Xạ trị ung thư phổi là gì?

Hơn một phần tư trong số tất cả các bệnh ung thư nói chung được chẩn đoán có liên quan đến ung thư phổi. Ung thư phổi vẫn là nguyên nhân gây tử vong phổ biến nhất ở đàn ông và phụ nữ trên toàn thế giới. Năm 2018, bệnh ung thư phổi ước tính đã cướp đi mạng sống của hơn 150.000 người. Tuy nhiên, bệnh ung thư phổi có thể phòng ngừa bằng việc không hút thuốc lá và tránh xa thuốc lá thụ động. Việc hít phải các hóa chất gây ung thư như khói thuốc lá và bụi ô nhiễm từ môi trường bên ngoài có thể dẫn đến sự thay đổi mô phổi - được gọi là thay đổi tiền ung thư phổi.

Ung thư phổi thường diễn biến âm thầm trong một khoảng thời gian nhiều năm và nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm, bệnh có thể được điều trị thành công bằng nhiều phương pháp điều trị hiện đại, trong đó có phương pháp xạ trị.

Xạ trị ung thư phổi là gì?

Xạ trị là sử dụng tia X năng lượng cao để điều trị tế bào ung thư. Trong việc xạ trị ung thư phổi, bệnh nhân sẽ được điều trị bởi một máy gia tốc tuyến tính – hay máy xạ, tạo ra các tia bức xạ chiếu vào cơ thể bệnh nhân. Phương pháp này còn được gọi là liệu pháp xạ ngoài – External beam radiotherapy (EBRT). Việc điều trị sẽ được bác sĩ và các kỹ sư vật lý phóng xạ lập kế hoạch rất cẩn thận và cá nhân hóa với từng người bệnh cụ thể.

Mục đích của việc xạ trị

Tùy vào từng bệnh nhân với loại ung thư phổi cụ thể, phương pháp xạ trị có thể đóng vai trò điều trị triệt căn, điều trị dự phòng, điều trị bổ trợ hay điều trị các triệu chứng.

• Với mục đích điều trị triệt căn: Xạ trị được thực hiện nhằm tiêu diệt các tế bào ung thư và thu nhỏ kích thước khối u trong phổi của bệnh nhân.
• Với mục đích điều trị bổ trợ: Việc xạ trị giúp làm giảm nguy cơ tái phát tại chỗ, tại vùng của khối u.
• Với mục đích điều trị dự phòng: Xạ trị được sử dụng để giảm tỉ lệ di căn lên não ở các bệnh nhân ung thư phổi thể tế bào nhỏ (SCLC).
• Với mục đích điều trị triệu chứng: Việc xạ trị giúp làm giảm các khó chịu, giảm sự đau đớn cho bệnh nhân.

Điều gì xảy ra trong quá trình xạ trị?

Khi xạ trị, người bệnh sẽ ở một mình trong phòng điều trị. Các bác sĩ và các kỹ thuật viên vận hành sẽ nhìn thấy và nghe thấy bệnh nhân mọi lúc qua kính và camera trong phòng điều trị. Máy móc sẽ không chạm vào người bệnh nhân trong quá trình điều trị. Máy sẽ di chuyển xung quanh bệnh nhân và phát ra âm thanh đặc trưng.

Thông thường các bác sĩ sẽ dặn dò trước khi người bệnh thực hiện xạ trị buổi đầu tiên. Tuy nhiên nếu bệnh nhân lo lắng hoặc cảm thấy không khỏe, sẽ ra hiệu bằng cách giơ tay hoặc kêu gọi. Lúc này, việc xạ trị sẽ tạm dừng.

Lưu ý quan trọng khi sử dụng phương pháp xạ trị

Trước khi bắt đầu quá trình điều trị bằng phương pháp xạ trị, bệnh nhân cần phải thảo luận với bác sĩ điều trị nếu bệnh nhân đang mang thai hoặc có khả năng mang thai. Cả nam giới và nữ giới nên sử dụng các biện pháp tránh thai an toàn trong và sau khi điều trị bằng phương pháp xạ trị. Một số các phương pháp điều trị ung thư phổi có thể gây ra tổn thương cho các tế bào sinh dục cả tinh trùng và trứng, có thể dẫn đến hậu quả bất thường hoặc các biến chứng khi sinh. Do đó, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước thực hiện phương pháp xạ trị. Ngoài ra, bệnh nhân cần lưu ý một số vấn đề sau và trao đổi với bác sĩ khi gặp các triệu chứng sau:

• Ho ra máu hoặc có máu trong niêm mạc.
• Cơ thể rất mệt mỏi, không còn sức.
• Cảm thấy buồn nôn và nôn nhiều lần.
• Có sự thay đổi đối với làn da.
• Bệnh nhân cảm thấy không khỏe.

Các lưu ý khác trong quá trình điều trị bằng phương pháp xạ trị

Khi sử dụng phương pháp xạ trị để điều trị bệnh ung thư phổi, có nghĩa là sức khỏe của bạn sẽ được cải thiện sau đó. Thời gian sống, tuổi thọ của bệnh nhân sẽ được kéo dài nếu điều trị đúng phác đồ mà bác sĩ đưa ra. Do đó, bệnh nhân hãy vui vẻ, lạc quan, thư giãn và suy nghĩ đến những điều tích cực. Không nên quá lo lắng sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng phục hồi bệnh. Dưới đây là các lưu ý khác trong quá trình điều trị, bệnh nhân nên chú ý và thực hiện nghiêm túc, nhằm đem lại hiệu quả cao cho việc điều trị bệnh của mình:

Hãy cai thuốc lá

• Không bao giờ là quá muộn để cai thuốc lá. Bỏ thói quen hút thuốc lá là một trong những điều tiên quyết, tốt nhất mà bệnh nhân có thể làm để giúp cho việc điều trị của đạt hiệu quả tốt hơn.
• Có nhiều phương pháp hiệu quả để giúp bệnh nhân cai thuốc lá.
• Nên trao đổi với các bác sĩ để biết thêm thông tin và việc hỗ trợ cai thuốc lá để được giúp đỡ.
• Cai thuốc lá tức là làm giảm khả năng mắc bệnh ung thư phổi cho những người thân yêu của bệnh nhân.

Nên duy trì lối sống lành mạnh ngay bây giờ

• Các nghiên cứu cho thấy việc tập thể dục, rèn luyện sức khỏe, dù nhỏ nhất, cũng sẽ mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người trong và đặc biệt sau quá trình điều trị ung thư phổi bằng phương pháp xạ trị.
• Bệnh nhân nên sinh hoạt ở những nơi có bầu không khí trong lành và không có tiếng ồn hay ô nhiễm khói bụi nào. Việc này, sẽ đẩy nhanh quá trình hồi phục sau khi xạ trị.
• Nên trao đổi với bác sĩ điều trị trước khi bắt đầu bất kì một chương trình hay động tác tập thể dục nào. Bác sĩ điều trị có khả năng tư vấn, đề xuất các phương pháp tập luyện phù hợp nhất với thể trạng bệnh nhân của mình.
• Trong khi bệnh nhân đang xạ trị, điều quan trọng là phải cố gắng và duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh. Nếu bệnh nhân gặp khó khăn khi nuốt, hoặc có bất kỳ lo lắng nào về việc sụt cân, bệnh nhân vui lòng yêu cầu trao đổi với các chuyên gia dinh dưỡng.

Hoàng Yến

Nguồn: Tổng hợp