Cúm mùa: Biểu hiện, nguyên nhân và cách phòng ngừa

Cúm mùa (Influenza seasonal) là một bệnh lý do virus truyền nhiễm ảnh hưởng đến đường hô hấp, có thể bao gồm cả đường hô hấp trên và dưới. Virus cúm mùa thường lưu hành vào mùa thu và mùa đông, thời gian này thường được gọi là mùa cúm. Thời gian chính xác của cúm mùa khác nhau và thường bắt đầu gia tăng vào tháng 10, và đạt đỉnh điểm vào khoảng tháng 12. Kể từ khi đại dịch COVID bắt đầu, thời gian diễn ra bệnh cúm mùa khó dự đoán hơn.

Ngoài virus cúm, một số loại virus đường hô hấp khác cũng lây lan trong mùa cúm và có thể gây ra các triệu chứng tương tự như triệu chứng khi nhiễm cúm. Các loại virus khác có thể bao gồm rhinovirus (gây ra cảm lạnh thông thường), virus hợp bào hô hấp (một loại virus gây ra bệnh hô hấp nặng ở trẻ nhỏ cũng như là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do bệnh hô hấp ở người lớn trên 65 tuổi).

Những dấu hiệu và triệu chứng của cúm mùa

Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh cúm mùa thường xuất hiện một cách đột ngột. Người mắc cúm có thể trải qua một hoặc nhiều trong số các triệu chứng sau:

• Sốt hoặc cảm giác rét run.
• Ho kéo dài.
• Đau họng rát.
• Tắc nghẽn mũi hoặc chảy nước mũi liên tục.
• Đau cơ và mệt mỏi chung toàn thân.
• Đau đầu dữ dội.
• Mệt mỏi không rõ nguyên nhân.
• Nôn mửa và tiêu chảy, đặc biệt phổ biến ở trẻ em.

Các trường hợp nặng có thể tiến triển đến các triệu chứng:

• Khó thở;
• Nhịp tim nhanh;
• Hạ huyết áp.

Ở các trường hợp nặng, có thể cần can thiệp hỗ trợ hô hấp trong vòng ít nhất 48 giờ.

Biểu hiện của cúm mùa sẽ từ nhẹ đến nặng tùy thuộc vào độ tuổi, bệnh đi kèm, tình trạng chủng ngừa và khả năng miễn dịch tự nhiên đối với virus. Thông thường, người bệnh đã được tiêm vắc xin cúm mùa có các triệu chứng nhẹ hơn và ít có khả năng bị biến chứng hơn.

Tìm hiểu để bảo vệ bản thân: Nhận biết các triệu chứng cúm A và cách phòng ngừa

Biến chứng có thể gặp khi mắc cúm mùa

Các biến chứng có thể gặp của cúm mùa bao gồm:

• Viêm phổi do nhiễm khuẩn thứ phát;
• Hội chứng suy hô hấp cấp tính;
• Viêm cơ;
• Viêm cơ tim;
• Suy đa cơ quan.

Bệnh cúm có tỷ lệ mắc bệnh rất lớn, nhiều cá nhân phải nghỉ làm và nghỉ học. Hơn nữa, ở trẻ em và người cao tuổi, nhiễm trùng có thể dẫn đến tử vong. Tỷ lệ tử vong cao hơn ở những người có tiền căn mắc bệnh phổi hay đái tháo đường. Theo ước tính của Trung tâm kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa kỳ (CDC), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có đến 650.000 ca tử vong hàng năm có liên quan đến các bệnh lý về đường hô hấp do cúm mùa.

Tìm hiểu ngay: Bệnh cúm mùa có nguy hiểm không?

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Hầu hết những người mắc cúm mùa sẽ tự hồi phục trong vòng một đến hai tuần mà không cần điều trị. Tuy nhiên, các biến chứng nghiêm trọng của bệnh cúm có thể xảy ra. Hãy đến gặp bác sĩ ngay nếu:

• Bạn cảm thấy thở ngắn hoặc khó thở.
• Bạn cảm thấy đau hoặc áp lực ở ngực, bụng.
• Bạn có dấu hiệu của tình trạng mất nước như chóng mặt khi thay đổi tư thế, hoặc không có nước tiểu.
• Bạn cảm thấy khó chịu.
• Bạn bị nôn nhiều hoặc không thể uống đủ nước.

Ở trẻ em, bạn nên tìm kiếm sự giúp đỡ nếu trẻ có các dấu hiệu nào đã nêu ở trên, hoặc:

• Da trẻ có màu xanh hoặc tím;
• Trẻ trở nên cáu kỉnh, không cho bế;
• Không có nước mắt khi khóc (ở trẻ sơ sinh);
• Trẻ sốt kèm phát ban;
• Trẻ li bì, không thức dậy.

Có bốn loại virus cúm là A, B, C và D. Nhiễm virus cúm mùa thường do cúm loại A và B gây ra. Virus cúm A có thể đặc trưng bởi các loại H và N như (H1N1) và H3N2. Virus cúm B được phân loại thành dòng và chủng, virus cúm B lưu hành trong những mùa cúm gần đây thuộc hai dòng là cúm B Yamagata và cúm B Victoria. Mặc dù tỷ lệ lưu hành của cúm C thường thấp hơn cúm A và B nhưng dịch cúm C vẫn có thể xảy ra.