Bệnh viêm manh tràng và những điều cần biết

Viêm manh tràng, hay còn được gọi là viêm tiêu hóa đại tràng, là một bệnh lý viêm màng niêm mạc của manh tràng. Manh tràng là phần ngắn nhất của đại tràng, nằm ở giao điểm giữa ruột già và ruột non, có vai trò trong việc hấp thụ nước và chuyển đổi chất dinh dưỡng cần thiết.

Manh tràng là gì?

Manh tràng còn được gọi là van hồi, là một thành phần quan trọng của đại tràng, nằm tại ngã ba giữa ruột già và ruột non. Đây là phần ngắn nhất của đại tràng với chiều dài khoảng 6cm, kết nối với phần hồi tràng của ruột non.

Manh trành đảm nhiệm các chức năng:

Ngăn chặn sự trào ngược của chất trong ruột non: Manh tràng giúp ngăn chặn sự di chuyển ngược của chất từ ruột non trở lại ruột già và ngược lại. Điều này đảm bảo rằng các chất được di chuyển một cách đúng đắn từ phần này sang phần khác của hệ tiêu hóa.

Lưu trữ tạm thời và thực hiện chức năng hấp thụ và đào thải: Manh tràng chứa kỹ thuật tiêu hóa tạm thời, cho phép quá trình hấp thụ nước và loại bỏ các chất có hại. Việc này giúp cải thiện quá trình tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn.

Hoạt động vi sinh vật: Các vi khuẩn có mặt trong manh tràng chuyển đổi các chất đơn giản từ ruột thành các dạng dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Chúng có khả năng sản xuất một số loại vitamin quan trọng như vitamin B và K, cung cấp cho cơ thể những dưỡng chất quan trọng.

Nhờ vào những chức năng này, manh tràng không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì quá trình tiêu hóa, mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của cơ thể bằng cách cung cấp các dưỡng chất thiết yếu.

Triệu chứng lâm sàng ở bệnh nhân viêm manh trành

Triệu chứng lâm sàng của viêm manh tràng thường bao gồm những biểu hiện đặc trưng sau đây do sự suy giảm chức năng của manh tràng dẫn đến tình trạng viêm nhiễm vi khuẩn:

Đau bụng âm ỉ hoặc quặn thắt: Thường xảy ra ở vùng hố chậu phải, đau có thể kéo dài sau khi đi ngoài nhưng sẽ giảm dần. Cơn đau thường giảm đi sau khi thải phân.

Rối loạn đại tiện: Người bệnh thường trải qua các triệu chứng như đi ngoài nhiều lần trong ngày, đặc biệt sau khi tiếp xúc với các thực phẩm kích thích như đồ tanh, cay, bia rượu. Kết quả là cảm giác mệt mỏi sau mỗi lần tiêu phân, và sau khi đi ngoài bệnh nhân dễ chịu hơn.

Thay đổi tính chất phân: Phân thường bị rối loạn, có thể kèm theo các đặc điểm như nhầy, sùi bọt, lỏng và nát, không đồng đều về đặc tính.

Ngoài ra, người bệnh cũng có thể trải qua các triệu chứng đi kèm như đầy hơi, cảm giác bụng ồn ào và sôi động, cảm giác khó chịu và đau nhức ở vùng bụng. Mức độ và loại triệu chứng này có thể thay đổi tùy thuộc vào sự chịu đựng đau và mức độ tổn thương của mỗi người.

Đáng lưu ý, các triệu chứng của viêm manh tràng có thể dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác trong đường tiêu hóa. Vì vậy, khi có những triệu chứng đáng nghi, người bệnh nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và chẩn đoán chính xác. Điều này sẽ giúp xác định rõ nguyên nhân và kế hoạch điều trị phù hợp nhất cho bệnh nhân.

Nguyên nhân gây viêm manh tràng

Chế độ ăn uống không hợp lý: Sử dụng thực phẩm thiếu vệ sinh hoặc chứa nhiều vi khuẩn có thể gây tổn thương niêm mạc và viêm manh tràng. Thực phẩm sống hoặc thực phẩm chứa vi khuẩn gây hại khi tiêu thụ có thể gây tổn thương niêm mạc ruột.

Vi khuẩn đường tiêu hóa: Một số loại vi khuẩn có thể gây viêm nhiễm tại ruột non và già như Escherichia coli, Enterobacter aerogenes, Bacteroides fragilis. Sự tồn tại của chúng có thể làm tổn thương niêm mạc và gây viêm manh tràng.

Các bệnh lý khác: Viêm đại tràng có thể là một trong những bệnh lý liên quan đến viêm manh tràng. Sự xuất hiện của các vấn đề bệnh lý này có thể tăng nguy cơ phát triển viêm manh tràng.

Yếu tố di truyền: Yếu tố gen có thể đóng vai trò quan trọng trong việc gia tăng nguy cơ mắc bệnh. Tiền sử gia đình có người mắc bệnh viêm đại tràng thường gắn liền với nguy cơ cao hơn bị viêm manh tràng so với người không có tiền sử bệnh trong gia đình.

Như vậy, viêm manh tràng không chỉ phụ thuộc vào một nguyên nhân duy nhất mà là kết quả của sự kết hợp giữa nhiều yếu tố, từ chế độ ăn uống, tồn tại vi khuẩn có hại, các vấn đề bệnh lý liên quan, đến yếu tố di truyền. Nhận biết những nguyên nhân này có thể giúp xác định rõ hơn về cách ngăn ngừa và điều trị viêm manh tràng hiệu quả.

Chẩn đoán và điều trị bệnh viêm manh trành

Để chẩn đoán viêm manh tràng, các biện pháp chẩn đoán thường được sử dụng bao gồm:

Nội soi:

Sử dụng một ống nhỏ có gắn camera và đèn để đi qua hậu môn vào đại tràng và manh tràng. Hình ảnh từ camera giúp bác sĩ phát hiện các vết viêm, loét, hoặc tổn thương (nếu có) trong manh tràng.

Chụp X - quang:

Quy trình này yêu cầu bệnh nhân nhịn ăn 8 giờ trước khi thực hiện thụt tháo để làm sạch ruột. Bác sĩ tiến hành bơm chất quang vào đường hậu môn và chụp X - quang để lấy hình ảnh rõ ràng của vùng bệnh. Tuy nhiên, phương pháp này ít được sử dụng do tốn thời gian và có nguy cơ tai biến.

Siêu âm ổ bụng:

Bác sĩ có thể đánh giá viêm manh tràng thông qua bờm mỡ của bộ phận này do người bị bệnh thường có bờm mỡ phù nề và sưng viêm xung quanh.

Chụp CT - Scanner và MRI ổ bụng:

Cung cấp hình ảnh rõ ràng và chi tiết hơn về tình trạng manh tràng như độ giãn, loét, hoặc vị trí thủng (nếu có).

Xét nghiệm phân:

Kiểm tra ký sinh trùng hoặc máu ẩn để đánh giá đoạn ruột có khả năng mắc bệnh, phát hiện sự hiện diện của ký sinh trùng hoặc gợi ý bệnh lý liên quan.

Điều trị:

Viêm manh tràng cần được điều trị sớm để tránh biến chứng nghiêm trọng. Hiện chưa có thuốc đặc trị, vì vậy, các phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:

Điều trị nội khoa:

Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc như kháng sinh, thuốc tiêu chảy, hoặc thuốc chống viêm để kiểm soát các triệu chứng viêm manh tràng.

Điều trị ngoại khoa:

Áp dụng khi điều trị thuốc không hiệu quả hoặc gặp biến chứng nghiêm trọng. Bác sĩ có thể quyết định phẫu thuật để loại bỏ phần manh tràng bị viêm.

Yếu tố cần xem xét khi quyết định phẫu thuật có thể bao gồm việc điều chỉnh rối loạn đông máu, dấu hiệu thủng ruột, hoặc các chỉ định phẫu thuật khác.

Dù theo phương pháp điều trị nào, người bệnh cũng cần tuân thủ chế độ nghỉ ngơi và ăn uống lành mạnh để tối ưu hóa kết quả điều trị.