Tìm kiếm các dấu hiệu cảnh báo sớm của bệnh ung thư tuyến tụy

Ung thư tuyến tụy là một kẻ giết người ngoan cố, cho đến nay đã bất chấp những nỗ lực tốt nhất của y học trong việc chẩn đoán sớm và điều trị khỏi bệnh. Mặc dù ung thư tuyến tụy là một bệnh ung thư tương đối hiếm gặp, nhưng nó gây chết người đến mức hiện nay nó đang trên đà trở thành nguyên nhân gây tử vong liên quan đến ung thư thứ hai của đất nước vào năm 2040.

Hiện nó chiếm khoảng 3% các loại ung thư và 7% các ca tử vong do ung thư. Nhìn chung, chỉ có một người trong số 10 người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư tuyến tụy sống sót sau năm năm. Việc chữa khỏi hầu như luôn là một điều may mắn, khi ung thư được phát hiện ở giai đoạn sớm, không có triệu chứng trong quá trình chụp hoặc phẫu thuật vùng bụng không liên quan và khối u có thể được phẫu thuật cắt bỏ.

Tiến sĩ Brian M. Wolpin, giám đốc trung tâm ung thư đường tiêu hóa tại Viện Ung thư Dana-Farber ở Boston, nói rằng đây là một loại ung thư khó phát hiện sớm vì “nó tương đối không phổ biến trong dân số và các triệu chứng mà nó gây ra, như sụt cân, mệt mỏi và khó chịu ở bụng, không đặc hiệu và nhiều khả năng là do các bệnh lý khác”. Kết quả là khi 80% bệnh nhân khi được chẩn đoán mắc ung thư tuyến tụy đều khó điều trị.

Tuyến tụy có chức năng tạo ra các enzym phân hủy cholesterol, protein và chất béo

Các yếu tố nguy cơ gây ung thư tuyến tụy

Tuy nhiên, có một số yếu tố nguy cơ chính phát triển ung thư tuyến tụy. Hút thuốc làm tăng gấp đôi nguy cơ và chiếm khoảng một phần tư tổng số các trường hợp. Béo phì, tăng cân quá mức khi trưởng thành và mang thêm trọng lượng quanh eo, ngay cả khi không phải là rất thừa cân, cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Đó có thể là lý do tại sao bệnh tiểu đường loại 2, thường liên quan đến thừa cân, cũng là một yếu tố nguy cơ quan trọng. Các nguy cơ khác bao gồm viêm tụy mãn tính, tình trạng viêm dai dẳng của tuyến tụy thường liên quan đến việc uống nhiều rượu và hút thuốc, và nơi làm việc tiếp xúc với một số hóa chất, như những hóa chất được sử dụng trong ngành giặt khô và gia công kim loại.

Tuổi già cũng là một yếu tố nguy cơ - khoảng 2/3 trường hợp xảy ra ở những người 65 tuổi trở lên. Và tiền sử gia đình cũng có thể đóng một vai trò nào đó, bao gồm các tình trạng di truyền di truyền như đột biến gen BRCA1 hoặc BRCA2 thường liên quan đến ung thư vú và ung thư buồng trứng.

Béo phì là nguyên nhân gây ra ung thư tuyến tụy

Bệnh tiểu đường như một dấu hiệu cảnh báo sớm

Từ lâu, người ta đã biết rằng cơ hội sống sót tốt nhất của hầu hết các bệnh ung thư là do được phát hiện sớm, khi khối u ác tính hoàn toàn giới hạn trong cơ quan hoặc mô mà nó bắt nguồn. Tuyến tụy là một cơ quan khá nhỏ, hình củ cà rốt, dài khoảng 6 inch và rộng chưa đến 2 inch, nằm ẩn giữa xương sườn và dạ dày.

Ung thư tuyến tụy giai đoạn đầu không tạo ra tổn thương có thể cảm nhận được và nó hiếm khi gây ra các triệu chứng có thể khiến bạn phải đi khám sức khỏe, cho đến khi nó thoát khỏi vùng giới hạn của tuyến tụy và lây lan sang nơi khác.

Nhưng các nhà khoa học đang nghiên cứu một dấu hiệu cảnh báo sớm có thể xảy ra: Mối liên hệ giữa ung thư tuyến tụy và bệnh tiểu đường loại 2 mới phát triển. Bệnh tiểu đường cũng phát sinh trong tuyến tụy, nơi chứa các tế bào chuyên biệt sản xuất hormone insulin để điều chỉnh lượng đường trong máu. Và mặc dù vẫn chưa xác định được bệnh nào xuất hiện trước, bệnh tiểu đường hay ung thư, một số nghiên cứu cho thấy rằng sự phát triển gần đây của bệnh tiểu đường loại 2 có thể báo trước sự tồn tại của ung thư ẩn trong cơ quan này.

Một nghiên cứu ban đầu từ năm 2005 trên 2.122 cư dân của Rochester, Minn., Của Tiến sĩ Suresh T. Chari, hiện là bác sĩ tiêu hóa tại Trung tâm Ung thư MD Anderson của Đại học Texas, cho thấy rằng trong vòng ba năm kể từ khi nhận được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường, thì sẽ có nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến tụy cao gấp tám lần so với dân số chung. Ông cùng với các đồng nghiệp tại Phòng khám Mayo cũng đã xác định được một gen gọi là UCP-1 có thể dự đoán sự phát triển của bệnh ung thư này ở những người mắc bệnh tiểu đường.

Gần đây hơn, Tiến sĩ Maxim S. Petrov, một giáo sư về pancreatology tại Đại học Y khoa Auckland, đã dẫn đầu một nghiên cứu vào tháng 9 năm 2020 ở New Zealand với gần 140.000 người mắc bệnh tiểu đường loại 2 hoặc viêm tụy, hoặc cả hai, những người đã được theo dõi để điều trị đến 18 năm. Kết quả cho thấy những người mắc bệnh tiểu đường sau một đợt viêm tụy cấp có nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến tụy cao gấp 7 lần so với những người mắc bệnh tiểu đường loại 2.

Các nhà khoa học đang tìm mối liên hệ giữ bệnh tiểu đường và ung thư tuyến tụy

Vào năm 2018, Viện Ung thư Quốc gia đã đưa ra một nghiên cứu đang trong quá trình thu nhận 10.000 người từ 50 đến 85 tuổi mới được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường hoặc lượng đường trong máu cao. Những người tham gia sẽ hiến máu và các mẫu mô, và các nhà nghiên cứu sẽ theo dõi chúng với hy vọng xác định manh mối để phát hiện sớm những người phát triển ung thư tuyến tụy.

Một nỗ lực khác bắt đầu vào mùa hè năm ngoái của Mạng lưới Hành động Ung thư Tuyến tụy, được gọi là Sáng kiến ​​Phát hiện Sớm Ung thư Tuyến tụy, sẽ thu hút hơn 12.000 người tham gia với lượng đường trong máu cao và bệnh tiểu đường mới khởi phát. Một nửa sẽ được kiểm tra máu định kỳ và chụp ảnh bụng dựa trên tuổi tác, trọng lượng cơ thể và mức đường huyết để tìm bằng chứng về ung thư tuyến tụy giai đoạn đầu, trong khi những người còn lại sẽ dùng để kiểm soát.

Mục tiêu của các nghiên cứu như vậy là xác định các dấu hiệu sinh học, như một số gen hoặc protein nhất định do khối u bài tiết ra, có thể được sử dụng trong các xét nghiệm sàng lọc để chỉ ra sự hiện diện của ung thư khi nó vẫn có thể có lợi từ phẫu thuật.

Trong khi đó, Tiến sĩ Wolpin nói rằng các bác sĩ nên xem xét "một danh sách kiểm tra" các dấu hiệu cảnh báo có thể cảnh báo họ về sự hiện diện của một căn bệnh ung thư sớm, có thể chữa khỏi. Trong số những điều cần xem xét là liệu mức đường huyết của bệnh nhân có tăng nhanh và khó kiểm soát bằng thuốc điều trị tiểu đường hay không; Liệu bệnh nhân tiểu đường có giảm cân mà không cần thay đổi chế độ ăn uống hoặc tập thể dục hay không; hoặc nếu bệnh nhân đã ổn trong nhiều năm, rồi đột nhiên ở độ tuổi 70 của họ bị tiểu đường và không rõ lý do tại sao.

Ung thư tuyến tụy là một căn bệnh quái ác và các nhà khoa học vẫn đang nghiên cứu để tìm kiếm các dấu hiệu cảnh báo sớm của bệnh ung thư tuyến tụy. Để đề phòng sức khỏe có những chuyển biến xấu thì ngay bây giờ bạn hãy tập một thói quen sống lành mạnh, ăn uống điều độ để hạn chế thấp nhất có thể nguy cơ mắc ung thư và những chứng bệnh khác.

Bảo Hân

Nguồn tham khảo: New York Times