Vì sao tình trạng kháng kháng sinh ngày càng diễn ra nghiêm trọng hơn

Thuốc kháng sinh được coi là một giải pháp cho loài người trong điều trị các bệnh do nhiễm vi khuẩn. Tuy nhiên, hiện nay con người đang sử dụng kháng sinh chưa hợp lý dẫn đến tình trạng kháng thuốc của vi khuẩn. 

Vì sao tình trạng kháng kháng sinh ngày càng diễn ra nghiêm trọng hơn

Việt Nam nằm trong top những nước kháng các loại kháng sinh cao

Thuốc kháng sinh là một phát minh quan trọng của loài người, với khả năng diệt hàng loạt những chủng vi khuẩn nguy hiểm. Tuy nhiên hiện nay do việc lạm dụng thuốc kháng sinh từ đó dẫn đến tình trạng kháng thuốc, và có rất nhiều loại kháng sinh đã hoàn toàn bị vô hiệu. Tình hình sử dụng kháng sinh ở Việt Nam đang ở mức đáng báo động, khi tỉ lệ người dùng mua kháng sinh không cần kê đơn đang rất cao.

Hàng năm có hàng triệu người chết do kháng thuốc, trong đó có hơn 1,4 triệu người bệnh là trẻ em. Đây là tình trạng chung trên thế giới và Việt Nam là những nước nằm trong top các nước có tỷ lệ kháng thuốc kháng sinh cao trên thế giới, với những vi khuẩn kháng đa thuốc, đặc biệt ở nhóm vi khuẩn gram âm gây nên nhiều bệnh nguy hiểm.

Công dụng của thuốc kháng sinh là tiêu diệt vi khuẩn bằng cách làm yếu đi thành tế bào, hoặc ngăn ngừa sự tổng hợp protein của vi khuẩn và từ đó giúp các hồng cầu và bạch cầu trong cơ thể có thể tiêu diệt nhanh chóng vi khuẩn. Tuy nhiên việc lạm dụng thuốc kháng sinh sẽ khiến vi khuẩn trong cơ thể bắt đầu tiến hóa và hình thành đề kháng. Đặc biệt là những nhóm vi khuẩn Gram âm được biết đến là một “nỗi ám ảnh”, bởi lẽ chúng kháng quá nhiều loại kháng sinh và khiến cho việc điều trị trở nên khó khăn hơn.

Ngoài việc sử dụng quá mức kháng sinh trong ngành y tế thì một trong những nguyên nhân khác khiến tình trạng kháng kháng sinh ngày càng diễn ra nghiêm trọng hơn là do việc làm dụng thuốc kháng sinh quá nhiều trong ngành nông ngư nghiệp. Giải thích về tình trạng này, những nghiên cứu chỉ ra rằng 80% các loại thuốc kháng sinh được tiêu thụ ở ngành nông ngư nghiệp là dùng để tăng sản lượng lương thực.

Những loại thuốc kháng sinh này không dành cho người nhưng con người ta đang sử dụng quá mức vào ngành công nông nghiệp và nuôi trồng thủy hải sản như phun vào cây ăn quả, trộn vào thức ăn của gia súc, gia cầm và những loài thủy sản và những thuốc kháng sinh này sau một thời gian đã ngấm vào đất, nguồn nước đã khiến vi khuẩn tiến hoá. 

Và khi có những loại vi khuẩn hình thành kháng thể, chúng sẽ tiến hóa thành những loại siêu vi với năng lực sống mạnh mẽ hơn, sinh sản nhanh chóng và lây lan theo nhiều cách khác nhau, khiến tình trạng kháng thuốc ngày càng diễn biến phức tạp hơn.

Những hậu quả của việc siêu vi khuẩn kháng thuốc

Vi khuẩn kháng thuốc gây nên những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe

Gây thiệt hại về người và kinh tế

Những nguy cơ khi lạm dụng kháng sinh không chỉ với con người mà còn ảnh hưởng đến kinh tế. Hàng năm có hàng triệu người chết do kháng thuốc kháng sinh, kéo theo đó là những hệ lụy về con người, gia đình và những người xung quanh. Theo 1 số thống kê thì trung bình mỗi nước mất từ 0,4-1,6% trong tổng số GDP của quốc gia cho công tác phòng chống kháng thuốc.

Đặt gánh nặng lên ngành y tế

Việt Nam là một trong những nước có tình trạng kháng thuốc cao với tốc độ phát triển nhanh của những chủng siêu vi khuẩn, làm tăng chi phí điều để sử dụng những loại kháng sinh thế hệ mới, để lại nhiều hệ quả với sức khỏe của người bệnh, cộng đồng và sự phát triển chung của xã hội.

Báo động tình trạng kháng thuốc diện rộng, tăng nguy cơ tử vong của con người

Tình trạng lạm dụng thuốc kháng sinh, đặc biệt là những loại thuốc kháng sinh liều cao làm phát triển nhiều chủng vi khuẩn đa kháng, kể cả những loại kháng sinh thế hệ mới. Trong khi đó, việc phát triển các kháng sinh mới đã chững lại từ hơn 30 năm nay và chỉ có một vài kháng sinh mới ra đời, nếu chiếu theo tốc độ này thì dự kiến đến năm 2050 sẽ có 10 triệu người tử vong do kháng thuốc mỗi năm. 

Hạn chế tình trạng kháng thuốc kháng sinh ở trẻ nhỏ

Cần sử dụng kháng sinh đúng cách, đặc biệt quan trọng với trẻ nhỏ

Trẻ nhỏ là đối tượng dễ xảy ra tình trạng kháng kháng sinh nhất, do những lợi khuẩn của hệ miễn dịch còn yếu nên chưa thể chống chọi triệt để với những lợi khuẩn. Vì vậy mẹ cần bảo vệ con bằng những biện pháp dưới đây:

• Không được tự ý sử dụng thuốc kháng sinh khi chưa có sự chỉ định của bác sĩ, đặc biệt là những bệnh như ho, sốt, cảm, sổ mũi. Người lớn nên nhớ rằng thuốc kháng sinh chỉ có tác dụng với những vi khuẩn gây bệnh, những loại virus thông thường thì không có tác dụng.
• Chỉ sử dụng kháng sinh khi có chỉ định từ dược sĩ hoặc bác sĩ, hoặc có dấu hiệu chắc chắn sự nhiễm trùng. Khi trong quá trình sử dụng kháng sinh thì bạn nên đảm bảo uống đúng liều lượng cũng như đúng giờ giấc, không được tự ý tăng giảm hoặc ngừng liều dùng vì cũng dễ dẫn đến kháng thuốc. Nên sử dụng kháng sinh đúng bệnh, đúng liều. 

Trúc

Nguồn tham khảo: Tổng hợp