U nang lông​ là gì? Nguyên nhân và cách điều trị

U nang lông là thuật ngữ chung mô tả các nang chứa lông hình thành dưới da, có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể. Trong đó, một dạng đặc biệt của u nang lông là nang lông dạng khe mông (Pilonidal cyst), xảy ra chủ yếu ở vùng khe mông do sự tích tụ của lông rụng kết hợp với viêm mạn tính.

U nang lông là gì?

U nang lông là một tình trạng xuất hiện khi lông bị mắc kẹt dưới da, tạo thành một nang chứa lông, tế bào da chết và có thể bị viêm nhiễm. U nang lông có thể xảy ra ở nhiều vị trí trên cơ thể nhưng thường gặp nhất là ở vùng khe mông, nơi ma sát và áp lực làm tăng nguy cơ lông mọc ngược và hình thành nang.

U nang lông có thể tồn tại ở dạng không viêm, chỉ gây ra một khối nhỏ dưới da, hoặc bị nhiễm trùng, dẫn đến sưng, đau, chảy mủ và hình thành áp xe. Nếu không được điều trị đúng cách, tình trạng này có thể tái phát nhiều lần, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Triệu chứng thường gặp của u nang lông

Triệu chứng của u nang lông phụ thuộc vào mức độ viêm nhiễm. Ở giai đoạn đầu, u nang có thể chỉ là một khối nhỏ không đau dưới da. Khi bị nhiễm trùng, các dấu hiệu có thể bao gồm:

• Sưng, đỏ và đau ở vùng bị ảnh hưởng.
• Xuất hiện mủ hoặc máu chảy ra từ u nang, có thể có mùi hôi.
• Cảm giác khó chịu, đau nhói khi ngồi hoặc di chuyển.
• Trong trường hợp nhiễm trùng nặng, có thể kèm theo sốt nhẹ.

Các triệu chứng này không chỉ gây khó chịu mà còn cần được điều trị kịp thời để tránh biến chứng tác động đến sức khỏe.

Nguyên nhân gây bệnh u nang lông

Nguyên nhân chính xác của u nang lông chưa được xác định hoàn toàn, nhưng các nghiên cứu cho thấy tình trạng này có liên quan đến:

• Lông mọc ngược: Khi lông không thể mọc xuyên qua da, nó bị mắc kẹt bên dưới, kích thích phản ứng viêm và hình thành nang.
• Ma sát và áp lực kéo dài: Ngồi lâu, mặc quần áo chật hoặc đi xe đạp thường xuyên có thể tạo điều kiện cho lông bị đẩy vào trong da.
• Tích tụ tế bào da chết: Các nang lông bị bít tắc bởi da chết và dầu nhờn, làm tăng nguy cơ hình thành nang.
• Nhiễm khuẩn: Vi khuẩn có thể xâm nhập vào nang lông bị bít tắc, gây viêm nhiễm và tạo áp xe chứa mủ.

Điều này cũng lý giải cho những trường hợp hiếm gặp, khi u nang lông xuất hiện ở những vùng khác ngoài xương sống, như ở tay các thợ cắt tóc hay thợ chăm sóc lông thú, nơi các nang u nang lông xuất hiện giữa các ngón tay.

Ai dễ mắc phải bệnh u nang lông?

U nang lông thường gặp ở nam giới trẻ tuổi và có xu hướng tái phát nhiều lần. Những người phải ngồi lâu, chẳng hạn như tài xế xe tải, cũng có nguy cơ cao phát triển u nang lông. Tuy nhiên, bệnh có thể được kiểm soát hiệu quả nếu bạn giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Để có thêm thông tin chi tiết và lời khuyên cụ thể, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ của bạn.

Bạn có thể có nguy cơ cao mắc u nang lông nếu gặp phải những yếu tố sau:

• Nam giới (có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 3-4 lần nữ giới).
• Độ tuổi trẻ (thường gặp nhất ở người 20-35 tuổi).
• Béo phì hoặc có lượng lông rậm trên cơ thể.
• Công việc hoặc thói quen ngồi lâu trong thời gian dài, ít vận động.
• Lượng lông, tóc thừa trên cơ thể.
• Lông, tóc dày và cứng.

Trong đó u nang lông ở mông là một trong những loại u nang lông phổ biến, với hơn 70.000 trường hợp được ghi nhận mỗi năm tại Mỹ. Nam giới có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 4 lần so với nữ giới, và bệnh thường xuất hiện trong giai đoạn dậy thì, chủ yếu từ 20-35 tuổi.

Chẩn đoán bệnh u nang lông

Dựa trên các triệu chứng và dấu hiệu mà bạn gặp phải, bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh u nang lông. Đôi khi, u nang lông nhỏ trên bề mặt da có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng đáng chú ý nào. Tuy nhiên, khi bị nhiễm trùng, u nang sẽ nhanh chóng phát triển thành một túi chứa đầy chất lỏng hoặc áp xe, nơi mô bị sưng và viêm, chứa đầy mủ.

Để chẩn đoán chính xác, bác sĩ sẽ hỏi bạn một số câu hỏi liên quan đến:

• Cảm giác đau khi ngồi hoặc đứng;
• Sự sưng to của u nang;
• Đỏ và đau xung quanh khu vực u nang;
• Mủ hoặc máu chảy ra từ áp xe, gây mùi hôi khó chịu;
• Lông nhô ra từ khu vực bị tổn thương;
• Sự xuất hiện của nhiều nốt xoang hoặc các lỗ trên da;
• Có triệu chứng sốt nhẹ.

Bác sĩ sẽ chẩn đoán u nang lông dựa trên khám lâm sàng và hỏi về triệu chứng của bệnh nhân. Trong một số trường hợp, siêu âm hoặc chụp MRI có thể được chỉ định để đánh giá mức độ lan rộng của nang hoặc phát hiện áp xe dưới da.

Phương pháp điều trị bệnh u nang lông

Việc điều trị u nang lông phụ thuộc vào mức độ viêm nhiễm và mức độ ảnh hưởng của nang:

Điều trị nội khoa (trường hợp nhẹ, chưa nhiễm trùng nghiêm trọng)

• Dùng thuốc kháng sinh nếu có dấu hiệu nhiễm trùng.
• Giữ vệ sinh vùng da bị ảnh hưởng, tránh mặc quần áo quá chật gây ma sát.
• Chườm ấm để giảm sưng và giúp dịch mủ thoát ra dễ dàng hơn.

Điều trị ngoại khoa (trường hợp nặng, tái phát nhiều lần)

• Dẫn lưu mủ: Bác sĩ rạch một vết nhỏ để thoát mủ ra ngoài, giúp giảm viêm và đau.
• Cắt bỏ nang: Nếu u nang tái phát nhiều lần, phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ nang có thể được thực hiện.
• Kỹ thuật mở và khâu: Để vết thương mở: Giúp vết thương lành từ từ và giảm nguy cơ tái phát; Khâu đóng vết thương: Giúp phục hồi nhanh hơn nhưng có nguy cơ tái phát cao hơn.

Lưu ý quan trọng sau phẫu thuật u nang lông

Nên làm

• Giữ vùng phẫu thuật luôn khô ráo và sạch sẽ để ngăn ngừa nhiễm trùng.
• Hãy mặc đồ lót bằng vải cotton mềm mại, rộng rãi để da không bị cọ xát và giúp vùng da tổn thương được thông thoáng.
• Bổ sung nhiều chất xơ vào khẩu phần ăn để hỗ trợ hệ tiêu hóa và quá trình phục hồi vết thương nhanh chóng.
• Tránh căng thẳng, nghỉ ngơi hợp lý và duy trì tâm lý tích cực để cơ thể phục hồi tốt nhất.

Không nên làm

• Không nâng vật nặng hoặc tập các bài tập cường độ cao trong ít nhất tuần đầu tiên để tránh ảnh hưởng đến vết mổ.
• Không đi xe đạp trong 6-8 tuần sau phẫu thuật để tránh tạo áp lực lên vùng phẫu thuật, giúp quá trình lành vết thương diễn ra suôn sẻ.
• Không đi bơi cho đến khi vết thương lành hoàn toàn, tránh tiếp xúc với nước có thể gây nhiễm trùng.

Phòng ngừa u nang lông

Bạn có thể hạn chế sự phát triển của u nang lông bằng cách thay đổi một số thói quen sinh hoạt đơn giản. Dưới đây là những bước cần thực hiện để bảo vệ làn da của bạn:

• Luôn giữ vùng da sạch sẽ để ngăn ngừa vi khuẩn và giảm nguy cơ nhiễm trùng.
• Giảm mỡ thừa cơ thể giúp giảm áp lực lên các vùng dễ bị u nang lông.
• Nếu công việc yêu cầu bạn ngồi lâu, hãy cố gắng đứng dậy, di chuyển thường xuyên để giảm ma sát lên da.

Nếu bạn từng bị u nang lông trước đây, hãy cân nhắc tẩy lông bằng laser hoặc sử dụng kem làm rụng lông, vì cạo lông có thể gây kích ứng da và tăng nguy cơ viêm. Những biện pháp này có thể giúp bạn bảo vệ làn da và duy trì sức khỏe lâu dài.

Qua bài viết này, hy vọng bạn đã có cái nhìn toàn diện về: U nang lông là gì? Và những vấn đề liên quan đến sức khỏe da liễu. Việc trang bị kiến thức không chỉ giúp bạn nhận diện sớm những dấu hiệu bất thường mà còn giúp bạn có những quyết định đúng đắn để chăm sóc sức khỏe bản thân một cách hiệu quả.