Viêm tai giữa ứ dịch ở trẻ sơ sinh - Nguyên nhân và phương pháp điều trị

Viêm tai giữa ứ dịch ở trẻ sơ sinh là bệnh khá phổ biến. Do tiến triển âm thầm nên hầu hết bệnh nhân viêm tai giữa ứ dịch đều phát hiện muộn, ảnh hưởng lớn đến khả năng nghe, phát triển và học ngôn ngữ của trẻ.

Vậy viêm tai tai giữa ứ dịch ở trẻ sơ sinh là gì, hãy cùng tìm hiểu câu trả lời qua các bài viết sau.

Viêm tai tai giữa ứ dịch ở trẻ sơ sinh là gì?

Viêm tai ứ dịch ở trẻ sơ sinh là tình trạng viêm niêm mạc của tai giữa với chất dịch chảy ra từ ống tai và chất lỏng tích tụ phía sau màng nhĩ chưa được đục lỗ.

Dịch tai giữa có thể có dạng huyết thanh, chất nhầy hoặc dạng keo. Có 3 dạng viêm dựa trên thời gian của bệnh: Dạng cấp tính xảy ra dưới 3 tuần, dạng bán cấp kéo dài 3 tuần đến 3 tháng, dạng mãn tính có thể kéo dài hơn 3 tháng.

Viêm tai giữa ứ dịch thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Bệnh diễn biến thầm lặng và không có triệu chứng, dấu hiệu lâm sàng chính là nghe kém. Rối loạn này được phát hiện khi cha mẹ đưa con đi khám vì nhận thấy những dấu hiệu bất thường, chẳng hạn như:

• Trẻ nhỏ không quay đầu lại với âm thanh, hoặc trẻ chậm học và phát triển ngôn ngữ.
• Đối với trẻ lớn: Trong lớp học trẻ nghe kém, nặng tai, khó chịu, khi nghe chính tả có biểu hiện bất thường về thính giác.
• Ngoài ra, bệnh viêm tai giữa có tràn dịch thường được phát hiện khi trẻ đi khám khi bị nhiễm trùng đường hô hấp trên.

Ở trẻ em, mất thính lực thường xảy ra ở cả hai tai, trong khi ở người lớn, tình trạng này phổ biến hơn ở một bên tai. Mức độ suy giảm thính lực rất khác nhau ở mỗi bệnh nhân. Nếu tình trạng giảm thính lực cả hai tai trên 30dB sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến sự phát triển ngôn ngữ và khả năng học tập. Một số triệu chứng hiếm gặp của bệnh này là:

• Cảm giác dịch chuyển chỗ trong tai;
• Điếc thay đổi tùy theo vị trí đầu;
• Chóng mặt;
• Đau tai: Thường chỉ xuất hiện trong hoặc một thời gian ngắn sau giai đoạn cấp tính của viêm tai giữa.

Nguyên nhân gây viêm tai giữa ứ dịch ở trẻ sơ sinh

Có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh viêm tai giữa ứ dịch ở trẻ sơ sinh như:

• Tắc vòi nhĩ: Sự tắc nghẽn của vòi nhĩ làm cho ống tai bị mất không khí do đó áp lực âm tính vì vậy dịch thấm vô trùng.
• Viêm tai giữa do vi khuẩn: Nhiều thống kê cho thấy có tới 40% nguyên nhân gây ra tình trạng viêm tai ứng dịch là do vi khuẩn.
• Virus, dị ứng,…

Phác đồ điều trị viêm tai giữa ứ dịch ở trẻ sơ sinh

Kiểm soát cơn đau:

• Để giúp giảm cơn đau và cơn sốt của trẻ, bạn nên sử dụng ibuprofen hoặc acetaminophen không kê đơn.
• Dùng thuốc nhỏ tai lidocain cho trẻ em trên 2 tuổi không bị thủng màng nhĩ.
• Rạch màng nhĩ cho trẻ em khi màng nhĩ bị đe dọa và đau tai quá nặng.

Điều trị kháng sinh:

Liệu pháp kháng sinh được sử dụng trong các trường hợp viêm tai giữa sau:

Đau tai từ trung bình đến nặng ở trẻ em trên 6 tháng. Các triệu chứng tồn tại ít nhất 48 giờ. Ngoài ra, trẻ có dấu hiệu sốt cao từ 39^oC trở lên.

Trẻ từ 6 đến 23 tháng tuổi bị đau tai nhẹ. Các triệu chứng kéo dài dưới 48 giờ và sốt cao dưới 39^oC.

Trẻ trên 24 tháng bị đau tai nhẹ. Các triệu chứng kéo dài dưới 48 giờ và sốt dưới 39^oC.

Thuốc kháng sinh thường được sử dụng để điều trị bệnh viêm tai giữa là amoxicillin. Liều cho trẻ nhỏ là 80-100 mg / kg / ngày, ngày 3 lần. Giữ liều thông thường của bạn trong 5 ngày liên tục.

Nếu amoxicillin không hoạt động. Trẻ vẫn sốt và đau 48 giờ sau đợt điều trị kháng sinh đầu tiên, sẽ dùng amoxicillin-clavulanate trong 5 ngày tiếp theo:

• Trẻ em cân nặng dưới 40kg: 45-50 mg / kg / ngày. Nếu sử dụng amoxicillin-clavulanate tỷ lệ 8:1 hoặc 7:1, 2 lần một ngày. Hoặc uống thành 3 liều với tỷ lệ 4:1.
• Trẻ em và người lớn trên 40kg: Amoxicillin-clavulanate với liều 1500 đến 2000 mg / ngày.

Lưu ý: Trẻ em không được dùng amoxicillin-clavulanate quá 375 mg / ngày hoặc 12,5 mg / kg / ngày.

Nếu trẻ bị dị ứng với penicillin (amoxicillin), sẽ sử dụng erythromycin hoặc azithromycin để thay thế:

• Erythromycin: Liều từ 30 đến 35 mg / kg / ngày, 2 - 3 liều mỗi ngày trong 10 ngày liên tục.
• Azithromycin (chỉ dành cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên): Liều 10 mg / kg / lần / ngày trong 3 ngày liên tục.

Khi thể trạng và cơ địa của trẻ không đáp ứng với điều trị kháng sinh. Phụ huynh nên sử dụng một số phương pháp điều trị khác như:

• Sử dụng ống tai để dẫn dịch từ tai giữa ra ngoài;
• Cắt màng nhĩ để dẫn dịch ra ngoài;
• Nạo VA và amidan;
• Phẫu thuật.

Trên đây là thông tin về viêm tai giữa ứ dịch ở trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, bài viết này chỉ dành cho mục đích thông tin. Mỗi bệnh nhân sẽ có một tình trạng bệnh và mức độ bệnh khác nhau.

Vì vậy, chỉ những bác sĩ có chuyên môn mới có thể đưa ra phương án điều trị chính xác và hiệu quả nhất cho bệnh nhân. Vì vậy, khi trẻ không may bị viêm tai giữa ứ dịch, bạn nên đưa bé đến bệnh viện để thăm khám và điều trị càng sớm càng tốt.

Để viêm tai giữa không làm ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ em, việc phòng ngừa bệnh ngay từ khi còn nhỏ là rất quan trọng. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu tự hào là đơn vị tiên phong trong việc áp dụng hệ thống bảo quản lạnh đạt chuẩn GSP. Kho lạnh của trung tâm được duy trì nhiệt độ từ 2 - 8°C, giúp bảo quản vắc xin luôn ở trạng thái tốt nhất. Ngoài việc cung cấp đầy đủ các loại vắc xin cho trẻ em và người lớn, trung tâm còn đặc biệt chú trọng đến vắc xin phòng phế cầu khuẩn. Vắc xin này giúp phòng ngừa các bệnh như viêm phổi, viêm tai giữa, nhiễm trùng máu và viêm màng não. Với cam kết ổn định giá kể cả trong mùa dịch, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu luôn sẵn sàng đáp ứng nhu cầu bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Nguyễn Nhung

Nguồn tham khảo: Tổng hợp