Tìm hiểu về phương pháp phẫu thuật u tuyến yên bằng đường mở nắp sọ

Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính đối với bệnh lý u tuyến yên. Bởi đây là cơ quan nội tiết có kích thước rất nhỏ, đồng thời nó lại nằm sâu trong nhu mô não. Do đó, các phương pháp can thiệp trên vùng này luôn luôn ẩn chứa những rủi ro nhất định. Hôm nay, Nhà thuốc Long Châu sẽ chia sẻ với độc giả về phương pháp phẫu thuật u tuyến yên bằng đường mở nắp sọ trong bài viết dưới đây nhé!

Tại sao cần phải phẫu thuật u tuyến yên?

U tuyến yên là một bệnh lý gặp nhiều nhất trong độ tuổi từ 30 - 40, đồng thời không có sự khác biệt giữa hai giới nam và nữ. Bệnh nhân bị u tuyến yên thường cảm nhận được sự chèn ép của khối u gây ra các triệu chứng như chóng mặt, đau đầu, buồn nôn, sụp mí, bán manh thái dương… hoặc gây ảnh hưởng đến nội tiết như hiện tượng rối loạn kinh nguyệt và bài tiết sữa ở nữ giới, suy giảm chức năng sinh lý ở giới nam. Bên cạnh đó, bệnh còn gây ra nhiều triệu chứng khác như đái tháo nhạt, tăng huyết áp, to đầu chi…

Dựa vào các biểu hiện trên lâm sàng kết hợp cùng với các xét nghiệm nội tiết, hình ảnh của khối u trên MRI (cộng hưởng từ)... Từ đó, các bác sĩ chuyên khoa sẽ cân nhắc đến phương pháp điều trị phù hợp đối với từng bệnh nhân. Các phương pháp điều trị u tuyến yên có thể lựa chọn như điều trị nội khoa, xạ trị hoặc phẫu thuật.

Hiện nay, cùng với sự phát triển của công nghệ y học như hệ thống nội soi, hệ thống định vị thần kinh Navigator, kính vi phẫu nên hình thức phẫu thuật u tuyến yên bằng đường mở nắp sọ ngày càng được các bác sĩ chỉ định rộng rãi hơn và đem lại kết quả tương đối khả quan cho bệnh nhân.

Các trường hợp được chỉ định phẫu thuật u tuyến yên như khối u tuyến yên có kích thước lớn và có xu hướng phát triển lên cao, lan sang bên hoặc ra sau, xâm lấn vào nền thái dương hoặc xoang tĩnh mạch.

Cần chuẩn bị gì trước khi phẫu thuật u tuyến yên bằng đường mở nắp sọ?

Trước khi thực hiện phẫu thuật u tuyến yên bằng đường mở nắp sọ, bệnh nhân sẽ được bác sĩ thăm khám lâm sàng cẩn thận, bao gồm:

• Đánh giá về chuyên khoa mắt, tai mũi họng, nội tiết…
• Chụp CT, chụp MRI não bộ nhằm đánh giá cấu trúc của xương nền sọ.
• Thăm khám gây mê trước phẫu thuật theo quy định.
• Bệnh nhân được gội đầu sạch sẽ hoặc cạo tóc, vệ sinh sạch sẽ và sát trùng vùng mổ.

Thành phần có trong một kíp mổ gồm 7 - 8 người như sau:

• 1 bác sĩ mổ chính và 2 bác sĩ phụ mổ.
• 1 điều dưỡng viên phục vụ dụng cụ cho phẫu thuật viên và 1 điều dưỡng viên chạy ngoài.
• 1 bác sĩ gây mê và 1 điều dưỡng viên hỗ trợ gây mê.

Phương tiện và dụng cụ y tế sử dụng trong ca phẫu thuật u tuyến yên bằng đường mở nắp sọ bao gồm:

• Hệ thống thiết bị y tế để tiến hành gây mê nội khí quản cho bệnh nhân, đồng thời theo dõi bệnh nhân trong và sau phẫu thuật.
• Bàn phẫu thuật cài đặt hệ thống gá đầu Mayfield.
• Hệ thống định vị thần kinh Navigation, máy khoan chuyên dụng, kính vi phẫu, bộ dụng cụ vi phẫu sọ não và dao siêu âm Sonopet.
• Vật tư tiêu hao: Sáp sọ, bông sọ, gạc, chỉ vicryl 2/0, chỉ prolene 4/0 hoặc 5/0, xốp cầm máu spongel, gạc cầm máu Surgicel…
• Nẹp vít hàm mặt hoặc ghim, bộ dẫn lưu kín dưới da, keo cầm máu sinh học Floseal.

Quy trình phẫu thuật u tuyến yên bằng đường mở nắp sọ

Khi bắt đầu ca phẫu thuật, tùy thuộc vào vị trí của khối u mà bệnh nhân sẽ được đặt nằm ở tư thế ngửa, đầu thẳng hoặc nằm hơi nghiêng sang phía bên trái. Đầu của người bệnh sẽ được đặt cố định chắc chắn trên khung gá đầu Mayfield. Tiếp đó, bác sĩ gây mê sẽ tiến hành các thao tác gây mê nội khí quản cho bệnh nhân.

Các bước tiến hành phẫu thuật u tuyến yên bằng đường mở nắp sọ như sau:

• Bước 1: Đăng ký vào hệ thống định vị thần kinh - Neuronavigation.
• Bước 2: Sát khuẩn rộng rãi vùng mổ, gây mê tại chỗ vùng rạch da (đường chân tóc trán phải hoặc trên cung mày).
• Bước 3: Phẫu thuật viên tiến hành rạch da, tách phần cân cơ và màng xương để bộc lộ vùng xương sọ.
• Bước 4: Sử dụng máy khoan để mở nắp sọ (qua keyhole bên phải hoặc trán).
• Bước 5: Tiến hành mở màng cứng theo hình vòng cung, khoang dưới nhện nhằm hút bớt dịch não tuỷ để giúp cho não xẹp hơn. Đặt van vén não (nếu cần) và đặt kính vi phẫu.
• Bước 6: Xác định dây thần kinh thị giác cùng với khu vực động mạch cảnh cùng bên, tiến hành bóc tách màng nhện đi về phía đường giữa nhằm xác định điểm giao thoa thị giác.
• Bước 7: Sử dụng máy và mũi khoan mài xương ở đỉnh của hốc mắt, đồng thời mở rộng bằng cò súng.
• Bước 8: Tiến hành tách khối u tuyến yên ra khỏi mạch máu và dây thần kinh (nếu cần). Sử dụng dao siêu âm hoặc kéo vi phẫu để lấy từng phần của khối u. Lấy một phần mẫu y để mang đi làm sinh thiết tức thì nhằm xác định chẩn đoán cũng như đưa ra hướng xử trí phù hợp.
• Bước 9: Sử dụng Navigation trong quá trình phẫu thuật để xác định vị trí tương quan giữa thần kinh, mạch máu với khối u. Dùng dao điện lưỡng cực, keo dán hoặc gạc Surgicel để cầm máu.
• Bước 10: Khâu đóng màng cứng bằng chỉ prolene 4/0 hoặc 5/0. Treo màng cứng và đặt lại xương. Đặt ống dẫn lưu ổ phẫu thuật nếu cần, sử dụng ghim hoặc nẹp vít hàm mặt để cố định nắp sọ. Khâu đóng vết mổ bằng chỉ vicryl 2/0 và kết thúc ca mổ.

Theo dõi và điều trị sau phẫu thuật

Theo dõi dấu hiệu sinh tồn

Tiến hành theo dõi các dấu hiệu về mạch, hô hấp, huyết áp, tuần hoàn, nhiệt độ, nội tiết, chức năng gan thận của người bệnh nhằm đánh giá dấu hiệu sinh tồn.

Theo dõi tín hiệu thần kinh

Để đánh giá tín hiệu thần kinh của bệnh nhân cần dựa theo các tiêu chuẩn như sau:

• Đánh giá tri giác: Dựa vào bảng thang điểm hôn mê Glasgow;
• Đánh giá về vận động của chân, tay.
• Quan sát về kích thước của đồng tử, hình dạng méo hay tròn, tốc độ phản xạ với ánh sáng.
• Đánh giá về chức năng của dây thần kinh sọ khác như liệt dây VII ngoại vi (méo mặt), liệt dây VIII (ù tai, nghe kém, điếc), liệt dây IX (nghẹn, nuốt sặc, nói khàn tiếng).

Hy vọng với những thông tin được chia sẻ trong bài viết đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về bệnh u tuyến yên và phương pháp phẫu thuật u tuyến yên bằng đường mở nắp sọ. Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính của bệnh u tuyến yên và mang lại hiệu quả tốt. Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần được theo dõi chăm sóc và theo dõi chặt chẽ để phòng ngừa cũng như phát hiện sớm các biến chứng có thể gặp như chảy máu sau mổ, giãn não thất, nhiễm trùng, viêm màng não, áp xe não, suy thượng thận, đái tháo nhạt, rò dịch não tuỷ…

Xem thêm:

• Nguyên nhân bệnh tuyến giáp gây tăng cân và cách khắc phục
• Hôn mê do suy chức năng tuyến giáp: Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết