Ho khan kéo dài là biểu hiện bệnh gì? Khi bị ho nhiều nên làm gì?

Ho là một phản xạ tự nhiên của cơ thể nhằm loại bỏ các chất dịch, đàm từ phế quản hoặc phổi, hoặc để tống các dị vật ra khỏi đường hô hấp. Tuy nhiên, ho khan kéo dài có thể là dấu hiệu của những rối loạn bên trong cơ thể, gây ra cảm giác khó chịu và mệt mỏi cho người bệnh. Hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu nguy hiểm của tình trạng này trong bài viết dưới đây.

Ho khan kéo dài là biểu hiện bệnh gì?

Ho khan là một bệnh lý về đường hô hấp thường kéo dài khoảng 3 tuần. Theo y học, ho khan là tình trạng các cơn ho không đưa được đờm ra khỏi đường thở. Đây là một bệnh lý khá phổ biến, ảnh hưởng đến nhiều đối tượng khác nhau, đặc biệt là những người có hệ miễn dịch yếu như trẻ em, người già và phụ nữ mang thai.

Ở người lớn, nếu ho khan kéo dài hơn 8 tuần, tình trạng này sẽ được coi là ho dai dẳng, kéo dài. Đối với trẻ em, ho khan kéo dài từ 2 đến 4 tuần được xem là ho cấp tính kéo dài. Nếu cơn ho kéo dài trên 4 tuần, sẽ được gọi là ho khan mãn tính.

Phân biệt ho khan kéo dài với các bệnh ho khác

Ho khan có những dấu hiệu đặc trưng giúp phân biệt với ho do cảm cúm hoặc các nguyên nhân khác. Dưới đây là một số biểu hiện của ho khan kéo dài:

• Do ho khan không đẩy đờm ra ngoài, các dị vật còn lại trong đường thở sẽ gây cảm giác ngứa ngáy và khó chịu ở cổ họng.
• Một số bệnh nhân có thể gặp tình trạng thở khò khè hoặc khó thở.
• Khó khăn trong việc nhai nuốt là một triệu chứng thường gặp.
• Ho khan kéo dài thường kèm theo nhức đầu và mệt mỏi.
• Người bệnh có thể mất ngủ do những cơn ho kéo dài vào ban đêm.
• Cơn ho có thể trở nên nặng, không kiểm soát được và dẫn đến nôn mửa.
• Ở phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ lớn tuổi hoặc đang mang thai, ho khan kéo dài có thể gây tiểu không tự chủ.

Nguyên nhân gây bệnh ho khan trong thời gian dài

Triệu chứng ho khan kéo dài, đặc biệt thường xảy ra vào ban đêm, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, chất lượng giấc ngủ và hiệu quả làm việc của người bệnh. Ho khan dai dẳng có thể liên quan đến một số bệnh lý như:

• Hen suyễn;
• Viêm xoang;
• Trào ngược dạ dày thực quản;
• Tác dụng phụ của một số loại thuốc;
• Tác động của các chất kích thích từ môi trường như khói bụi, ô nhiễm, nấm mốc, phấn hoa…

Mặc dù không phải là một bệnh lý, hút thuốc lá cũng là một nguyên nhân phổ biến gây ho khan lâu ngày. Khói thuốc lá khi hít vào sẽ ảnh hưởng đến thanh quản và phổi, làm yếu các cơ quan này và dẫn đến các cơn ho khan liên tục, mức độ nghiêm trọng có thể dao động từ nhẹ đến nặng tùy theo tần suất hút thuốc.

Cảnh báo các dấu hiệu nguy hiểm khi tình trạng ho khan kéo dài

Ngoài những bệnh lý phổ biến đã nêu trên, ho khan kéo dài còn có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nguy hiểm khác, chẳng hạn như:

• Xẹp phổi: Nếu bạn gặp phải cơn ho khan kéo dài kèm theo đau ngực đột ngột và khó thở, hãy tìm đến bác sĩ ngay lập tức vì đây có thể là dấu hiệu của xẹp phổi.
• Ung thư phổi: Dù không phổ biến, nhưng ung thư phổi cũng có thể gây ra ho khan. Những cơn ho này thường đi kèm với cảm giác đau đớn dữ dội hoặc âm thanh ho khác thường.
• Suy tim: Bên cạnh các triệu chứng như mệt mỏi, khó thở, nhịp tim không đều và chán ăn, người bị suy tim cũng có thể trải qua các cơn ho khan kéo dài.

Ngoài ra, ho kéo dài còn có thể do các bệnh lý khác như giãn phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, viêm phổi tăng bạch cầu ái toan hoặc bệnh xơ nang.

Các dấu hiệu nhận biết trẻ em bị ho khan kéo dài nguy hiểm

Đối với trẻ em, nếu ho khan kéo dài và xuất hiện các dấu hiệu sau, phụ huynh cần đưa trẻ đi khám ngay:

• Trẻ bỏ bú, bú rất ít hoặc không bú được và không uống được sữa.
• Trẻ ngủ li bì và khó đánh thức.
• Trẻ bị co giật.
• Trẻ gặp khó thở: Thở nhanh hơn bình thường, có dấu hiệu thở co lõm lồng ngực (lồng ngực dưới bị lõm xuống khi hít vào thay vì nở ra như bình thường).
• Trẻ thở có tiếng rít.
• Cơn ho khởi phát đột ngột sau khi trẻ ăn hoặc chơi, có thể do dị vật trong đường thở.

Nên làm gì khi bị ho khan dai dẳng lâu ngày?

Ho có thể chỉ là một phản ứng sinh lý bình thường của cơ thể với tác nhân kích thích. Tuy nhiên, như đã nêu trên, ho khan kéo dài cũng có thể là dấu hiệu của những bệnh lý nghiêm trọng. Vì vậy, nếu bạn gặp phải tình trạng ho khan kéo dài kèm theo các triệu chứng như sốt, khó thở, tím tái, hoặc suy kiệt, hãy hết sức lưu ý.

Theo y học, ho khan được coi là dai dẳng nếu kéo dài hơn 4 tuần ở trẻ em và trên 8 tuần ở người lớn. Tuy nhiên, nếu bạn bị ho khan kéo dài hơn 5 ngày, không kể mức độ nghiêm trọng, bạn nên đi khám ngay để xác định nguyên nhân và điều trị hiệu quả.

Nếu cơn ho kéo dài trên 3 tuần và kèm theo dấu hiệu sốt, ho có đờm, ho ra máu, hoặc đau ngực khi ho, đây có thể là dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng. Đặc biệt, nếu đã dùng thuốc điều trị mà triệu chứng không giảm, bạn cần tìm đến các cơ sở y tế uy tín để khám và xử trí kịp thời.

Các phương pháp kiểm tra và đánh giá tình trạng ho khan

Dựa trên các triệu chứng mà bạn đang gặp phải, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm và kiểm tra để xác định nguyên nhân gây ho khan kéo dài. Các phương pháp kiểm tra phổ biến bao gồm:

• Khám lâm sàng hệ hô hấp;
• Xét nghiệm máu;
• Chụp X-quang ngực;
• Chụp CT ngực;
• Xét nghiệm mẫu đờm;
• Đo phế dung.

Những kỹ thuật này giúp bác sĩ đánh giá chi tiết hơn về sức khỏe của hệ hô hấp. Trong quá trình xét nghiệm, bác sĩ có thể kiểm tra các mẫu dịch cơ thể để tìm dấu hiệu nhiễm trùng hoặc các vấn đề sức khỏe khác.

Sau khi xác định được nguyên nhân gây ho khan, bác sĩ sẽ đề xuất phương pháp điều trị phù hợp, tùy theo tình trạng cụ thể của người bệnh.

Dù nguyên nhân gây ho khan kéo dài là do bệnh lý thông thường hay dấu hiệu của một tình trạng nguy hiểm, nó vẫn gây ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của bạn và gia đình. Vì vậy, đừng chủ quan. Hãy tìm đến các cơ sở y tế uy tín để thăm khám và bảo vệ sức khỏe cho chính mình và người thân. Chúc bạn luôn khỏe mạnh!