Xuất huyết giảm tiểu cầu nên ăn gì​? Những lưu ý cần biết

Người mắc xuất huyết giảm tiểu cầu thường gặp tình trạng mệt mỏi, dễ bầm tím và chảy máu kéo dài do lượng tiểu cầu trong máu giảm sút. Bên cạnh việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, dinh dưỡng hợp lý là yếu tố hỗ trợ quan trọng giúp cải thiện sức khỏe và thúc đẩy quá trình tái tạo tiểu cầu. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ nên ăn gì khi bị xuất huyết giảm tiểu cầu và những lưu ý cần biết để quá trình hồi phục đạt hiệu quả tốt nhất.

Xuất huyết giảm tiểu cầu nên ăn gì?

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị và phục hồi sức khỏe cho người bị xuất huyết giảm tiểu cầu. Một thực đơn cân bằng, giàu vi chất có thể giúp tăng cường khả năng tạo tiểu cầu, cải thiện tình trạng xuất huyết và hỗ trợ hệ miễn dịch. Dưới đây là những nhóm thực phẩm được khuyến nghị cho người bệnh.

Thực phẩm giàu folate (vitamin B9)

Folate là dưỡng chất thiết yếu cho quá trình tạo mới tế bào máu, bao gồm cả tiểu cầu. Thiếu hụt folate có thể làm giảm khả năng tái tạo tế bào máu, khiến tình trạng xuất huyết nghiêm trọng hơn. Folate có nhiều trong các thực phẩm tự nhiên như:

• Rau lá màu xanh đậm (rau chân vịt, cải brussel, bông cải xanh).
• Gan bò.
• Đậu mắt đen, đậu trắng.
• Ngũ cốc nguyên hạt hoặc ngũ cốc ăn sáng bổ sung vitamin.

Lưu ý: Không nên bổ sung quá nhiều axit folic tổng hợp từ thực phẩm chức năng nếu không có chỉ định của bác sĩ, vì có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thu vitamin B12.

Thực phẩm giàu vitamin B12

Vitamin B12 đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất hồng cầu và tiểu cầu khỏe mạnh. Sự thiếu hụt vitamin B12 có thể làm giảm số lượng tế bào máu và gây mệt mỏi, chảy máu dưới da.

Người lớn cần 2,4 mcg vitamin B12/ngày, phụ nữ mang thai hoặc cho con bú cần 2,6-2,8 mcg/ngày.

Các nguồn thực phẩm giàu vitamin B12 bao gồm:

• Thịt bò, gan bò.
• Cá hồi, cá ngừ, cá thu.
• Trứng và các sản phẩm từ sữa.
• Ngũ cốc tăng cường vitamin B12 (dành cho người ăn chay).
• Sữa thực vật bổ sung vi chất như sữa đậu nành, sữa hạnh nhân.

Người ăn chay cần đặc biệt lưu ý bổ sung vitamin B12 từ thực phẩm tăng cường hoặc viên uống theo hướng dẫn y khoa.

Thực phẩm giàu vitamin C

Vitamin C là chất chống oxy hóa mạnh, giúp tăng sức đề kháng, hỗ trợ hoạt động của tiểu cầu và cải thiện khả năng hấp thu sắt. Ngoài ra, vitamin C còn giúp bảo vệ thành mạch, hạn chế chảy máu và bầm tím dưới da.

Các thực phẩm nên bổ sung hằng ngày:

• Trái cây họ cam quýt (cam, bưởi, chanh).
• Kiwi, dâu tây, ổi.
• Ớt chuông, cải brussel, bông cải xanh.

Lưu ý: Vitamin C dễ bị phân hủy khi gặp nhiệt độ cao, vì vậy nên ăn rau củ tươi sống hoặc hấp nhẹ để giữ nguyên hàm lượng dinh dưỡng.

Thực phẩm giàu vitamin K

Vitamin K là yếu tố không thể thiếu trong quá trình đông máu, giúp giảm nguy cơ chảy máu kéo dài ở bệnh nhân giảm tiểu cầu. Nghiên cứu cho thấy, bổ sung vitamin K đúng cách giúp cải thiện số lượng tiểu cầu và giảm triệu chứng xuất huyết.

Nguồn thực phẩm tự nhiên chứa nhiều vitamin K:

• Rau xanh (cải xoăn, rau chân vịt, cải rổ, bông cải xanh).
• Natto (đậu nành lên men).
• Đậu nành, dầu đậu nành.
• Bí ngô, măng tây.

Thực phẩm giàu sắt

Sắt không chỉ quan trọng cho việc tạo hồng cầu mà còn cần thiết trong quá trình hình thành tiểu cầu mới. Thiếu sắt có thể khiến cơ thể mệt mỏi, dễ bị xuất huyết và chậm phục hồi.

Các nguồn sắt nên bổ sung gồm:

• Gan bò, thịt đỏ.
• Hàu, nghêu, sò.
• Đậu lăng, đậu thận, đậu hũ.
• Socola đen, ngũ cốc nguyên cám.

Để tăng khả năng hấp thu sắt, nên ăn kèm với thực phẩm giàu vitamin C (như cam, ổi, bông cải xanh) và tránh dùng cùng canxi vì canxi cản trở hấp thu sắt.

Xuất huyết giảm tiểu cầu là gì?

Xuất huyết giảm tiểu cầu là một rối loạn huyết học xảy ra khi số lượng tiểu cầu trong máu thấp hơn mức bình thường (dưới 150.000/mm³). Tiểu cầu đóng vai trò quan trọng trong quá trình đông máu và cầm máu; khi bị thiếu hụt, cơ thể dễ xuất hiện các biểu hiện như bầm tím tự phát, chảy máu cam, chảy máu chân răng hoặc xuất huyết dưới da. Nguyên nhân có thể đến từ bệnh tự miễn, nhiễm virus, tác dụng phụ của thuốc hoặc rối loạn tủy xương.

Bên cạnh việc điều trị y khoa, dinh dưỡng hợp lý cũng là yếu tố then chốt giúp phục hồi sức khỏe và cải thiện chức năng tạo máu.

Người bệnh xuất huyết giảm tiểu cầu không nên ăn gì?

Bên cạnh việc bổ sung thực phẩm giúp tăng tiểu cầu, người bị xuất huyết giảm tiểu cầu cũng cần đặc biệt lưu ý hạn chế những nhóm thực phẩm có thể ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình đông máu hoặc làm giảm hiệu quả điều trị. Một chế độ ăn không phù hợp có thể khiến tình trạng xuất huyết nghiêm trọng hơn, đồng thời cản trở quá trình phục hồi tế bào máu. Dưới đây là những nhóm thực phẩm nên tránh:

• Thịt đỏ và nội tạng động vật: Chứa nhiều chất béo bão hòa, có thể gây viêm và ảnh hưởng đến chức năng tạo máu.
• Chất béo bão hòa từ sữa nguyên kem, bơ, phô mai: Làm tăng cholesterol “xấu” (LDL), từ đó ảnh hưởng đến tuần hoàn máu.
• Dầu động vật, mỡ heo, bơ thực vật: Gây rối loạn chuyển hóa lipid và tăng nguy cơ viêm mạch.
• Thực phẩm có tác dụng làm loãng máu tự nhiên như cà chua, các loại quả mọng (dâu tây, việt quất), tỏi và hành tây có thể làm tăng nguy cơ chảy máu.
• Thức ăn nhanh, đồ chiên rán, thực phẩm chế biến sẵn và đồ hộp: Chứa nhiều muối, chất bảo quản và chất béo trans, gây cản trở khả năng hấp thu vi chất cần thiết cho việc tạo tiểu cầu.

Bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về xuất huyết giảm tiểu cầu nên ăn gì và những thực phẩm cần tránh trong quá trình điều trị. Xây dựng một chế độ dinh dưỡng khoa học, cân bằng và phù hợp với tình trạng bệnh sẽ hỗ trợ đáng kể cho quá trình phục hồi, tăng cường số lượng tiểu cầu và giảm nguy cơ xuất huyết. Bên cạnh đó, người bệnh nên tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, tái khám định kỳ và không tự ý sử dụng thực phẩm chức năng hay thuốc bổ khi chưa được chỉ định để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị lâu dài.