Miconazol nitrat là thuốc gì? Công dụng và cách dùng

Tên thuốc gốc (hoạt chất)

Miconazole nitrate

Loại thuốc

Thuốc chống nấm nhóm azole.

Dạng thuốc và hàm lượng

Thuốc xịt hoặc thoa ngoài da.

Miconazol nitrat được chỉ định để điều trị tại chỗ bệnh nấm candida hầu họng ở người lớn, điều trị hỗ trợ viêm da tã lót phức tạp do nhiễm nấm candida ở trẻ em từ 4 tuần tuổi trở lên có hệ miễn dịch bình thường.

Miconazol nitrat được bào chế dưới dạng thuốc đạn và kem để điều trị nhiễm nấm âm đạo, giảm ngứa và kích ứng âm hộ liên quan.

Cuối cùng, kem miconazol nitrat có hiệu quả trong điều trị nhiễm nấm bàn chân, nhiễm nấm bẹn, nấm vùng thân mình, lang ben và các bệnh nấm da do candida gây ra.

Miconazol là thuốc kháng nấm nhóm azole có chức năng chủ yếu thông qua việc ức chế demethylase cụ thể trong phức hợp CYP450. Vì miconazol thường được bôi tại chỗ và được hấp thu tối thiểu vào hệ tuần hoàn sau khi bôi, nên phần lớn các phản ứng của bệnh nhân chỉ giới hạn ở trường hợp quá mẫn và sốc phản vệ. Bệnh nhân sử dụng sản phẩm miconazole đặt âm đạo được khuyến cáo không nên dựa vào các biện pháp tránh thai để tránh mang thai và các bệnh lây truyền qua đường tình dục, cũng như không sử dụng băng vệ sinh cùng lúc.

Hấp thu

Miconazole là một loại thuốc chống nấm nhóm azole, được sử dụng để điều trị nhiều tình trạng bệnh khác nhau, bao gồm cả những trường hợp do nấm Candida phát triển quá mức. Trong số các azole, miconazole là azole duy nhất được cho là hoạt động thông qua ba cơ chế chính. Trong đó, cơ chế hoạt động chính là thông qua việc ức chế hoạt động của CYP450 14α-lanosterol demethylase của nấm, dẫn đến thay đổi quá trình sản xuất ergosterol và làm suy giảm thành phần, tính thấm của màng tế bào, từ đó dẫn đến rò rỉ cation, phosphat và protein trọng lượng phân tử thấp.

Ngoài ra, miconazole ức chế peroxidase và catalase của nấm mà không ảnh hưởng đến hoạt động của NADH oxidase, dẫn đến tăng sản xuất các loại oxy phản ứng và cuối cùng dẫn đến apoptosis.

Cơ chế thứ ba của miconazole có thể là do ức chế quá trình khử methyl lanosterol, gây ra sự gia tăng nồng độ farnesol nội bào. Sản phẩm này giúp ngăn chặn Candida chuyển đổi từ dạng nấm men sang nấm sợi.

Miconazole được dùng cho những người tình nguyện khỏe mạnh dưới dạng viên uống duy nhất 50 mg tạo ra Cmax trung bình là 15,1 ± 16,2 mcg/mL, AUC trung bình là 55,2 ± 35,1 mcg*h/mL và Tmax trung bình là 7 giờ ( phạm vi 2,0-24,1). Ở những bệnh nhân này, nồng độ trong huyết tương đo được dao động từ 0,5 đến 0,83 mcg/mL.

Miconazol dùng tại chỗ được hấp thu kém vào hệ tuần hoàn. Ở những bệnh nhi từ 1 đến 24 tháng tuổi được bôi thuốc mỡ miconazol tại chỗ nhiều lần trong 7 ngày, nồng độ miconazol trong huyết tương thấp hơn 0,5 ng/mL ở 88% bệnh nhân. Những bệnh nhân còn lại có nồng độ là 0,57 và 0,58 ng/ml tương ứng. Tương tự như vậy, bệnh nhân dùng miconazol 1200 mg đặt âm đạo có Cmax trung bình là 10,71 ng/mL, Tmax trung bình là 18,4 giờ và AUC trung bình là 477,3 ng*h/mL.

Phân bố

Miconazole nitrate dùng tại chỗ sẽ được hấp thu và phân bố vào hệ tuần hoàn.

Chuyển hóa

Miconazole được chuyển hoá ở gan mà không tạo ra bất kỳ chất chuyển hoá có hoạt tính nào.

Thải trừ

Miconazole được bài tiết qua nước tiểu và phân, với ít hơn 1% miconazole không chuyển hóa được tìm thấy trong nước tiểu.

Hiện chưa ghi nhận các tương tác của miconazol nitrat với thức ăn.

Miconazol nitrat có thể tương tác với các thuốc khác mà bạn đang sử dụng. Do đó, hãy báo với bác sĩ về tất cả các loại thuốc mà bạn đang dùng, bao gồm các thuốc kê đơn, không kê đơn, vitamin hay các sản phẩm thảo dược.

Chống chỉ định miconazol nitrat ở các trường hợp được biết là có quá mẫn với thuốc này trước đây.

Liều dùng

Miconazol nitrat ở dạng thoa hay xịt tại chỗ thường được chỉ định dùng một hoặc hai lần mỗi ngày, trong từ 2 đến 4 tuần. Bạn hãy chú ý làm theo chỉ định của bác sĩ và tờ hướng dẫn sử dụng thuốc.

Cách dùng

Miconazole nitrate dùng ngoài có nhiều dạng như dạng xịt, kem để dùng bôi ngoài da. Thường được chỉ định dùng hai lần mỗi ngày (sáng, tối). Hãy làm theo hướng dẫn sử dụng trên bao bì một cách cẩn thận và tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ trong quá trình điều trị. Các lưu ý khi dùng miconazole nitrate bao gồm:

• Sử dụng miconazole nitrate đúng theo chỉ dẫn, không sử dụng nhiều hơn hay ít hơn so với chỉ dẫn.
• Miconazole nitrate bôi tại chỗ chỉ được sử dụng trên da, không để dính vào mắt, miệng hoặc nuốt thuốc.
• Thời gian sử dụng là 2 tuần, các triệu chứng sẽ cải thiện nếu bạn đang dùng miconazole nitrate để trị chứng ngứa vùng bẹn.
• Với điều trị nấm bàn chân hoặc nấm ngoài da của các vận động viên, các triệu chứng sẽ cải thiện sau 4 tuần sử dụng.
• Hãy báo với bác sĩ nếu các triệu chứng không cải thiện khi dùng miconazole nitrate, hoặc khi các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn.
• Đối với miconazole dạng xịt hay cồn có thể bắt lửa, không sử dụng các sản phẩm này gần nguồn nhiệt hoặc lửa, chẳng hạn như thuốc lá.
• Trước khi bôi miconazole nitrate, hãy rửa sạch và lau khô vùng sử dụng thuốc.
• Với dạng bột, không bôi bột lên các vết thương hở.

Thường gặp

Các tác dụng phụ thường gặp khi thoa miconazol nitrat bao gồm:

• Ngứa da;
• Bong tróc da;
• Khô da.

Ít gặp

Khi sử dụng miconazol nitrat, bạn có thể gặp các tác dụng phụ nghiêm trọng hơn. Hãy ngừng sử dụng miconazol nitrat và báo ngay cho bác sĩ nếu bạn bị phồng rộp da nghiêm trọng, đỏ hoặc kích ứng ở vùng da thoa thuốc.

Hiếm gặp

Mặc dù nguy cơ tác dụng phụ nghiêm trọng là hiếm khi sử dụng miconazol nitrat thoa trên da. Tuy nhiên, tác dụng phụ vẫn có thể xảy ra do thuốc được hấp thu vào máu, bao gồm:

• Khô miệng, đau lưỡi, đau răng, nướu đỏ hoặc sưng tấy;
• Thay đổi vị giác;
• Buồn nôn, tiêu chảy;
• Đau đầu.

Lưu ý chung

Các lưu ý chung khi sử dụng miconazole nitrate tại chỗ bao gồm:

• Hãy báo cho bác sĩ, dược sĩ biết nếu bạn bị dị ứng với miconazole hoặc bất kỳ loại thuốc nào khác, hoặc bất kỳ thành phần nào trong miconazole nitrate dạng kem, dạng xịt.
• Hãy báo cho bác sĩ biết những loại thuốc, vitamin, thực phẩm bổ sung, thảo dược bạn đang dùng trước khi được kê đơn miconazole nitrate.

Miconazole nitrate có thể gây ra tác dụng phụ, nếu bạn gặp bất cứ triệu chứng nào trong số này, hãy ngưng sử dụng miconazole nitrate và gọi báo cho bác sĩ của bạn:

• Kích ứng hoặc nóng rát tại chỗ thoa thuốc;
• Phát ban;
• Bất kỳ tác dụng phụ nào khác mà bạn nhận thấy.

Lưu ý với phụ nữ có thai

Hãy báo cho bác sĩ nếu bạn đang mang thai, đang dự định có thai. Hoặc bạn mang thai trong quá trình sử dụng miconazole nitrate, hãy báo cho bác sĩ của bạn biết điều này. Hiện tại chưa ghi nhận liệu thoa miconazol nitrat ngoài da có gây hại cho thai nhi không. Do đó, nếu bạn đang mang thai, không nên tự ý sử dụng thuốc này mà không có sự chỉ dẫn của bác sĩ.

Lưu ý với phụ nữ cho con bú

Hiện tại người ta không biết liệu rằng thuốc thoa miconazol nitrat có truyền qua sữa mẹ được hay không, hoặc nó có thể gây hại cho trẻ em bú sữa mẹ hay không. Do đó, không sử dụng thuốc nếu không có chỉ định của bác sĩ khi bạn đang cho con bú.

Lưu ý khi lái xe và vận hành máy móc

Hiện tại chưa ghi nhận các tác dụng phụ liên quan đến sử dụng miconazol nitrat với hoạt động lái xe hay vận hành máy móc. Bạn có thể chú ý các tác dụng phụ có thể gặp khi dùng thuốc, ngưng các hoạt động đang thực hiện nếu bạn bị các tác dụng phụ như đau đầu và liên hệ với bác sĩ để nhận được sự trợ giúp y tế khi cần.

Quá liều và xử trí

Quá liều và độc tính

Quá liều của miconazol nitrat hiện chưa được báo cáo. Tuy nhiên, người bệnh dùng quá liều có thể tăng nguy cơ tác dụng phụ nghiêm trọng như đau đầu, kích ứng da, tiêu chảy, buồn nôn, nôn, đau bụng và rối loạn vị giác.

Cách xử lý khi quá liều

Các biện pháp điều trị triệu chứng và hỗ trợ được khuyến khích khi sử dụng quá liều. Nếu bạn vô tình sử dụng quá liều thuốc và gặp các tác dụng phụ nghiêm trọng, hãy đến ngay cơ sở y tế để được nhận sự trợ giúp.

Quên liều và xử trí

Khi quên một liều miconazol nitrat, bạn hãy dùng ngay khi nhớ ra. Nếu đã đến gần thời gian dùng liều tiếp theo, hãy bỏ qua liều đã quên. Không gấp đôi liều để bù lại liều thuốc đã quên.