xong cần phải hóa trị, xạ trị để tiêu diệt những tế bào còn sót lại.

Ở giai đoạn sớm, bác sĩ sẽ phẫu thuật để cắt bỏ các polyp ung thư. Với trường hợp polyp đã lan vào thành ruột, bác sĩ cần phải cắt bỏ một phần đại tràng hoặc trực tràng và các bạch bạch huyết lân cận.

Hóa trị

Hóa trị là biện pháp điều trị ung thư bằng thuốc, thường diễn ra sau khi phẫu thuật được sử dụng để tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại. Hóa trị cũng kiểm soát sự phát triển của các khối u.

Một số thuốc sử dụng để hóa trị là:

• Capecitabine (Xeloda);
• Fluorouracil;
• Oxaliplatin (Eloxatin);
• Irinotecan (Camptosar).

Hóa trị thường gây ra nhiều tác dụng không mong muốn nên cần phải bổ sung thuốc để kiểm soát.

Xạ trị

Xạ trị thường được sử dụng ở những trường hợp tế bào ung thư đã di căn vào cơ quan khác như xương, não,...

Xạ trị là biện pháp sử dụng một chùm năng lượng mạnh để tiêu diệt tế bào ung thư hoặc làm chậm sự phát triển của chúng. Xạ trị thường xảy ra cùng với hóa trị.

Các loại thuốc khác

Các liệu pháp điều trị đích hoặc liệu pháp miễn dịch có thể được khuyến nghị. Một số thuốc điều trị ung thư đại tràng đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) phê duyệt: 

• Bevacizumab (Avastin);
• Ramucirumab (Cyramza);
• Ziv-aflibercept (Zaltrap);
• Cetuximab (Erbitux);;
• Panitumumab (Vectibix);
• Regorafenib (Stivarga);
• Pembrolizumab (Keytruda);
• Nivolumab (Opdivo);
• Ipilimumab (Yervoy).

Thuốc được dùng trong trường hợp ung thư giai đoạn cuối hoặc di căn tới các cơ quan khác mà không đáp ứng với những liệu pháp khác.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của ung thư đại tràng

Chế độ dinh dưỡng

• Uống nhiều nước;
• Bổ sung rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, thức ăn giàu protein, thực phẩm nhiều chất xơ;
• Hạn chế những thức ăn nhiều dầu mỡ;
• Bổ sung acid folic từ thực vật như cam, bưởi,...

Chế độ sinh hoạt

• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị.
• Duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng.
• Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị.
• Thăm khám định kỳ để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của bệnh và để bác sĩ tìm hướng điều trị phù hợp trong thời gian tiếp theo nếu bệnh chưa có dấu hiệu thuyên giảm.

Phương pháp phòng ngừa ung thư đại tràng hiệu quả

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

• Tập thể dục thường xuyên để nâng cao sức đề kháng.
• Bỏ thuốc lá hoặc tránh khói thuốc lá.
• Không uống rượu, bia.
• Chế độ ăn uống khoa học: Không ăn nhiều thịt đỏ (thịt bò, thịt heo, gan…), đồ ăn chế biến sẵn. Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, chất xơ,...
• Duy trì cân nặng vừa phải, giảm cân khi cần thiết.
• Tầm soát ung thư thường xuyên để kịp thời phát hiện và điều trị.