Viêm môi ánh sáng là gì? Biến chứng có thể xảy ra do viêm môi ánh sáng

Môi thường dễ tổn thương do ánh nắng mặt trời, dẫn đến viêm môi ánh sáng một tình trạng không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn gây lo ngại về nguy cơ ung thư da. Bài viết này sẽ tìm hiểu chi tiết về viêm môi ánh sáng, từ nguyên nhân đến các biện pháp điều trị và phòng ngừa.

Viêm môi ánh sáng là gì?

Viêm môi ánh sáng là một tình trạng khi da môi bị tác động bởi ánh sáng mặt trời, gây ra tổn thương cho lớp biểu bì bên ngoài. Mặc dù đây không phải là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nhưng nó có thể tăng nguy cơ mắc ung thư da.

Điểm đáng chú ý là khoảng 90% trường hợp viêm môi ánh sáng diễn ra ở phần môi dưới. Các dấu hiệu phổ biến của viêm môi ánh sáng bao gồm: Da môi khô có mảng vảy hoặc vết loét tổn thương, có các lớp da khô vảy bám trên môi, biên giới giữa môi dưới và vùng da xung quanh thường mất hoặc không rõ ràng, và có tình trạng viêm, đau hoặc nứt nẻ môi mở rộng khắp môi, thậm chí nứt sâu và kéo dài theo thời gian.

Nguyên nhân viêm môi ánh sáng

Viêm môi ánh sáng thường xảy ra do tiếp xúc thường xuyên với ánh sáng mặt trời mạnh hoặc trong điều kiện thời tiết cực đoan. Nam giới trưởng thành thường mắc bệnh này nhiều hơn, và do đó nó còn có tên gọi khác như bệnh môi của thủy thủ hoặc môi của nông dân, bởi đây là những nghề nghiệp thường bị phơi nhiễm ánh sáng mặt trời nhiều nhất và do đó tỷ lệ mắc bệnh này ở đối tượng này cao hơn.

Da môi ít sắc tố hơn và mỏng hơn so với lớp da bên ngoài của khuôn mặt, điều này làm cho nó dễ bị tổn thương hơn bởi tia cực tím từ mặt trời. Tiếp xúc quá nhiều hoặc kéo dài với tia UVB sóng ngắn, một dạng của tia cực tím có trong ánh sáng mặt trời, có thể gây tổn thương DNA trong tế bào môi, dẫn đến các biểu hiện bất thường.

Ngoài ra, một số yếu tố nguy cơ khác bao gồm:

Phơi nắng: Môi thường xuyên tiếp xúc với tác động của ánh sáng mặt trời. Phơi nhiều mức độ cực đoan có thể làm cháy tế bào da và gia tăng nguy cơ biến đổi tế bào.

Giới tính: Nam giới mắc bệnh này cao hơn ba lần so với nữ giới.

Da trắng: Phần lớn những người bị viêm môi ánh sáng thường có da trắng hoặc sáng. Tỉ lệ mắc bệnh cao ở những người có làn da trắng hoặc những người có rối loạn sắc tố da.

Môi trường: Sống và làm việc trong các môi trường nhiệt đới, cận nhiệt đới hoặc sa mạc tạo điều kiện tiếp xúc với tia cực tím. Các công việc liên quan đến làm việc ngoài trời, như công nhân xây dựng, nông dân, thủy thủ, cũng có nguy cơ cao.

Tuổi: Biểu hiện tổn thương da mạn tính thường xuất hiện sau một thời gian dài, thường ảnh hưởng đến người lớn.

Hút thuốc, nhai trầu: Hút thuốc lá hoặc nhai trầu có thể làm yếu môi và tạo điều kiện cho tổn thương do ánh nắng mặt trời.

Uống nhiều rượu: Các yếu tố này cũng có thể gia tăng nguy cơ viêm môi ánh sáng. Nhiễm HPV, một loại virus gây ra mụn cóc cũng có thể góp phần vào tình trạng này.

Các rối loạn miễn dịch hoặc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch: Thuốc làm suy yếu hệ miễn dịch thường làm tăng nguy cơ tổn thương do ánh nắng mặt trời.

Biến chứng có thể xảy ra do viêm môi ánh sáng

Viêm môi ánh sáng không chỉ dẫn đến các triệu chứng và biến đổi về thể chất, mà còn gia tăng nguy cơ phát triển các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Nó thường được coi là một loại tiền ung thư da. Dựa trên ước tính, từ 10 - 20% trường hợp viêm môi ánh sáng có khả năng dẫn đến ung thư ác tính trong vòng 20 năm sau khi được chẩn đoán.

Hơn nữa, khoảng 15 - 35% trong số những trường hợp này có thể lan rộng sang các mô khác, tạo điều kiện cho các biến chứng tiềm ẩn. Các biến chứng này có thể bao gồm ung thư biểu mô tế bào vảy xâm lấn, ung thư tế bào vảy khu trú, hoặc bệnh Bowen.

Việc theo dõi và điều trị viêm môi ánh sáng kịp thời có thể giảm nguy cơ phát triển thành những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn.

Điều trị và phòng ngừa viêm môi ánh sáng

Các trường hợp viêm môi ánh sáng thường có thể được điều trị một cách hiệu quả thông qua các biện pháp cơ bản và hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Trong quá trình điều trị viêm môi, hạn chế tiếp xúc với ánh nắng là quan trọng nhất. Các vết thương do viêm môi ánh sáng thường sẽ tự lành trong vài ngày hoặc vài tuần đối với trường hợp cấp tính. Đối với những trường hợp mạn tính, việc điều trị có thể kéo dài vài tháng trước khi triệu chứng hoàn toàn biến mất. Quá trình điều trị viêm môi ánh sáng nên được theo dõi và chỉ định bởi bác sĩ da liễu sau khi thăm khám kỹ lưỡng.

Trong trường hợp nặng, khi các mô bị ảnh hưởng quá nhiều, có thể cần đến các biện pháp điều trị chuyên sâu như sử dụng laser hoặc electrocautery (dùng dòng điện để loại bỏ các miếng da vảy bất thường).

Để ngăn ngừa viêm môi ánh sáng và giảm nguy cơ phát triển ung thư da, bệnh nhân cần hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Việc sử dụng kem chống nắng cho mặt và môi, thường xuyên bảo vệ môi bằng son dưỡng hoặc kem dưỡng ẩm chứa chỉ số chống nắng là rất quan trọng, đặc biệt khi bạn phải ra ngoài dưới ánh nắng mặt trời. Đội mũ rộng vành và đeo khẩu trang khi ra ngoài trời nắng cũng là những biện pháp bảo vệ cần thực hiện.

Hơn nữa, việc loại bỏ các yếu tố gây nguy cơ như hút thuốc lá, hạn chế tiêu thụ rượu, tránh các loại kem và sản phẩm làm mỏng da là quan trọng. Nếu bạn đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch hoặc chống viêm, bạn nên cẩn trọng khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Nếu bạn phát hiện bất kỳ triệu chứng viêm môi ánh sáng nào, hãy nên tìm đến bác sĩ để được khám và điều trị sớm, nhằm ngăn ngừa biến chứng có thể xảy ra. 

Viêm môi ánh sáng thường không nguy hiểm, nhưng không nên xem thường, đặc biệt nếu bạn có bất kỳ triệu chứng không bình thường nào trên môi, nên thăm khám bác sĩ da liễu để kịp thời điều trị.

Xem thêm:

• Cách chữa viêm môi tại nhà không dùng thuốc có hiệu quả không?
• Viêm môi dạng u hạt là bệnh gì? Nguyên nhân gây bệnh và dấu hiệu nhận biết