Sơ cấp cứu gãy xương chi từng vị trí kịp thời

Sơ cứu gãy xương chi kịp thời có thể giúp giảm đau cho nạn nhân bằng cách ổn định vị trí của xương gãy, ngăn chặn sự di chuyển không đúng và nguy cơ tổn thương thêm cho các cơ, dây chằng và mạch máu xung quanh. Điều này giúp giảm nguy cơ các biến chứng như chảy máu, viêm nhiễm và tổn thương dây thần kinh.

Gãy xương chi là gì?

Gãy xương là tình trạng mà cấu trúc xương bị nứt hoặc vỡ do tác động từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Lực tác động có thể là trực tiếp hoặc gián tiếp:

• Gãy xương trực tiếp: Gãy xương do tác động trực tiếp thường dẫn đến đường gãy cắt ngang qua cấu trúc xương. Vị trí của ổ gãy thường nằm ở chỗ xảy ra va chạm hoặc tác động.
• Gãy xương gián tiếp: Gãy xương do tác động gián tiếp thường có dạng gãy xoắn. Ổ gãy có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên xương chịu lực tác động.

Gãy xương được phân loại thành hai loại chính là gãy xương kín và gãy xương hở, đôi khi có một loại đặc biệt được gọi là gãy xương biến chứng.

• Gãy xương kín: Vùng da xung quanh ổ gãy không bị tổn thương hoặc có tổn thương nhưng không kết nối với ổ gãy.
• Gãy xương hở: Bề mặt da bị tổn thương và kết nối với ổ gãy hoặc có một phần của xương đâm ra ngoài da. Đây là loại gãy xương nghiêm trọng, có thể gây ra chảy máu và tăng nguy cơ nhiễm khuẩn nặng nề.
• Gãy xương biến chứng: Gãy xương hở và kín đều được coi là gãy xương biến chứng khi kèm theo ít nhất một vấn đề thứ phát như tổn thương thần kinh, mạch máu hoặc tổ chức mô liên quan.

Thông thường, việc nhận biết loại gãy xương và mức độ nghiêm trọng của nó đóng vai trò quan trọng trong việc xác định phương pháp điều trị và sơ cứu hiệu quả.

Triệu chứng gãy xương chi

Để thực hiện các biện pháp cấp cứu đúng đắn khi gặp phải gãy xương, người cấp cứu cần xác định liệu bệnh nhân có bị gãy xương hay không, vị trí của gãy xương là ở đâu và liệu có kèm theo tổn thương nào khác không. Dưới đây là các triệu chứng phổ biến của gãy xương:

Tiếng kêu "răng rắc" hoặc cảm giác tiếng lạ của xương gãy: Khi xảy ra gãy xương, có thể người bệnh cảm nhận hoặc nghe thấy tiếng "răng rắc" của xương gãy. Đây thường là một dấu hiệu rõ ràng của gãy xương.

Đau đớn ở vị trí gãy và vùng xung quanh: Đau đớn là một triệu chứng chính của gãy xương. Đau có thể tăng lên nhiều khi bệnh nhân vận động hoặc chạm vào vị trí gãy.

Giảm hoặc mất khả năng vận động của xương gãy: Nếu xương gãy di chuyển hoặc xảy ra biến dạng, bệnh nhân có thể gặp khó khăn hoặc không thể vận động được vị trí đó.

Sưng nề và bầm tím: Vùng da và tổ chức xung quanh vị trí gãy thường sưng và bầm tím. Đây là một dấu hiệu phổ biến của tổn thương xương.

Biến dạng của vị trí gãy xương: Xương gãy có thể gây ra biến dạng như việc chi bị ngắn hơn, gập góc hoặc xoắn vặn. Sự biến dạng này có thể dễ dàng nhận thấy bằng mắt thường.

Tiếng lạo xạo của xương gãy: Trong một số trường hợp, khi 2 đầu xương gãy cọ sát vào nhau, có thể nghe được tiếng lạo xạo. Tuy nhiên, không nên cố gắng tìm triệu chứng này, vì việc làm này có thể làm tăng đau cho bệnh nhân.

Biểu hiện của sốc: Trong các trường hợp gãy xương nghiêm trọng như gãy xương hở, gãy xương chậu, xương đùi hoặc kèm theo đa chấn thương, bệnh nhân có thể thể hiện các triệu chứng của sốc như huyết áp thấp, nhịp tim nhanh và da lạnh.

Nhận biết và hiểu rõ các triệu chứng này là cực kỳ quan trọng để cung cấp sơ cứu hiệu quả và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng do gãy xương.

Sơ cấp cứu gãy xương chi từng vị trí kịp thời

Cấp cứu gãy xương tại hiện trường đòi hỏi sự nhanh nhẹn và kiến thức vững vàng về các bước cần thực hiện. Dưới đây là các bước sơ cứu gãy xương chi tiết cho từng vị trí khác nhau:

Cấp cứu gãy xương cẳng tay:

Đánh giá và chuẩn bị:

• Đánh giá tình trạng tổn thương và xác định vị trí gãy xương.
• Chuẩn bị bệnh nhân ở tư thế nằm hoặc ngồi thuận lợi.
• Giải thích các bước cố định xương gãy cho nạn nhân.

Bộc lộ chi tổn thương:

• Chuẩn bị dụng cụ gồm 2 nẹp gỗ, bông, gạc và băng cuộn.
• Người phụ đứng phía trước đỡ khuỷu và nắm lấy bàn tay của nạn nhân.
• Người chính đặt 2 nẹp theo thứ tự và cố định chúng bằng băng cuộn.

Cố định xương gãy:

• Cố định 2 nẹp với nhau bằng băng cuộn ở các vị trí trên chỗ gãy và dưới chỗ gãy.
• Đỡ tay bệnh nhân để cẳng tay gập 90 độ và dùng băng cuộn đỡ cẳng tay vòng qua cổ nạn nhân.

Vận chuyển nạn nhân:

• Ghi chép thông tin và nhanh chóng vận chuyển nạn nhân đến bệnh viện.

Cấp cứu gãy xương cánh tay:

Đánh giá và chuẩn bị:

• Đánh giá mức độ tổn thương và tình trạng toàn thân của bệnh nhân.
• Chuẩn bị nạn nhân ở tư thế thuận lợi và giải thích về các bước cấp cứu.

Bốc lộ tổn thương:

• Chuẩn bị dụng cụ gồm 1 nẹp dài từ quá vai đến khuỷu tay và 1 nẹp dài từ dưới hố nách đến quá nếp gấp khuỷu tay.
• Người phụ đứng đối diện nạn nhân để đỡ khuỷu và cánh tay.

Cố định xương gãy:

• Đặt nẹp và cố định chúng bằng băng cuộn ở các vị trí trên và dưới chỗ gãy.
• Dùng băng cuộn hoặc băng treo vòng qua cổ nạn nhân để treo tay ở tư thế gập 90 độ.

Vận chuyển nạn nhân:

• Ghi chép thông tin và nhanh chóng vận chuyển nạn nhân đến bệnh viện.

Cấp cứu gãy xương cẳng chân và đùi:

Đánh giá và chuẩn bị:

• Chuẩn bị dụng cụ gồm 2 hoặc 3 nẹp gỗ, bông, gạc và băng cuộn.
• Chuẩn bị nạn nhân ở tư thế nằm và bộc lộ tổn thương.

Bộc lộ chi tổn thương:

• Người phụ thứ nhất đứng phía dưới chân nạn nhân để đỡ gót chân và kéo nhẹ nhàng theo trục thẳng.
• Người phụ thứ hai ngồi phía bên chi lành và nâng đỡ chân ở trên và dưới chỗ gãy.

Cố định xương gãy:

• Đặt nẹp và cố định chúng bằng băng cuộn ở các vị trí trên, dưới chỗ gãy và trên khớp gối.
• Sử dụng băng số 8 để giữ bàn chân ở tư thế gập 90 độ.

Vận chuyển nạn nhân:

Ghi chép thông tin và nhanh chóng vận chuyển nạn nhân đến bệnh viện, luôn chú ý thực hiện nhẹ nhàng để tránh làm tổn thương nặng hơn.

Nhớ rằng, sự nhanh chóng và đúng đắn trong việc cấp cứu gãy xương chi hay bất kỳ tình trạng gãy xương nào cũng là rất quan trọng để giảm thiểu nguy cơ gặp phải các biến chứng nghiêm trọng.

Xem thêm: Gãy xương chậu bao lâu thì lành và đi lại được?