Xét nghiệm công thức máu toàn bộ bao gồm những gì?

Xét nghiệm công thức máu toàn bộ giúp bác sĩ phát hiện ra nguyên nhân gây bệnh một cách chính xác. Tuy nhiên, cần nắm rõ một vài thông tin cơ bản sau đây để hiểu rõ hơn về phương pháp xét nghiệm này.

Tổng quan về xét nghiệm công thức máu toàn bộ

Xét nghiệm công thức máu toàn bộ (Complete Blood Count), là một xét nghiệm máu để đánh giá tình trạng sức khỏe tổng thể. Thông qua đó giúp phát hiện các rối loạn về nhiễm trùng, thiếu máu và các bệnh liên quan đến bạch cầu. Xét nghiệm công thức máu sẽ cung cấp thông tin quan trọng về các tế bào máu như:

• Hồng cầu có trách nhiệm vận chuyển oxi trong cơ thể.
• Bạch cầu tham gia vào hệ thống miễn dịch chống lại nhiễm trùng.
• Hemoglobin: Protein quan trọng vận chuyển oxi trong tế bào hồng cầu.
• Hematocrit: Tỷ lệ giữa tế bào hồng cầu và thành phần huyết tương trong máu.
• Tiểu cầu có vai trò quan trọng trong quá trình đông máu.

Sự thay đổi đột ngột hoặc bất thường về số lượng các loại tế bào trong xét nghiệm công thức máu toàn bộ là chỉ dấu của các bệnh lý. Việc đọc các chỉ số xét nghiệm này đòi hỏi sự phân tích sâu hơn từ phía các chuyên gia y tế. Từ đó đưa ra các chẩn đoán và hướng điều trị chính xác.

Khi nào xét nghiệm công thức máu toàn bộ

Quyết định xét nghiệm công thức máu toàn bộ thường phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Dưới đây là một số tình huống mà bác sĩ có thể đề xuất xét nghiệm công thức máu toàn bộ:

• Đánh giá sức khỏe tổng thể: Xét nghiệm này thường được thực hiện nhằm đánh giá tình trạng sức khỏe định kỳ nhằm mục đích tầm soát các bệnh lý.
• Chẩn đoán bệnh: Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm công thức máu khi bệnh nhân có các triệu chứng như mệt mỏi, sốt, viêm, bầm tím hoặc chảy máu.
• Theo dõi tình trạng bệnh lý: Trong trường hợp đã được chẩn đoán với một số tình trạng bệnh lý ảnh hưởng đến số lượng tế bào máu.
• Theo dõi quá trình điều trị: Theo dõi sức khỏe khi người bệnh đang thực hiện điều trị bằng thuốc có thể ảnh hưởng đến số lượng tế bào máu.

Quá trình xét nghiệm công thức máu toàn bộ

Đầu tiên, các xét nghiệm viên sẽ lấy khoảng 2ml máu từ tĩnh mạch ở cánh tay, thường tại nếp gấp khuỷu tay. Mẫu máu sau đó được xử lý để ngăn chặn quá trình đông máu và sau đó gửi đến phòng thí nghiệm để tiến hành phân tích.

Trước đây, việc thực hiện công thức máu thường dựa vào phương pháp đếm tay. Nhưng hiện nay nhờ vào sự tiện lợi của máy đếm tự động, quá trình này trở nên đơn giản hơn nhiều. Sau khi lấy mẫu máu, bạn có thể quay lại hoạt động bình thường ngay lập tức.

Kết quả của xét nghiệm công thức máu toàn bộ

Để biết được kết quả xét nghiệm công thức máu toàn bộ có tốt không, ta cần nắm được một số giới hạn bình thường. Giới hạn bình thường là khoảng giá trị mà tại đó cơ thể vẫn chưa gặp phải rối loạn. Dưới đây là kết quả công thức máu toàn bộ bình thường cho người lớn:

• Hồng cầu: Nam: 4.2 - 5.4 T/l; Nữ: 4.0 - 4.9 T/l;
• Hemoglobin: Nam là 130 - 160 g/l; Nữ là 125 - 142 g/l;
• Hematocrit: Nam là 0.42 - 0.47 L/L; Nữ là 0.37 - 0.42 L/L;
• Bạch cầu: 4.0 - 10.0 G/l;
• Tiểu cầu: 150 - 450 G/l.

Dựa theo các chỉ số chính xác mà nhà nghiên cứu đã đưa ra. Từ đó sẽ xác định được kết quả bất thường của xét nghiệm:

• Hồng cầu, hemoglobin và hematocrit giảm dưới mức bình thường khi bị thiếu máu, tình trạng này gây ra cảm giác mệt mỏi và suy nhược. Các nguyên nhân gây ra thiếu máu có thể bao gồm: Mất máu, tan máu, thiếu dưỡng chất hoặc các bệnh lý liên quan đến tủy xương.
• Số lượng hồng cầu tăng lên so với mức bình thường (trạng thái erythrocytosis), cùng với việc hemoglobin hoặc hematocrit ở mức độ cao. Xuất hiện khi máu bị cô đặc, có sự gia tăng đáng kể về số lượng hồng cầu, hoặc liên quan đến các vấn đề tim mạch.
• Số lượng bạch cầu thấp (giảm bạch cầu) xuất hiện bệnh lý như rối loạn tự miễn dịch, vấn đề tủy xương và ung thư. Một số loại thuốc cũng có thể làm giảm số lượng tế bào máu trắng.
• Nếu số lượng bạch cầu cao hơn bình thường, có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng, viêm nhiễm hoặc có rối loạn hệ thống miễn dịch và bệnh tủy xương.
• Bạch cầu cao có thể là phản ứng của cơ thể với thuốc. Số lượng tiểu cầu thấp hoặc cao so với bình thường là biểu hiện của bệnh lý hoặc tác dụng phụ của thuốc. Nếu tiểu cầu nằm ngoài phạm vi bình thường, cần thêm xét nghiệm để chẩn đoán nguyên nhân.

Các kết quả không bình thường trong xét nghiệm công thức máu toàn bộ có thể phản ánh nhiều vấn đề sức khỏe. Do đó, bạn hãy đến các nơi uy tín để được hỗ trợ xét nghiệm và tư vấn chi tiết hơn về tình trạng sức khỏe của bạn.

Lưu ý trước khi tiến hành xét nghiệm

Nếu mẫu máu được sử dụng cho các xét nghiệm khác như sinh hóa hoặc miễn dịch có thể phải nhịn ăn trước 8 giờ. Tuy nhiên, nếu mẫu máu chỉ được sử dụng cho xét nghiệm công thức máu toàn bộ thì có thể duy trì chế độ ăn uống bình thường trước khi thực hiện xét nghiệm.

Không nên uống thuốc trước khi đi làm xét nghiệm máu vì có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Nếu đã lỡ uống thuốc trước đó, hãy thông báo ngay cho bác sĩ. Bác sĩ sẽ đưa ra hướng xử trí phù hợp.

Tránh sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, cà phê, hoặc thuốc lá trước khi đi xét nghiệm. Những chất này có thể ảnh hưởng đến kết quả và gây ra sai lệch trong thông tin y tế đánh giá được từ mẫu máu.

Xét nghiệm công thức máu toàn bộ giúp chẩn đoán tình trạng sức khỏe và xác định nguyên nhân của các triệu chứng bệnh liên quan của bạn. Xét nghiệm công thức máu toàn bộ có vai trò quan trọng việc phát hiện và tìm ra nguyên nhân gây bệnh. Kết quả xét nghiệm công thức máu toàn bộ sẽ đánh giá sức khỏe tổng thể của người bệnh một cách chính xác.