Xông sả gừng​ có giải cảm được không?

Trong nhiều năm qua, xông sả gừng luôn được xem là biện pháp hỗ trợ cải thiện các triệu chứng cảm nhẹ, nhờ khả năng làm ấm cơ thể và giúp đường hô hấp thông thoáng. Chỉ với những nguyên liệu quen thuộc trong gian bếp như gừng, sả, lá chanh hay bạc hà, người bệnh có thể tự xông tại nhà để giảm bớt khó chịu.

Có nên xông sả gừng giải cảm không?

Sả và gừng từ lâu đã được sử dụng như những dược liệu quen thuộc trong dân gian nhờ đặc tính thơm nóng, có khả năng làm ấm cơ thể, giảm nghẹt mũi và hỗ trợ thư giãn. Việc xông hơi bằng sả gừng có thể giúp cải thiện một số triệu chứng khó chịu khi bị cảm cúm như đau đầu, ngạt mũi, ho nhẹ, đau rát họng hay cảm giác mệt mỏi. Hơi nước ấm mang theo tinh dầu từ sả và chất cay nóng trong gừng giúp mở rộng đường thở, làm loãng dịch nhầy và mang lại cảm giác dễ chịu tức thời.

Tuy vậy, nhiều người thường hiểu lầm rằng xông hơi có thể chữa khỏi hoàn toàn bệnh cảm cúm. Thực tế, phương pháp này chỉ hỗ trợ giảm triệu chứng, không có tác dụng tiêu diệt virus hay rút ngắn thời gian mắc bệnh. Việc lạm dụng xông hơi quá thường xuyên có thể gây mất nước, choáng váng, hoặc kích ứng da và niêm mạc, đặc biệt với người có huyết áp thấp hoặc đang sốt cao.

Do đó, bạn hoàn toàn có thể xông sả gừng để giải tỏa sự khó chịu khi bị cảm, nhưng cần thực hiện với tần suất hợp lý, khoảng 1 - 2 lần/ngày, và luôn chú ý uống đủ nước để bù lại lượng nước mất qua mồ hôi. Nếu triệu chứng kéo dài, sốt cao hoặc khó thở, hãy đến cơ sở y tế để được kiểm tra, thay vì chỉ phụ thuộc vào xông hơi tại nhà. Xông hơi đúng cách là một biện pháp hỗ trợ tốt, nhưng không thay thế cho điều trị y khoa khi cần thiết.

Vì sao xông sả gừng có tác dụng giải cảm?

Trong quan niệm Đông y, gừng tươi được xem là một vị thuốc quý với đặc tính cay, tính ấm và có khả năng tác động vào 3 kinh phế - tỳ - vị. Nhờ những đặc tính này, gừng giúp cơ thể tán hàn, làm ấm bên trong, giải biểu, hỗ trợ lưu thông khí huyết và giảm cảm giác nặng nề khi cơ thể bị nhiễm lạnh. Ngoài ra, gừng còn được sử dụng để hỗ trợ hành thủy, tiêu đờm, giảm buồn nôn và góp phần đào thải độc tố.

Nhiều nghiên cứu hiện đại cũng chỉ ra rằng gừng chứa hàm lượng tinh dầu tự nhiên cùng các vitamin B1, B2, B6, C và nhiều khoáng chất có lợi cho sức khỏe. Những hoạt chất này mang đặc tính chống oxy hóa, hỗ trợ tăng cường miễn dịch và giúp cơ thể chống lại tác nhân gây bệnh. Khi được làm nóng trong quá trình xông, tinh dầu trong gừng sẽ bay hơi, lan tỏa vào đường hô hấp, mang đến cảm giác thông mũi, dễ thở và giảm tắc nghẽn.

Sả là dược liệu thường được kết hợp với gừng khi xông, chứa nhiều citral và geraniol, là các hợp chất có tính kháng khuẩn nhẹ, tạo hương thơm dễ chịu và giúp tinh thần thư giãn. Hơi nước nóng kết hợp tinh dầu từ sả và gừng giúp làm loãng dịch nhầy, hỗ trợ thông thoáng đường hô hấp, giúp cơ thể toát mồ hôi và giảm cảm giác ớn lạnh, mệt mỏi.

Nhờ cơ chế tác động kép từ nhiệt độ và tinh dầu bay hơi, xông sả gừng mang đến tác dụng giảm triệu chứng cảm sốt, đau đầu, nghẹt mũi và giúp cơ thể thư giãn tốt hơn. Tuy nhiên, đây chỉ là biện pháp hỗ trợ, không có khả năng tiêu diệt virus hay thay thế điều trị y tế. Nếu triệu chứng kéo dài hoặc trở nặng, bạn nên thăm khám để được hướng dẫn phù hợp.

Hướng dẫn xông sả gừng giải cảm đúng cách

Cách nấu nước xông

Trong dân gian, nồi nước xông thường không chỉ gồm sả và gừng mà còn được kết hợp với nhiều loại lá thơm khác như lá bưởi, lá chanh, hương nhu hay bạc hà. Những nguyên liệu này đều chứa tinh dầu tự nhiên, có khả năng hỗ trợ làm thông thoáng đường hô hấp, giảm nghẹt mũi và mang lại cảm giác thư giãn. Khi chuẩn bị, bạn cho toàn bộ nguyên liệu đã rửa sạch vào nồi, thêm nước khoảng 2/3 nồi. Đun sôi hỗn hợp trong 3 - 5 phút để tinh dầu tiết ra, sau đó có thể tiến hành xông hơi.

Cách xông hơi đúng cách

Để đạt hiệu quả tốt và an toàn, người bệnh nên thực hiện xông hơi trong phòng kín gió. Khi nồi nước vừa sôi, bạn đặt nồi trước mặt và trùm chăn kín toàn thân để giữ hơi nóng. Người xông nên ngồi vững trên mặt phẳng, hơi nghiêng đầu sang một bên để tránh hơi nước nóng phả trực tiếp vào mặt gây bỏng. Mở nắp nồi từ từ để hơi nóng thoát ra vừa phải, đảm bảo mức nhiệt dễ chịu.

Trong suốt quá trình xông, hãy hít sâu và thở chậm để tinh dầu từ gừng, sả và các lá thơm thẩm thấu vào đường hô hấp. Thời gian xông lý tưởng là từ 10 - 15 phút. Sau khi kết thúc, bạn mở chăn từ từ, dùng khăn sạch lau khô mồ hôi và thay quần áo khô thoáng để tránh nhiễm lạnh trở lại.

Với người cao tuổi, người suy nhược hoặc có bệnh lý mãn tính, nên có người hỗ trợ phía sau nhằm tránh nguy cơ chóng mặt hoặc ngã trong quá trình xông hơi.

Cuối cùng, sau khi xông, cơ thể đã đổ nhiều mồ hôi nên một chén cháo giải cảm nóng sẽ giúp phục hồi năng lượng nhanh hơn. Bạn có thể nấu cháo trắng, thêm lá tía tô, hành, tỏi thái nhỏ, chút tiêu và gia vị vừa ăn. Nếu thích, có thể cho thêm lòng đỏ trứng gà đánh tan để tăng dinh dưỡng. Ăn cháo khi còn nóng sẽ giúp cơ thể ấm lên và hỗ trợ giải cảm hiệu quả hơn.

Ai không nên xông xả gừng giải cảm?

Xông hơi bằng sả gừng mang lại nhiều lợi ích trong những ngày đầu mắc cảm cúm, đặc biệt khi cơ thể chỉ mới nhiễm lạnh nhẹ. Tuy nhiên, phương pháp này không phải lúc nào cũng phù hợp với mọi đối tượng. Việc xông hơi chỉ nên áp dụng trong 1 - 2 ngày đầu tiên khi mới có triệu chứng. Nếu bệnh đã tiến triển sâu, cơ thể mệt lả, ho nhiều hoặc sốt cao kéo dài, xông hơi lúc này không còn phù hợp và người bệnh cần chuyển sang các phương pháp điều trị an toàn hơn theo hướng dẫn của bác sĩ.

Một số đối tượng tuyệt đối không nên xông sả gừng, bao gồm:

• Người đang ra nhiều mồ hôi hoặc mất nước, vì xông hơi có thể khiến cơ thể càng suy kiệt hơn.
• Người bị mất máu nhiều hoặc cơ thể suy nhược sau phẫu thuật, sau bệnh nặng.
• Người thường xuyên chóng mặt, dễ ngất hoặc huyết áp không ổn định.
• Người già yếu, lú lẫn, khó tự kiểm soát hành vi khi xông hơi.
• Người đang mắc các bệnh ngoài da vì hơi nóng có thể khiến triệu chứng nặng hơn.
• Người có bệnh lý tim mạch hoặc huyết áp cao, do hơi nóng có thể làm tăng gánh nặng cho tim.
• Phụ nữ có thai và trẻ em dưới 12 tuổi cũng không nên xông sả gừng, vì hơi nóng và tinh dầu đậm đặc có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

Trong quá trình xông, nếu người bệnh xuất hiện dấu hiệu bất thường như khó thở, tức ngực, choáng váng, bủn rủn chân tay, cần dừng ngay lập tức. Nếu triệu chứng nặng hoặc kéo dài, hãy nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế để được xử trí kịp thời.

Lưu ý khi thực hiện xông sả gừng

Xông hơi bằng sả gừng có thể giúp làm dịu các triệu chứng cảm cúm, tuy nhiên để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả tốt nhất, bạn cần lưu ý một số điểm quan trọng dưới đây.

Xông với tần suất hợp lý

Xông hơi là phương pháp hỗ trợ giúp thông thoáng đường thở và làm ấm cơ thể, nhưng không nên lạm dụng. Với xông toàn thân, bạn chỉ nên thực hiện 1–2 lần/tuần, mỗi lần khoảng 15–30 phút tùy thể trạng. Riêng xông mặt có thể thực hiện 2–3 lần/tuần vì mức độ tác động nhẹ hơn. Khi vừa bị cảm cúm, chỉ cần xông 1–2 lần trong 1 - 2 ngày đầu là đủ để giảm triệu chứng. Việc xông quá nhiều có thể khiến cơ thể mất nước, choáng váng, buồn nôn hoặc mệt lả.

Không tắm ngay sau khi xông

Sau khi xông, các lỗ chân lông đang giãn nở để thoát mồ hôi, nếu tắm ngay—đặc biệt là tắm nước lạnh—sẽ khiến lỗ chân lông co lại đột ngột. Điều này có thể làm khí lạnh xâm nhập vào cơ thể, gây mệt mỏi, đau nhức, thậm chí khiến cảm cúm trở nặng hơn. Tốt nhất, bạn nên nghỉ ngơi trong phòng kín gió ít nhất 20–30 phút, lau khô người và để cơ thể trở lại trạng thái cân bằng trước khi tắm rửa nhẹ nhàng.

Nên ăn gì sau khi xông?

Xông hơi làm cơ thể thoát nhiều mồ hôi, do đó bạn cần bổ sung nước và điện giải để bù lại lượng đã mất. Bên cạnh đó, một bát cháo giải cảm nóng với lá tía tô, hành hoa, tiêu hoặc vài giọt chanh sẽ giúp cơ thể ấm lên, thúc đẩy tuần hoàn và hỗ trợ hồi phục. Ngoài cháo, bạn có thể uống thêm nước ấm, trà gừng hoặc nước chanh mật ong để làm dịu họng và tăng cường đề kháng.

Dấu hiệu cần gặp bác sĩ?

Trong quá trình xông hơi, nếu bạn cảm thấy khó thở, choáng váng, đau ngực, tim đập nhanh, run tay chân hoặc bủn rủn, hãy dừng xông ngay lập tức. Những dấu hiệu này có thể cho thấy cơ thể không chịu được nhiệt độ cao hoặc đang mất nước nhanh. Trường hợp có biểu hiện nặng hơn như ngất xỉu, đổ mồ hôi lạnh hoặc khó thở kéo dài, cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để được chăm sóc kịp thời.

Xông sả gừng có thể mang lại cảm giác dễ chịu, hỗ trợ giảm nghẹt mũi, đau đầu và mệt mỏi khi bị cảm nhẹ, nhưng đây chỉ là phương pháp hỗ trợ chứ không thể thay thế điều trị y tế. Việc áp dụng đúng cách, đúng thời điểm và đúng đối tượng sẽ giúp xông hơi phát huy hiệu quả mà không gây tác dụng phụ. Nếu triệu chứng kéo dài, sốt cao, khó thở hoặc cơ thể suy nhược, bạn nên thăm khám bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.

Để phòng ngừa cúm một cách chủ động và bền vững hơn, bạn có thể cân nhắc tiêm vắc xin cúm tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu. Tiêm phòng giúp cơ thể tạo miễn dịch trước khi virus tấn công, từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế các biến chứng nghiêm trọng. Khi đến Trung tâm Tiêm chủng Long Châu, bạn được tư vấn kỹ lưỡng, theo dõi cẩn thận và hướng dẫn đầy đủ trước, trong, sau tiêm, tạo cảm giác an tâm trong suốt quá trình. Chủ động tiêm phòng không chỉ bảo vệ chính bạn mà còn giúp giảm lây lan cho người thân và cộng đồng, đặc biệt trong mùa cúm đang gia tăng. Nếu muốn yên tâm hơn trước những đợt dịch mới, bạn hãy cân nhắc đặt lịch tiêm sớm để được phục vụ chu đáo và thuận tiện nhất nhé.