Thiếu máu trong điều trị ung thư ở trẻ em

Một trong những biến chứng thường gặp ở bệnh nhân ung thư là tình trạng thiếu máu trong khi điều trị bệnh. Biến chứng này có thể là do phác đồ hoá trị hoặc do chính những khối u gây ra. Xử lý tình trạng thiếu máu khi điều trị ung thư giúp bệnh nhi tăng khả năng vận chuyển oxy của máu, giảm mệt mỏi, làm cho chất lượng cuộc sống của bệnh nhi tốt hơn.

Thiếu máu là gì?

Nồng độ Hgb thấp dẫn tới tình trạng thiếu máu

Thiếu máu là tình trạng dễ gặp phải khi cơ thể không đủ những tế bào hồng cầu khoẻ mạnh. Nghĩa là nồng độ hemoglobin (Hgb) trong máu thấp hơn bình thường, đối với những bệnh nhân ung thư tình trạng thiếu máu rất thường gặp.

Nguyên nhân thiếu máu

Nguyên nhân thiếu máu trong điều trị ung thư ở trẻ em có thể do chế độ dinh dưỡng không đủ

Tình trạng thiếu máu khi điều trị ung thư có nhiều lý do gây ra trong đó phổ biến là:

• Do chính căn bệnh ung thư gây ra.
• Liệu pháp xạ trị hoặc hoá trị có thể phá huỷ tuỷ sống.
• Chế độ dinh dưỡng cho người bệnh không đủ như thiếu vitamin và khoáng chất.
• Do nồng độ sắt trong máu thấp, các tế bào hồng cầu bị cơ thể phá hủy trước khi được thay thế, cơ thể tạo ra hồng cầu ít.
• Mắc phải các căn bệnh về máu như bệnh hồng cầu hình liềm hoặc thiếu máu beta thalassemia (rối loạn di truyền của tế bào hồng cầu).

Các triệu chứng của thiếu máu

Triệu chứng thiếu máu có thể kể đến như hoa mắt chóng mặt, buồn nôn, mệt mỏi

Thiếu máu khi điều trị ung thư ở trẻ em thường bắt đầu từ từ, vì vậy ban đầu người nhà bệnh nhi có thể không nhận thấy các triệu chứng. Bệnh nhi bị thiếu máu khi điều trị ung thư ở trẻ nhỏ sẽ có dấu hiệu khó thở, mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt, các bé dễ quấy khóc khi khó chịu trong người. Sở dĩ tình trạng thiếu máu khi điều trị ung thư ở trẻ em khiến bệnh nhi mệt mỏi, quấy khóc vì các tế bào trong cơ thể không thể nhận đủ oxy. Một vài trường hợp thiếu oxy có thể đe dọa tới tính mạng. Nếu tình trạng thiếu máu trầm trọng có thể phải trì hoãn việc điều trị ung thư hoặc phải giảm liều điều trị. Đôi lúc tình trạng này có thể khiến một số phương pháp điều trị ung thư không đạt hiệu quả tốt.

Điều trị thiếu máu

Tình trạng thiếu máu có thể làm trì hoãn việc điều trị ung thư cho đến khi các tế bào hồng cầu phục hồi. Điều trị thiếu máu ở bệnh nhân ung thư gồm các phương pháp dưới đây:

Bổ sung sắt

Nếu người bệnh có lượng sắt trong máu thấp, có thể bổ sung bằng cách uống thuốc sắt hoặc truyền qua tĩnh mạch. Mặc dù vậy truyền sắt có nguy cơ gây dị ứng nên bác sĩ sẽ tư vấn cho người bệnh loại sắt nào phù hợp nhất cho tình trạng cụ thể. Cùng với đó chế độ dinh dưỡng bổ sung các thực phẩm giàu chất sắt để giúp hỗ trợ điều trị bệnh cho người bị ung thư. Có hai loại sắt trong thực phẩm là heme và non-heme, sắt heme có trong thịt đỏ, các loại cá, thịt gà… Sắt non-heme có nhiều trong các loại rau lá xanh đậm như rau bina, cải xoăn, rau cải thìa, họ đậu, ngũ cốc, trái cây khô... Sắt non-heme kết hợp với trái cây và rau quả giàu Vitamin C như cam quýt, cà chua... được cơ thể hấp thụ tốt nhất.

Truyền máu 

Cách an toàn nhanh chóng để điều trị thiếu máu ở những người bị ung thư là truyền tế bào hồng cầu. Liệu pháp này giúp oxy có thể đến các cơ quan nhanh hơn giảm tình trạng mệt mỏi cho bệnh nhân. Khi được truyền hồng cầu các triệu chứng thiếu máu sẽ thuyên giảm nhanh chóng nhưng cũng chỉ là tạm thời. Bên cạnh đó sẽ có những rủi ro khi truyền tế bào hồng cầu như:

• Phản ứng truyền máu: Khi hệ thống miễn dịch của bệnh nhân tấn công các protein trên tế bào máu lạ, điều này giống phản ứng dị ứng.
• Tổn thương phổi: Đây là một trong những nguy cơ nghiêm trọng, gây khó thở cấp tính và người bệnh cần được điều trị tại bệnh viện.
• Phơi nhiễm với vi trùng (ví dụ như vi rút viêm gan B hoặc C): Hiện nay việc xét nghiệm và sàng lọc máu cẩn thận trước khi truyền đã giảm đáng kể nguy cơ nhiễm trùng cho người bệnh.
• Quá tải tuần hoàn: Khi cung cấp máu với thể tích nhiều và nhanh làm cho hệ tim mạch chưa kịp thích nghi và dung nạp.

Thuốc điều trị bệnh thiếu máu

Tuỳ vào tình trạng thiếu máu người bệnh ung thư cũng có thể điều trị bằng cách bổ sung vitamin B12 hoặc Axit Folic. Điều chỉnh tình trạng thiếu máu trong điều trị ung thư ở trẻ em giúp cải thiện hiệu quả điều trị căn bệnh ác tính. Vì thế, cần theo dõi các chỉ số về huyết học của người bệnh để kịp thời điều chỉnh cũng như tăng cường dinh dưỡng cho người bị ung thư để phòng ngừa thiếu máu.

Trên đây những chia sẻ về thiếu máu trong điều trị ung thư ở trẻ em của Nhà Thuốc Long Châu. Chắc hẳn đã mang lại cho bạn một số thông tin bổ ích để hiểu về căn bệnh thiếu máu cũng như các điều trị. Cảm ơn bạn đã quan tâm đến những chia sẻ về sức khỏe của nhà thuốc chúng tôi.

Minh Thuý

Nguồn tham khảo: Tổng hợp