Tại sao ăn mặn gây ngứa, khô da và tăng nguy cơ viêm da dị ứng?

Chế độ ăn uống ảnh hưởng sâu sắc đến sức khỏe da và một thói quen phổ biến như ăn mặn không phải là ngoại lệ. Mặc dù nhiều người biết rằng ăn mặn có thể gây tăng huyết áp và các vấn đề tim mạch, ít ai nhận ra rằng thói quen này cũng có thể dẫn đến tình trạng ngứa, khô da và làm gia tăng nguy cơ viêm da dị ứng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu lý do tại sao việc tiêu thụ nhiều muối lại gây ra những vấn đề về da này.

Ăn mặn gây ngứa, khô da và tăng nguy cơ viêm da dị ứng?

Chế độ ăn giàu natri không chỉ làm tăng nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp, đột quỵ và các vấn đề tim mạch khác mà nghiên cứu gần đây còn chỉ ra rằng việc tiêu thụ nhiều muối có thể dẫn đến sự gia tăng tần suất bùng phát của bệnh viêm da dị ứng.

Một nghiên cứu của Đại học California, San Francisco (UCSF) và Đại học California, Berkeley đã phát hiện mối liên hệ đáng kể giữa chế độ ăn nhiều natri và sự phát triển của bệnh viêm da dị ứng. Theo nghiên cứu, việc tiêu thụ thêm một gram natri mỗi ngày (tương đương khoảng nửa thìa cà phê muối) có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm da dị ứng nặng lên đến 11%. Katrina Abuabara, phó giáo sư dịch tễ học tại UCSF và là tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: “Gần đây, đã có bằng chứng cho thấy natri được lưu trữ trong da, điều này có thể giải thích mối liên hệ với các con đường viêm nhiễm trong bệnh viêm da dị ứng.”

Các nhà nghiên cứu hy vọng rằng kết quả từ nghiên cứu này sẽ khuyến khích mọi người tuân thủ các hướng dẫn về lượng natri trong chế độ ăn uống một cách nghiêm ngặt hơn. Ông cũng cho biết: “Mặc dù chưa có bằng chứng cho thấy việc giảm muối trong chế độ ăn có thể cải thiện bệnh viêm da dị ứng, hầu hết người Mỹ tiêu thụ quá nhiều muối, việc giảm lượng muối theo mức khuyến nghị là hoàn toàn an toàn và có thể mang lại lợi ích.”

Lý giải lượng natri và nguy cơ mắc bệnh viêm da dị ứng

Theo BS. Abuabara, bệnh viêm da dị ứng là tình trạng viêm mạn tính toàn thân, đặc trưng bởi các vết mẩn ngứa có xu hướng tái phát. Dù trước đây được cho là chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ em, hiện nay dữ liệu cho thấy khoảng 10% người trưởng thành ở Hoa Kỳ mắc bệnh này. Tại Việt Nam, người trưởng thành tiêu thụ trung bình 8,1g muối mỗi ngày, cao hơn mức khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới. Theo Điều tra quốc gia yếu tố nguy cơ bệnh không lây nhiễm (STEPS) năm 2021, 78,2% dân số thường xuyên thêm muối, mắm hoặc gia vị mặn vào thức ăn, trong khi 8,7% ăn thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều muối.

Để hiểu mối liên hệ giữa bệnh viêm da dị ứng và lượng natri tiêu thụ, cần biết cơ thể xử lý natri như thế nào. Thận có nhiệm vụ chính là kiểm soát nồng độ natri, nhưng nghiên cứu gần đây cho thấy phần lớn natri được lưu trữ ở da, nơi hệ thống miễn dịch và bạch huyết giúp điều chỉnh cân bằng điện giải của cơ thể.

Theo BS. Abuabara, vì natri được lưu trữ trong da, nó có thể ảnh hưởng đến một số tình trạng da tự miễn dịch. Nghiên cứu của nhóm đã phân tích mẫu nước tiểu của gần 216.000 người trưởng thành từ Biobank Vương quốc Anh. Kết quả cho thấy khoảng 11.000 người (5% số người tham gia) được chẩn đoán viêm da dị ứng. Mức bài tiết natri trung bình qua nước tiểu là 3g mỗi ngày, nhưng mỗi gram natri bổ sung liên quan đến tăng 11% nguy cơ mắc bệnh viêm da dị ứng, tăng 16% tỷ lệ bùng phát bệnh và tăng 11% mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Cách ăn uống để giảm ngứa và khô da do viêm da dị ứng

Mặc dù nghiên cứu chỉ ra mối liên hệ giữa lượng natri tiêu thụ và bệnh viêm da dị ứng, BS. Abuabara cho rằng điều này không đồng nghĩa với việc quản lý natri chắc chắn sẽ kiểm soát các triệu chứng bệnh viêm da dị ứng. Bước tiếp theo là xác định liệu có nguyên nhân nào khác quan trọng hơn giữa natri và sự bùng phát của bệnh viêm da dị ứng.

Tuy nhiên, có nhiều lý do hợp lý để theo dõi lượng muối tiêu thụ, như phòng ngừa hoặc kiểm soát huyết áp cao, bệnh tim, bệnh thận và đột quỵ. Theo sự hướng dẫn trong chế độ ăn uống của Hoa Kỳ khuyến nghị giới hạn lượng natri dưới 2.300 miligam (mg) mỗi ngày, trong khi nhiều người Mỹ tiêu thụ nhiều hơn khoảng 50% so với mức này. 

Để bắt đầu kiểm soát lượng natri, bạn có thể tập trung vào thực phẩm nguyên chất như trái cây tươi, rau, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt, đậu, thịt nạc và hải sản, đồng thời hạn chế thực phẩm chế biến sẵn và những thực phẩm có lượng natri cao như đồ ăn nhẹ mặn, gia vị và thịt nguội. 

Mặc dù chế độ ăn không thể chữa khỏi bệnh viêm da dị ứng, việc cung cấp cho cơ thể các chất dinh dưỡng hỗ trợ sức khỏe làn da và giảm viêm (như protein, acid béo omega-3, vitamin A và C) và kiểm soát trọng lượng cơ thể có thể giúp quản lý tình trạng này tốt hơn.

Hy vọng với những thông tin trên có thể giúp bạn đọc lý giải được tại sao ăn mặn gây ngứa, khô da và tăng nguy cơ viêm da dị ứng. Tóm lại, tiêu thụ quá nhiều muối có thể làm tăng nguy cơ và mức độ nghiêm trọng của bệnh viêm da dị ứng, gây ngứa và khô da. Mặc dù mối liên hệ này vẫn đang được nghiên cứu, việc giảm lượng muối trong chế độ ăn uống có thể hỗ trợ cải thiện tình trạng da và giảm nguy cơ bùng phát bệnh. Chính vì thế, việc chăm sóc chế độ ăn uống với ít muối có thể mang lại lợi ích rõ rệt cho sức khỏe làn da và chất lượng cuộc sống.