U nang buồng trứng có nguy hiểm không và cách phòng tránh

U nang buồng trứng là bệnh lý chiếm tỷ lệ 80 - 90% các bệnh u buồng trứng nói chung. Bệnh lý này rất thường gặp ở phụ nữ đang trong độ tuổi sinh đẻ. U nang buồng trứng có nhiều thể dạng với biến chứng khác nhau. Để xác định u nang buồng trứng có nguy hiểm không? Làm thế nào để phòng tránh? Câu trả lời sẽ có trong bài viết này.

U nang buồng trứng là gì?

U nang buồng trứng là tình trạng hình thành một khối u trong buồng trứng của người phụ nữ khi bắt đầu độ tuổi dậy thì. Khối u này dạng nước chứa dịch hoặc chất rắn như bã đậu, bên ngoài là vỏ bọc hay vỏ nang. Chúng có thể hình thành từ các mô mới khác thường, hoặc là sự tích tụ dịch tạo thành nang bên trong buồng trứng. Bệnh lý này chiếm khoảng 3,6% các bệnh về phụ khoa. Đa phần các u nang trong buồng trứng là u lành tính, nhưng nếu không được chữa trị kịp thời vẫn có thể gây ảnh hưởng nguy hiểm đến sức khỏe, đặc biệt là khả năng sinh sản.

U nang buồng trứng thường có các dạng như:

U nang cơ năng: Khối u phát sinh do rối loạn nội tiết tố trong buồng trứng, thường là u lành và có thể tự biến mất mà không gây nguy hiểm. 

U nang thực thể: Làm biến đổi tổ chức của buồng trứng, có nguy cơ ung thư hóa. Trong đó:

• U nang nước: Là dạng hay gặp nhất, chiếm 40% u nang buồng trứng thực thể. Nếu trên bề mặt u có mạch máu tăng sinh hình lược hoặc có các nhú thì là dấu hiệu ung thư hóa.
• U nang nhầy: Chiếm 20% u buồng trứng thực thể.
• U nang bì: Chiếm 25% u buồng trứng thực thể.

U nang buồng trứng lạc nội mạc tử cung: Nội mạc tử cung là lớp màng bên trong tử cung gồm hai phần. Phần nền không thay đổi theo chu kỳ kinh nguyệt, mang thai hay sinh nở. Khi tổ chức nội mạc tử cung phát triển trên bề mặt buồng trứng sẽ gây phá hủy tổ chức buồng trứng lành. Dạng u này thường gây đau và dính nhiều, làm tắc vòi trứng gây vô sinh.

Những triệu chứng thường gặp khi bị u nang buồng trứng:

• Đau thắt lưng, đùi và vùng chậu;
• Đau tức phần bụng dưới, đầy hơi, buồn nôn;
• Mót tiểu liên tục;
• Đau khi quan hệ;
• Rối loạn kinh nguyệt;
• Tăng cân không rõ nguyên nhân.

Nguyên nhân gây mắc u nang ở buồng trứng

Theo các báo cáo nghiên cứu phát hiện, u nang buồng trứng là do các vấn đề liên quan đến hóc-môn và một số bệnh lý như hội chứng buồng trứng đa nang, lạc nội mạc tử cung. Ngoài ra, còn những nguyên nhân khác có thể gây ra u nang buồng trứng như:

• Lạm dụng thuốc tránh thai.
• Chế độ ăn uống không hợp lý, ít rau củ quả xanh.
• Bị stress thời gian dài, béo phì.
• Gan bị nhiễm độc.
• Làm việc quá sức.
• Ăn nhiều thịt, trứng, sữa,...

U nang buồng trứng có nguy hiểm không?

Để trả lời cho câu hỏi u nang buồng trứng có nguy hiểm không thì cần phải biết thể dạng u nang mà bạn mắc phải là gì. Hầu hết 90% u nang buồng trứng là u lành tính, chỉ 10% có thể phát triển thành u ác tính gây ung thư. Ở phụ nữ tiền mãn kinh, u nang buồng trứng có khả năng phát triển thành ung thư cao hơn nhiều lần so với phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ.

Như đã phân loại ở trên, u nang buồng trứng có hai dạng là u cơ năng và u thực thể. Nếu là u nang cơ năng thì thường là u lành tính vô hại và có thể tự biến mất. Nếu là u nang thực thế thì tiến triển chậm và âm thầm, triệu chứng mơ hồ. Khi đã có triệu chứng rõ rệt thì u đã to và chèn ép lên nội tạng, gây nhiều biến chứng và có thể nguy hiểm đến tính mạng như u nang buồng trứng xoắn hoặc vỡ nang. Như vậy, u nang buồng trứng có nguy hiểm không thì cần xác định loại u nang mắc phải.

Các phương pháp điều trị u nang ở buồng trứng 

Hiện nay, u nang buồng trứng đã có thể điều trị khỏi một cách hoàn toàn nên bạn có thể yên tâm. Với u nang dạng cơ năng thì bạn không cần phải điều trị, mà chỉ cần theo dõi khối u trong 3 - 6 vòng kinh đến khi u tự biến mất. Với u nang buồng trứng dạng thực thể thì cần phải tiến hành phẫu thuật để loại bỏ khối càng sớm càng tốt, tránh việc gây ra biến chứng và ung thư hóa.

Phương pháp điều trị u nang buồng trứng dạng thực thể như sau:

• Với u nang nước: Hay gặp ở phụ nữ lớn tuổi nên cần cắt bỏ luôn cả 2 buồng trứng.
• Với u nang nhầy: Cần cắt bỏ cả 2 buồng trứng càng sớm càng tốt để tránh u nhầy tái phát.
• Với u nang bì: Chỉ cắt bỏ khối u và cố gắng bảo tồn các nhu mô lành.

Phụ nữ đang có thai mà mắc u nang buồng trứng có nguy hiểm không? Nếu có chỉ định giữ thai, thì có thể tiến hành cắt bỏ u vào tháng thứ 4 của thai kỳ. Nếu đã có biến chứng, thì cần phải mổ cắt u khẩn cấp dù tuổi thai đang ở bất kỳ khoảng nào.

Người trẻ tuổi còn đang có nhu cầu sinh đẻ, cần mổ bóc tách khối u cẩn thận và bảo tồn tối đa những phần còn lành và bình thường ở buồng trứng và vòi trứng. 

Lưu ý, đối với khối u có bề mặt sần sùi và có dấu hiệu nứt vỡ, nếu bệnh nhân trên 40 tuổi thì cần sinh thiết ngay tức thì để đề phòng bị ung thư.

Nếu khối u phát triển có xâm lấn dây chằng rộng, cần tiến hành phẫu thuật bóc tách u tránh làm tổn thương đến niệu quản và hệ động mạch chậu, bàng quang.

Cách phòng tránh mắc u nang buồng trứng hiệu quả

Để giảm khả năng mắc u nang buồng trứng, bạn nên thực hiện các cách phòng ngừa sau:

• Hạn chế ăn thực ăn chứa nhiều mỡ động vật, chất béo bão hòa, chất kích thích và protein. Tăng cường ăn rau xanh, ngũ cốc, trái cây, các loại thực phẩm chứa nhiều vitamin A, C, cellulose, hidrocacbon.
• Uống đủ 1,5 - 2 lít nước/ngày.
• Kiểm tra định kỳ hoạt động của tuyến giáp.
• Tăng cường giải độc cho gan.
• Kết hợp thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý.
• Tăng cường thể dục thể thao nhẹ nhàng, nâng cao sức đề kháng của cơ thể.
• Không hút thuốc lá.
• Duy trì mức cân nặng cân đối.

Kết lại, u nang buồng trứng có nguy hiểm không tùy thuộc vào dạng u mà người bệnh mắc phải. Đa phần u nang buồng trứng đều là dạng u lành tính, ít tiến triển thành ung thư. Nhưng nếu phát hiện muộn u nang ác tính vẫn có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, các bác sĩ khuyên bạn nên đi khám phụ khoa định kỳ 4 - 6 tháng một lần để sớm phát hiện các dấu hiệu của u nang buồng trứng và các bệnh phụ khoa khác để kịp thời điều trị.

Bên cạnh đó, bạn nên tham khảo các sản phẩm thực phẩm chức năng hỗ trợ phòng chống u nang buồng trứng và sử dụng theo hướng dẫn của bác sĩ. Hiện các sản phẩm đang có sẵn tại hệ thống Nhà thuốc Long Châu với nhiều ưu đãi cực hấp dẫn.

Thanh Hương

Nguồn tham khảo: vinmec.com