Tác dụng phụ của xạ trị ung thư phổi

Chắc hẳn thuật ngữ ung thư phổi không còn là khái niệm xa lạ đối với mọi người nữa vì đây là căn bệnh quá phổ biến và có rất nhiều người trên thế giới mắc phải căn bệnh này. Việc sử dụng phương pháp xạ trị để điều trị bệnh cũng trở nên phổ biến hơn, nhưng ít ai biết được những tác dụng phụ của xạ trị ung thư phổi là như thế nào. Hãy cùng nhà thuốc Long Châu tìm hiểu về vấn đề này qua bài viết dưới đây nhé.

Tác dụng phụ của xạ trị ung thư phổi

Rụng tóc

Nguyên dân gây rụng tóc là do khi sử dụng phương pháp xạ trị, các tế bào bị hủy hoại nhanh chóng, khiến cho chân tóc bị gãy rụng nhiều hơn. Tình trạng rụng tóc sẽ kéo dài từ 2 đến 3 tuần đầu tiên sau khi xạ trị.  

Cơ thể mệt mỏi

Sau khi tiến hành mà xạ trị, nhiều bệnh nhân luôn cảm thấy cơ thể mệt mỏi hơn rất nhiều. Đó là do xạ trị không chỉ loại bỏ các tế bào ung thư mà còn ảnh hưởng đến các tế bào lành. Không chỉ vậy, cảm giác mệt mỏi sẽ kéo dài hơn, thậm chí sức khỏe sa sút nếu bệnh nhân tiếp tục tiến hành xạ trị. Ngoài ra, những yếu tố khác như stress, căng thẳng về tinh thần ở các bệnh nhân mắc bệnh mãn tính nặng cũng là nguyên do khiến cho thể trạng luôn mệt mỏi.

Vì vậy, bệnh nhân cần được chăm sóc và nghỉ ngơi nhiều hơn, cung cấp các thực phẩm hỗ trợ chất dinh dưỡng để nạp vào cơ thể, tập một số bài thể dục nhẹ nhàng để phục hồi sức lực, luôn có tinh thần thoải mái để cải thiện và nâng cao sức khỏe.

Đối với da

Bệnh nhân sau khi xạ trị xong từ 3 đến 4 tuần sẽ có những hiện tượng như ngứa, nổi mẩn đỏ, phồng rộp, da sẫm màu,... Tuy nhiên, đừng quá lo lắng vì đây chỉ là một phản ứng bình thường sau khi xạ trị do ảnh hưởng của tia xạ lên tế bào da. Bạn có thể khắc phục những triệu chứng này bằng cách sử dụng vitamin E, lanolin hoặc dầu lô hội.

Không chỉ vậy, sau khi tiếp xúc xạ trị sẽ làm cho tình trạng viêm da trở nên nặng hơn, và sẽ được phục hồi lại từ 4 đến 8 tuần sau. Trong quá trình xạ trị, bệnh nhân nên tránh dùng nước hoa, thuốc bôi cho da có chứa cồn hoặc các chất khử mùi, bột phấn, các yếu tố quá nóng hoặc quá lạnh,... 

Bên cạnh đó, nên mặc quần áo rộng và thoải mái để hạn chế ma sát lên vùng da tổn thương. Trong trường hợp mà bạn phải đi ra ngoài, hãy đội mũ và che chắn cơ thể bằng quần áo chống nắng, sử dụng kem chống nắng để bảo vệ làn da.

Đối với miệng và họng

Nếu bạn thấy xuất hiện những hiện tượng như viêm miệng, mất vị giác, miệng khô thì đó là do tia xạ đã vô tình làm tổn thương đến các tế bào niêm mạc của vùng họng miệng, các tuyến nước bọt và các nhú vị giác ở bên trong miệng. 

Thông thường tình trạng này sẽ cải thiện sau khi ngưng xạ trị từ 4 đến 8 tuần. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp bệnh tình sẽ cải thiện chậm hơn, bị giảm tiết nước bọt lâu dài do tuyến nước bọt bị tổn thương không phục hồi do phương pháp xạ trị.

Bên cạnh đó, việc xạ trị vùng cổ và đầu cũng có thể làm ảnh hưởng đến răng. Vì vậy điều quan trọng nhất là cần phải giữ cho vệ sinh răng miệng luôn được sạch sẽ để không bị nhiễm trùng. Nếu miệng bạn có dấu hiệu đau, bạn sẽ được các bác sĩ hoặc y tá ở đó cho uống làm tê miệng hoặc thuốc giảm đau. Nên sử dụng thuốc trước bữa ăn để người bệnh có thể ăn dễ dàng hơn.

Đối với não

Việc tiến hành xạ thị trên một phạm vi rộng trong não bộ có thể làm rối loạn chức năng não, làm cho bệnh nhân bị mất trí nhớ, mất khả năng nhận thức, cơ thể khó thích ứng được với thời tiết lạnh hoặc ham muốn tình dục bị giảm đi.

Các triệu chứng như buồn nôn, thay đổi thị giác, hoa mắt chóng mặt cũng có thể xảy ra ở người bệnh, gây ảnh hưởng đến thói quen và đời sống sinh hoạt hằng ngày.

Đối với phổi

Phổi sẽ bị tổn thương sau khi xạ trị, giảm lượng surfactant - một chất của phổi giúp đường dẫn khí được lưu thông, gây thở ngắn, khó nuốt, hoặc ho do phổi không thể nở ra hết mức được. Ngoài ra, việc tiếp xúc với phóng xạ dẫn đến xơ hóa.

Đối với ống tiêu hóa

Sau khi xạ trị, các vùng như bụng và ngực có thể bị phù nề và viêm thực quản, đau đầu, tiêu chảy, buồn nôn, khó tiêu,... Nhưng bạn cũng có thể kiểm soát các triệu chứng bằng cách sử dụng thuốc do bác sĩ kê đơn. Trong trường hợp bị nặng hơn, bạn cần phải đi truyền dịch qua tĩnh mạch để tránh cơ thể bị mất nước. 

Đối với cơ quan sinh dục

Khả năng sinh sản

Đối với nam giới, sau khi xạ trị ở tinh hoàn có thể gây mất khả năng sản xuất tinh trùng vĩnh viễn. Tuy nhiên cũng có những trường hợp ngoại lệ như điều trị ung thư tinh hoàn, còn ở các trường hợp khác sẽ có một tấm giáp che chắn để bảo vệ tinh hoàn thường khỏi phóng xạ.

Đối với nữ giới, bảo vệ buồng trứng sau khi xạ trị ở vùng bụng sẽ khó hơn. Nếu cả hai buồng trứng đều tiếp xúc với phóng xạ, bệnh nhân sẽ không có khả năng sinh sản và xuất hiện hiện tượng mãn kinh sớm. 

Chức năng tình dục ở nữ giới và nam giới suy giảm 

Âm đạo sẽ trở nên nhạy cảm hơn và có dấu hiệu bị viêm trong những tuần đầu tiên sau khi xạ trị, để lại sẹo và làm mất khả năng co giãn của âm đạo. Không chỉ vậy, niêm mạc cũng trở nên mỏng hơn, viêm loét, đau, thậm chí gây chảy máu sau khi quan hệ. 

Các động mạch và dây thần kinh hỗ trợ cho dương vật sẽ bị tổn thương sau khi tiến hành xạ trị ở khung chậu, gây ra những vấn đề về cương cứng ở nam giới. Sử dụng liều xạ trị càng cao và vùng xạ trị ở khung chậu càng rộng thì càng có nhiều khả năng gặp các vấn đề rắc rối về cương dương hơn.

Hầu như mọi căn bệnh đều có tác dụng phụ của nó. Việc của chúng ta là cần phải nghỉ ngơi và phục hồi lại sức khỏe thật tốt sau khi điều trị bệnh. Nhà thuốc Long Châu hy vọng bài viết về tác dụng phụ của xạ trị ung thư phổi sẽ có ích cho bạn đọc.

Tạ Quỳnh

Nguồn tham khảo: Tổng hợp